Вы находитесь на странице: 1из 111

Tanamedrove saxalxo miliciis jariskacis dawyebiTi taqtikuri

momzadebis saxelmZRvanelo
winasityvaoba

gilocavT
gilocavT,
cavT, keTili iyos Tqveni gawevrianeba miliciis danayofSi.

rogorc wesi danayofebi geografiuli niSniT iqmneba da Sedgeba


adgilobrivi macxovreblebiT, amitom TqvenTvis umravlesoba misi wevrebisa
nacnobi unda iyos Tu es ase araa nu inerviulebT, rogorc ki Tqven aCvenebT rom
SegiZliad dacvaT simSvide da guldasmiT swavla maSinve SeiZenT megobrebs da
gaecnobiT Tu ras warmoadgens patriotuli moZraoba.

danayofebi SesaZlia iyos ramodenime saxis, isini ganxilulia qvemoT, Tqven


mogiwevT SeiswavloT Tqven mimdebared arsebuli danayofebi da airCioT is
romelsac Seesabameba patriotul moZraobis Tqvenebur warmodgenas.

nawili danayofebisa aris mkacrad gasamxedroebuli, aris sapirispirod


sruliad Tavisufali stilis danayofebic rasac advilad gansazRvravT danayofSi
SesvlisTanave.

sxvadasxva saxis danayofebSi SesaZloa Camoyalibebuli iyos Semdegi negatiuri


procesebi:

1) mkacrad gasamxedroebul danayofebSi mkacri wesebis gamo Zalian rTulia


wevrobis miReba. individebs yvelaze xSirad ar moswonT mkacri
kontrolisadmi damorCileba. amitom aseTi danayofis wevrebis umravlesoba
armiaSi namsaxurebia radganac swored es kategoria yvelaze advilad egueba
kontrols. aseve arsebobs safrTxe danayofis ufrosis Sesaxeb romelic
SesaZloa iyos TviT daniSnuli generali.
rogorc wesiT aseTi danayofebi cud saxels uqmnian saxalxo milicias,
xSir SemTxvevaSi isini araprofesiulad da arasworad saubroben
patriotuli moZraobis Sesaxeb. Tqven SegiZliaT amoicnoT isini mkacrad
dadgenili Cacmulobis normebiT. yvela wevri atarebs erTnair uniformas,
iaraRs, aRWurvilobas da meTaurebi atareben daumsaxurebel wodebebs
rogoricaa generali, polkovniki, maiori magram yavT danayofSi mxolod ori
an sami wevri.
2) Tavisufal danayofebi ki SesaZloa amoicnoT imiT rom maT TiTqmis ara aqvT
Sekrebebi, weliwadSi erTxel an orjer awyoben savele swavlebebs. xSirad
es swavlebebic did wveulebebad iqceva xolme, sadac zogi uniformaSia
gamowyobili zogic ki mis gareSe, miirTmeven alkoholur sasmelebs TviT
sasroleTze varjiSis drosac ki. am egreT wodebul savele swavlebebze
TiTqmis araferi iswavleba an ufro xSirad SesaZloa Tavi moaban qveiT
patrulis formirebas rom wevrobisaTvis saWiro savele saaTebis odenoba
daagrovon. aseTi danayofebi misaRebia mxolod “RmerTi yvelas migviRebs”-s
principidan gamomdinare Torem maT araferi aqvT saerTo
profesionalizmTan. amitom yvelaze savaraudoa rom roca moqmedebis dro
mova aseTi patiotebi maqsimumi rasac moaxerxeben es sakuTari danayofis
wevris imqveynad gastumreba iqneba da es wevri SesaZloa Tqvenc aRmoCndeT.
garda zemoT CamoTvlili danayofis saxeobisa SesaZloa Tqven aseve
gadaeyaroT Semdegi saxis patriotul jgufebsac: rasistebi, anarqistebi,
SeTqmulebis Teoriis mimdevrebi. aseTi saxis danayofebi Zalian azaraleban
partiotul moZraobebs da saxalxo milicias, uqmnian maT cud saxels - moqmdeben
ra im fundamenturi principebisa da socialuri miznebis sawinaaRmdegod
romlebic damfuZvnebeli krebis mier garantirebuli iqna aSS konstituciis,
Tavisuflebis deklaraciis da uflebaTa da TavisuflebaTa kanonis safuZvelze.

aRniSnuli jgufebi, gansakuTrebiT ki rasistebi,


rasistebi icvamen kamuflaJs, uZaxian
TavisTavs patriotebs, Tavis jgufs saxalxo miliciis danayofebs da am niRabs
amofarebulebi malaven sakuTar farul miznebs. es cxadad gamovlinda 1995 wlis
19 aprils roca timoti makkeim da teri nikolsma aafeTqes qalaqi oklahomis erT-
erTi samTavrobo Senoba da Seiwires sruliad udanaSaulo xalxi. aRniSnuli
pirebi ramodenime Sexvedras daeswren kidec miCiganisa da arizonis saxalxo
miliciis rigebSi Tumca isini gamoricxulni iqnen am danayofebidan TavianTi
damokidebulebis da Sexedulebebis gamomJRavnebisTanave.

anarqistebi sruliad amaTleben TavianT saxelwodebas, maTi erTaderTi


mizania Crdili miayenon mTavrobas, daazianon misi avtoriteti da Tu gamouvidaT
Camoagdon kidec is. es jgufebi kargad arian cnobili aralegaluri iaraRis an
asafeTqebeli mowyobilobabis damzadeba mopovebiT. am bolos dros ki imata maTi
monawileobiT bankebis Zarcvis SemTxvevabma, rasac isini jgufis miznebis
dafinansebis mizniT xsnian. Tu Tqven mainc moxvdiT aseT jgufSi Zlier
rekomendirebulia datoviT es jgufi da sasurveli iqneba maT Sesaxeb acnobiT
Sesabamis saxelmwifo struqturebs. Cveni azriT am organizacis didi problemebis
motana SeuZliaT TqvenTvis nacvlad sargeblisa da ara gamoricxuli rom cixec
ki dagemuqroT maT mier nakarnaxevi moqmedebebis Sesrulebis Sedegad.

yoveli am arasasurveli jgufebis gverdiT arian e.w. konstitucionalistebi.


konstitucionalistebi.
rogorc Ziebis Sedegad davadgineT es is saxea danayofebisa romelic yvelaze
xangrZlivad funqcionireben. miuxedavad imisa rom konkretulad Tqvens danayofSi
Seileba ar iyon afro, laTino an azio amerikelebi, dadgenilia rom swored aseT
jgufebSi SeiniSneba aRniSnuli eTnikuri kuTvnilebis individebis didi
koncentracia. swored aRiSnuli jgufebi ibrZvian amerikul sazogadoebaSi
damkvidrebuli im stereotipis winaaRmdeg romelis Tanaxmadac mxolod TeTr
kaniani mamkacebi arian saxalxo miliciis rigebSi, TavianT magaliTze isini
amboben rom ara aqvs mniSvneloba eTnukur warmoSobas da amiT TanxvedraSi
modian aSS-s konstituciasTan. rogorc qvemoT waikiTxavT nebismier moqalaqes
miuxedavad sqesis, religiuri, eTnikuri Tu aRmsareblobiTi kuTvnilebisa ufleba
aqvs iricxebodes saxalxo miliciis rigebSi. aRniSnuli jgufis wevrobisaTvis
aucilebelia aRiarebde uflisgan yvelasaTvis boZebul uflebas romeli RmerTis
mimdevaric ar unda iyo an RmerTis arsebobis skeptikuri damokidebulebis
SemTxvevaSi aRiarebde amerikis konstituciiT da uflebebis da Tavisuflebebis
kanoniT nebismieri adamianisaTvis garantirebul uflebebs.

aRniSnuli saxis jgufebi miuxedavad imisa rom ar SeiZleba ganxiluli


iqnes rogoc mkacrad gasamxedroebuli arc mTlad Tavisufali jgufebi arian.
zogadad situaciaa sakmaod araSezRudulia magram sakmao simkacrea
SenarCunebuli savele swavlebebze, sasroleTze da yvela im procesebze romelic
usafrTxoebis zomebis dacvas moiTxovs.
axla ki roca cota gaecaniT am sferos SegviZlia Tamamad giTxraT –
keTili iyos Tqveni mobrZaneba patriotul sazogadoebaSi.

es saxelmZRvanelo aris mcdeloba rom momaval patriotebs da saxalxo


miliciis wevrebs gza gauxsnas da uwinamZRvros axal asparezze romelic
SesaZloa Zalian saxaliso, gamomwvevi, didebiT mosili aRmoCndes maTTvis.
saxelmZRvanelo Sedgenilia sxvadasxva samxedro wignebidan. momzadebis taqtikuri
mxare warmodgenili am wignSi sruliad identuria imisa rac iswavleba
axalwveuli msubuqi qveiTisa dawyebiTi momzadebis kursSi raTa maT imoqmedon
jgufis, aTeulis da oceulis SemadgenlobaSi.

saxelmZRvaneloSi mravladaa citatebi da Sesadarisobebi erovnuli


miliciis konfederaciis mier dadgenili miliciis erovnul standartebidan.
wignis avtori icavs am standartebs, iziarebs mas da Rrmad swams rom yvela
danayofi aseve erguli iqneba am standartebisa. wignis avtori ar monawileobda am
standartebis dadgenaSi magram aqvs Tanxmoba maTi avtorebidan rom gamoiyenos
isini miTumetes rom is sajaroa da gamoqveynebulia Semdeg saitebze:
www.modernminuteman.net da www.awrm.org

gmadlobT rom kiTxulobT aRniSnul saxelmZRvanelos da vimedovnebT rom


is dagexmarebaT ara marto SearCioT TqvenTvis sasurveli patriotTa gaerTianeba
da aramed wagadgebaT saxalxo miliciaSi mTeli moRvaweobis manZilze.

16 maisi 2009 weli.


sarCevi

1) Tanamedrove saxalxo miliciis jariskacis misia;

2) saxalxo miliciis wevrebis movaleobebi da qcevis kodeqsi;

3) saxalso miliciis danayofebis struqtura;


a. struqtura
b. ZiriTadi jgufis struqtura da meTauris movaleobebi

4) wodebrivi struqtura da danayofis saxeebi;

5) saxalxo miliciis jariskacis dawyebiTi momzadeba;


a. momzadebis nulovani done (m-1)
b. momzadebis pirveli done (m-2)

6) aRWurviloba;
a. aRWurvilobis moTxovnebi (m-1, m-3)
b. minimaluri savele aRWurvilobis moTxovnebi yvela wodebisaTvis
c. nebayoflobiTi savele arWurvilobis moTxovnebi
d. savele aRWurvilobis Calagebis da ganawilebis wesi
I. pirveli rigis aRWurviloba
II. meore rigis aRWurviloba
III. mesame rigis aRWurviloba

7) Seni rogorc msrolelis adgili saxalxo miliciis jgufSi/TeulSi/oceulSi;

8) taqtikis safuZvlebi;
a. gadaadgilebis individualuri xerxebi
I. maRali xoxva
II. dabali xoxva
III. 3-5 wamiani gadarbena

9) jgufi oceulis SemadgenlobaSi da misi gadaadgileba;


a. jgufis Semadgenloba
b. aTeulis Semadgenloba
c. oceulis Semadgenloba
d. rogor gadaadgildeba jgufi oceulis SemadgenlobaSi
I. soli
II. samarSo mwkrivi
III. aTeulis samarSo kolona
IV. aTeulis sabrZolo xazobrivi

e. rogor gadaadgildeba jgufi oceulis SemadgenlobaSi


I. oceulis kolona
II. oceulis xazobrivi - aTeulebi xazobrivSi
III. oceulis xazobrivi - aTeulebi kolonaSi
IV. oceuli ve-sebrivi wyobiT
V. oceulis solisebri
VI. oceulis mwkrivi

f. wyobaTa Sedareba
10) aTeuli oceulis SemadgenlobaSi da misi gadaadgilebis xerxebi;
a. aTeulis gadaadgilebis xerxebi
I. mSvidi gadaadgileba
II. mSvidi gaadgileba mowinave jgufid gamoyenebiT
III. gadaadgileba urTierTmeTvalyureobis gamoyenebiT

b. oceulis gadaadgileba
I. mSvidi gadaadgileba
II. mSvidi gaadgileba mowinave mzveravi razmis gamoyenebiT
III. gadaadgileba urTierTmeTvalyureobis gamoyenebiT

c. taqtikuri gadaadgileba
I. saxeobebi
II. gadaadgilebis xerxebi qveiTi marSisas
I. gadaadgileba SezRuduli xilvadobisas
II. gadaadgileba saSiS monakveTebze

III. sagzao marSebi satransporto saSualebebis gamoyenebiT

11) patrulireba;
a. ateulisa da oceulis patrulireba
b. meTauros moqmedebis gegmis Sesruleba
c. patrulis saxeebi
I. sadazvervo
II. sabrZolo patruli

d. casafreba
I. swrafi, naCqarevi Casafreba
II. momzadili, dagegmili Casafreba
III. wetilovani Casafreba

e. teritoriaze casafrebi mozyofis formebi


I. jarikacTa mowyoba CasafrebisaTvis
a. xazobrivi
b. kuTxis forma, L forma

12) sabrZolo unarebi;

13) sabrZolo poziciis saxeebi;


a. naCqarevi sabrZolo pozicia
b. erTikaciani sabrZolo pozicia
c. orkaciani sabrZolo pozicia
Tanamedrove saxalxo miliciis jariskacis daniSnuleba da
Tavi I
misia

saxalxo miliciis standartis mixedviT saxalxo milicielis daniSnuleba


da dRevandeli misia aris Semdegi:

Cven saxalxo miliciis wevrebi vdgavarT ra Cveni winaprebis gzaze, pirvel


rigSi RvTis winaSe, romeliganac gvaqvs yvela uflebebi boZebuli, aseve
mTavrobisa da erovnuli miwis kurTxeva, vficavT:

xels SevuwyobT, davicavT da gavavrcelebT:

- yvela moqalaqisaTvis uflisagan boZebul uflebebs, miuxedavad misi kanis


feris, sqesis, eTnikuri warmomavlobisa, rac aseve Cvens konstituciasa da
uflebaTa da TavisuflebaTa kanonSia Camoyalibebuli.
- samarTliani marTvelobis im principebs romelic dagvidgines da
memkvidreobiT gadmogvces Cvanma winaprebma sam xelisuflebianobis saxiT.
- meaTe Sesworebis moTxovnebs radgan istoriam cxadyo rom am gziT
miiRweva efeqturi sistema Semowmebisa da balansirebisa xalxsa da
mTavrobas Soris. imisaTvis rom vakontroloT xelisuflebisaTvis
mindobili Zalauflebis gamoyeneba.
- sasamarTlo sistemis damoukideblobas da xelSeuxeblobas. SevinarCuneb
misdami ndobas sanam is pativs cems da xels uwyobs yvela moqalaqis
Seuval uflebebs, icavs kanonier procedurebs da nafic msajulTa
sistemas da dauyovnebliv axdens gadawyvetilebaTa da sasamarTlo
procesebis gadaxedvas im SemTxvevaSi Tu dairRva an Seilaxa
konstituciiT dadgenili Seuvali uflebebi.
- mmarTvelonis iseT formas sadac Zalauflebis wyarod aRiarebulia
xalxi da sadac xelisufleba aTviTcnobierebs rom mas eZleva
Zalaufleba raTa daicvas xalxis sicocxle, Tavisufleba da sakuTreba.
sadac xalxi nebismier dros, yovelgvari winapirobis gareSe flobs
uflebas Secvalos, reformireba moaxdinos an gaauqmos marTveloba
iseTgavard romelic misaRebia misTvis. sadac xelisufleba
dafuZvnebulia sazogado sargeblobisaTvis da misi Seuvalobis an misi
Zalauflebis winaaRmdeg gamosvlis ukanonobis mosazreba usafuZvloa,
absurduli da adamianis keTildReobis da bednierebis damTrgunveli.
sadac nebismieri kanonierad arCeuli xelisufleba xalxis mosamsaxurea.
sadac arasdros ar iqneba ZaliT aRsrulebuli da dakisrebuli iseTi
egreT wodebuli kanoni romelic ar gaivlis saTanado ganxilvasa da
damtkicebas xalxis mier arCeuli warmomadgnelobiTi organos mier. aseve
ararad iqneba gamocxadebuli iseTi damtkicebuli Tu ukanonod
SemuSavebuli kanonebi romlebic xalxis uflebebTan mova
winaaRmdegobaSi da romlebic daadgenen mTavrobas xalxis ufrosad an
sxva saxis erTpirovnul mmarTvelad.
- erovnul milicias rogorc qveynis moqalaqeebisagan Sedgenil erTerT
disciplinirebul, gawvrTnil da momzadil struqturas romelmac
SeiTvisa istoriis gakveTilebi da erkveva Tanamedrove movlenebSi.
aseve:

- ganvaviTarebT da xels SevuwyobT saxalxo miliciis efeqtur da


kompetentur mmarTvis struqturas.
- gavwvrTniT saxalxo miliciis wevrebs mravali mimarTulebiT raTa Tavad
saxalxo milicia inarCunebdes efeqturi funqcionirebis mowinave
poziciebs rogorc mTlianad aseve misi calkeuli individebi.
- SevaswavliT saxalxo miliciis axal wevrebs istorias, kanonebs da im
fuZemdeblur principebs romelic Tavmoyrilia damfuZvnebel mamaTa
CanawerebSi da gamocdilia drois mier.
- mudmivad mivawvdiT informacias Cvens wevrebsa da zogadad yvela
moqalaqes im adgilobrivi, saxelmwifo Tu globaluri masStabis
movlenebis Sesaxeb romelic safrTxes uqmnis Cveni moqalaqeebis
konstituciur uflebebs, Cvens Tavisuflebasa da damoukideblobas. yvela
im uaryofiT gavlenaze romlebic momdinareobs Cveni erisa da misi
damfuZvnebeli principebisadmi Seurigebeli subieqtebis mxridan.
- gavumklavdeT da movigerioT sxva qveynis agresia da okupacia,
TavdacvisaTvis gamudmebuli wvrTniTa da momzadebiT, Cveni SemarTebiT da
piradi magaliTiT gavamxneoT Tanamoqalaqeni da vaCvenoT maT mizezi Tu
ratom unda dadgen Seuxrelad socializmis, faSizmis, komunizmis,
humanizmisa da tiraniis sxva formebis winaaRmdeg.
- davTrgunavT qveynis Sida Zaladobasa da Seuwynareblobas risTvesac
mxars davuWerT da davexmarebiT yvela donis saxelmwifo organoebs
kanonis dacvasa da wesrigis damyarebaSi, im kanonebisa da dadgenilebebis
aRsrulebaSi romlebic araa winaaRmdegobaSi an ar Seicavs safrTxes an
SezRudvas admianis RvTisgan boZebuli uflebebisadmi.
saxalxo miliciis jariskacis movaleobebi da qcevis
Tavi II
kodeqsi

qcevis kodeqsi:
kodeqsi

1) me var qveynis moqalaqe romelic vmsaxurob saxalxo miliciaSi. me mzad var


gavwiro sakuTari sicocxle Cemi mSobliuri miwis, misi kanonieri uflebebis
da Tavisuflebis, aseve misi cxovrebis wesisa da tradiciiebis dacvisaTvis.
Cemi mxridan es samsaxuri aris Cemi moqalaqeobrivi valdebuleba.
2) me SevinarCuneb da gamoviyeneb formas, aRWurvilobas da SeiaraRebas raTa
Sevasrulo saxalxo miliciaze dakisrebuli movaleobebi da yovelTvis
viqnebi mzad swrafad movaxdino mobilizacia.
3) me arasdros daviviwyeb rom var Cemi qveynis moqalaqe, me pasuxiemgebeli var
Cems moqmedebebze, miZRvnili maqvs sicocxle im principebisaTvis romelic
Cems qveyanas xdis Tavisufal qveynad. yovelTvis vecdebi rom vicxovro
samagaliTo cxovrebiT da arasdros arc sityviT da arc moqmedebiT Crdils
ar mivayeneb saxalxo milicias, Cams qveyanas da Cems Tanamemamuleebs.
4) nebismier pirobebsa da situaciaSi me vecdebi informacia mivawodo da
davarwmuno, vubiZgo Tanamoqalaqeebs daubrunden konstituciuri
respublikis mmarTvelobis formas, romelic SemuSavebuli da dadgenili
iqna Cveni winaprebis mier.
5) mudam vidgebi da yovelTvis mival Cemi TanamoZme saxalxo miliciis
jarikacebis dasaxmareblad yovelgvari yoymanis an piradi keTildReobis
ganxilvis gareSe, raTa davicvaT kostituciiT garantirebuli uflebebis da
zogadad kanonebis saTanado aRsruleba.
6) arasdros ar gamoviyeneb saxalxo miliciaSi Cems mdgomareobas borotad
piradi an finansuri miznebisaTvis. arasdros viqnebi Cabmuli iseT
saqmianobaSi romelic ewinaaRmdegeba saxalxo miliciis principebs.
7) arasdros davnebdebi sakuTri surviliT, xolo meTauris Tanamdebobaze
yofnis SemTxvevaSi arasdros danebdeba Cemi jgufi sanam iarsebebs
winaaRmdegobis mcire saSualeba an survili.
8) da Tu mainc viqeci tyve maSinac ki yvela SesaZlo xerxiT gavagrZeleb
winaaRmdegobas da yovel Rones vixmar rom gaviqce. arasdros aviReb
mtrisagan raime ZRvens da ar davdeb maTTan pirobas winaaRmdegobis an
saomari moqmedebebSi monawileobis Sewyvetaze.
9) tyveobaSi valdebuli var mxolod gavamJRavno Cemi saxeli, wodeba da asaki.
arasdros arc sityvierad da arc werilobiT ar gamovxato raime rac
saziano iqneba Cemi qveynis da misi moqalaqeebis Tavisuflebis da
damoukideblobisaTvis uwyvet brZolisaTvis.
10) tyveobaSi me Sevinaxav Cems sindiss TanamebrZol tyveebTan erTad ar miviReb
mtrisagan ZRvens. ar gavcem informacias da ar Cavebmebi iseT qmedebebSi
romelic saziano iqneba Cemi megobrebisaTvis. Tu viqnebi wodebiT ufrosi
aviReb mmarTvelobas Tu ara da davemorCilebi ufrosTa kanonier brZanebebs
da mxars davuWer da davexmarebi maT yoveldRe da yovel wuTs.
zogadi wesebi:

saxalxo miliciis wevroba Riaa qveynis yvela kanonmorCili moqalaqisaTvis


18-70 wlamde. dauSvebelia kandidatebisdmi diskriminaciuli midgoma kanis feris,
sqesis, eTnikuri warmomavlobis an fizikuri monacmebis mixedviT. wevroba
nebayoflobiTia.
wevrobis yvela kandidati warmoadgens Semdeg monacemebs: saxels, dabadebis
TariRs, misamarTs, sakontaqto monacemebs, uaxloes naTesavebis Sesaxeb monacemebs,
samxedro gamocdilebasa da sxva im unarebs da codnas romelic SesaZloa
gamoyenebuli iqnes saxalxo miliciis mier. es informacia nebisnier situaciaSi
mkacrad saidumlod unda darCes, xolo krizisis SemTxvevaSi ki ganadgurdes,
aRniSnuli informacia gamoyenebuli iqneba mxolod danayofs Sida
saWiroebisaTvis.
yvela kandidats moeTxoveba gaiaros 90 dRiani sacdeli periodi romlis
Semdegac is xels moawers qcevis kodeqss da warmoTqvams wevrobis fics.

individualuri aRWurviloba:

yvela wevrs gadaecema garkveuli piradi Tu danayofis aucilebeli


aRWurvilobis sia romelic man unda SeiZinos, SeinarCunos da saWiroebisamebr
gamoiyenos. es aRWurviloba saWiroa raTa pirma Seasrulos masze dakisrebuli
movaleobebi, SinarCunos qmediTunarianoba da higienis moTxovnebi. aRniSnuli
aRWurviloba yovelTvis unda inaxebodes Calagebuli formiT - mzad
gamoyenebisaTvis. 20 wuTiani an ufro naklebi dro sruli momzadebisaTvis aris
Zlier rekomendirebuli. yvela wevrma unda wamoiRos sakvebis da wylis is
odenoba rac uzrunvelyofs mis bunebriv moTxovnebs Sexvedrebis, wvrTnebis da
banakSi Sekrebebis dros.

iaraRi da sabrZolo masalebi:


masalebi:

wvela wevri valdebulia qondes sakuTari iaraRi, tyvia-wamlis maragi da


banakis gaSlis aRWurviloba, inarCunebden sakuTari iaraRis gamoyenebaSi maRal
efeqturobasa da usafrTxoebis mkacr zomebs, nebismier dros gaaCndeT 300 cali
tyvia ZiriTadi da 100 tyvia TiTo sxva, damxmare iaraRisaTis. Rrma deficitis
pirobebSi, resursebis momaragebisaTvis saxalxo miliciis wevrebi damatebiT unda
flobden 2000 cal tyvias da 6 savazne kolofs yvela saxis iaraRisaTvis cal-
calke, aseve iaraRis movlisa da wmendis kompliqtsa da saTadarigo nawilebs.
danayofis farglebSi iaraRisa da kalibris standartizacia Zalian
rekomendirebulia.
mxolod realur TavdacvaSi da saTanadod organizebul da kontrolirebad
saswavlo sesiebze eZleva wevrebs neba isrolon iaraRidan. yvela wevrs
moeTxoveba rom srul TanxvedraSi iyos qveynis kanonmdeblobasTan mis
cecxlsasroli iaraRiTan dakavSirebiT.
wvrTnebi:

aqtiu
aqtiuri
iuri wevrobisaTvis, rac gulisxmobs yvela donis sabrZolo Tu sxva
moqmedebebSi SeuzRudav monawileobis uflebas, yvela axalSemosuls evaleba rom
miaRwios momzadebis pirveli donis moTxovnebs.
mxardaWris jgufebi ki gaiwvrTnebian maTze miwerili movaleobebis sferoSi.

Sekrebebi da Sexvedrebi:

perioduli Sekrebebi aucilebelia raTa miRweuli iqnes danayofis zogadi


miznebi. regularuli Tviuri Sexvedrebi unda ewyobodes Tvis mesame SabaTs an
kviras. wevrebi imdenad disciplinirebulebi unda iyon rom dagegmon da Caataron
damatebiTi Sexvedrebi Tviurad iseT sakiTxebze rogoricaa wvrTnis savarjiSoebi.
wevrebi romlebic umizezod gaacdenen zedized sam Sexvedras unda iqnen
CamoqveiTebuli miRweuli Tanamdebobidan. wevrebi aucileblad unda iyvnen
informirebuli yvela Sexvedris drosa da adgilze.
miuxedavad imisa rom saxalxo milicia dagegmilia ise rom rac Seileba
naklebad SeiWras misi wevrebis pirad cxovrebaSi meores mxriv wevrebisaTvis
cxadi unda iyos rom isini garkveulwilad moxalise jariskacebi arian da mzad
unda iyvnen perioduli SekrebebisaTvis da srulmasStabiani realuri
mobilizaciisaTvis. miuxedavad amis mmarTveli jgufis amocana unda iyos rac
Seileba naklebi zegavlena iqonion wevrebis pirad droze da gaacnobieron rom
miliciis wevrebs aseve aqvT pasuxismgebloba sakuTari ojaxis da samsaxuris
winaSe.
Tavi III saxalxo miliciis danayofebis struqtura

I. struqtura

danayofi verasdros gaxdeba unariani samxedro elementi, aseve ar eqneba


raime potenciali samoqalaqo Tavdacvisa Tu winaaRmdegobisa manam ar Sewydeba
laparaki da ar daiwyeba gamiznuli organizeba. oficrebma marjved unda
warmarTon calkeuli jgufebis Zalsxmeva da uzrunvelyon efeqturi organizacia,
wvrTnebi, Tavdacvis da winaaRmdegobis strategia, dazverva, dacva da komunikacia.
momaragebis oficerma unda uzrunvelyos im saSualebebis da resursebis SeZena
romelic saWiroa danayofis mier SemuSavebuli taqtikuri gegmebis
gansaxorcieleblad. danayofis yvela wevri ki valdebulia iswavlis, daxvewos da
inarCunebdes iaraRis da sxva savele aRWurvilobis gamoyenebis maRal unar
Cvevebs. yvela wevris Sinaganad unda eTanxmebodes danayofis miznebsa da
amocanebs.
yvela organizaciaSi misi Semadgeneli calkeuli elementebis efeqturi
mmarTvisa da koordinaciisaTvis saWiroa cxadi da gasagebi brZanebebis sistemis
arseboba. amavdroulad sasicocxlod aucilebelia TiToeul jgufs SeeZlos
swrafad upasuxos uecrad warmoSobil garemoebebs zemdgomi mmarTvelobiTi
rgolebidan brZanebebisa da istruqtaJis gareSe.
nebismieri urganizaciis marTvis fuZemdebluri wesia – centralizebuli
principebi da gegmebi, decentralizebuli taqtika da moqmedeba.
raTa aRasrulos masze dakisrebuli miznebi da amocanebi saxalxo miliciis
nebismieri danayofi Sedgeba sxvadasxva saxis jgufebisagan romelic
gaerTnaiebulia erTian danayofSi mmarTveli personalis miTiTebebis da
brZanebebis meSveobiT.

II. ZiriTadi jgufis organizacia da meTauris pasuxismgebloba

aTeuli Sedgeba 2-3 jgufisagan da imarTeba aTeulis meTaurisagan (m-5).


Tavis mxriv jgufi Sedgeba 3-5 kacisagan da imarTeba jgufis meTauris mier (m-4);

1. aTeulis/jgufis meTauri asrulebs, masze mmarTvelebis mier gacemul


braZanebebs. is pasuxismgebelis mimagrebuli aTeulis/jgufis
disciplinaze, saTanado Cacmulobaze, wvrTnaze, kontrolsa da
moqmedebaze, maTTvis yovelTvis saTanado pirobebis arsebobaze, maT
fizikur mdgomareobaze, movlaze aseve aRWurvilobis da masalebis
racionalur gamoyenebaze. is pasuxiemgebelia misi aTeulis/jgufis
taqtikur gamoyenebaze, cecxlis disciplinaze, cecxlis kontrolze da
manevrze. is yovelTvis ikavebs im adgils saidanac yvelaze ukeT SeiZleba
mmarTveli oficris brZanebebis ganxorcieleba, aTeulze/jgufze
dakvirveba da misi kontroli.

jgufis meTauri yavs yovel oTx kacian jgufs, misi movaleobebi garda
zemoT CamovTvlilisa aris aseve aTeulis meTauris asistentoba.
2. radiokavSiris
radiokavSiris operatori atarebs da iyenebs jgufis radio
mowyobilobabs. is gawvrTnilia radios gamoyenebis sabaziso principebsa
da procedurebSi maT Soris kavSiris daculobis (COMSEC)I da sxvisi
signalebis daWeris (SIGINT)II procedirebSi. is akavSirebs aTeulis
meTaurs sxva danayofebTan. amadroulad jgufis meTaurebi atareben da
floben:
cifrul radio (2m, 6m HD)III,
maRali sixsiris licenzirebul radio (GMRS)IV
mokle manZilis aralicenzirebuli jgufuri radio (CB)V
mowyobilobebs gamomdinare danayofis Sida da danayofebs Soris
komunikaciebidan.
3. savele eqimi aris jgufis wevri romelic flobs samedicino momzadebis
umaRles dones. Tu SesaZlebelia is aseve unda iyos gawvrTnili rogorc
pirveladi damxmarebis eqimi an gadaudebeli samedicino daxmarebis
teqnikuri personali (piri romelic atarebs samedicino momsaxurebas
saavadmyofomde - gadaudebel situacaSi). savele eqimi pasuxismgebelia
jgufis zogad savele jamnrTelobasa da sanitariaze. is darwmunebuli
unda iyos rom jgufis pirveladi daxmarebis aRwurviloba aris srul
wesrigSi da gamosadegi moxmarebisTvis. eqimis movaleobaa aseve jgufis
wyliT momarageba, is atarebs jgufis samedicino aRWurvilobas.
4. mZime msroleli jgufis is wevria romelsac jgufis masiuri cecxlis
warmoebis iaraRi aqvs mindobili. masi movaleobaa cecxiT dafaros mtris
moaxloebis ZiriTadi mimarTulebebi. is aRWurvilia didi tevadobis
mWidebiT amitom unda qondes unari ataros damatebiTi tvirTi.
5. zusti msroleli jgufis is wevris romelic mizanSi yvelaze zustad
isvris. is wvrTnis jgufis sxva wevrebs iaraRis zust srolaSi, marSis
dros is asaxelebs sakontrolo wertilebs, daTqvems da uzrunvelyofs
marSis temps. is anxorcielebs dakvirvebasa da dazvervas. is aRWurvilia
ZiriTadi sabrZolo SaSxaniTVII da iaraRis sabrZolo WogritiT.

wvrTna

jgufis yvela wevrs Cabarebuli unda qondes momzadebis pirveli donis


kvalifikacia. isini gawvrTnili unda iyon da mudmivad agrZelebden varjiSs xuT
sabaziso unarSi.
pirveladi unarebia: moqmedeba/informaciis mogroveba, sainJinro/
gamnamRvelis, zusti srolis, samedicino da mekavSiris. jgufis lideri
aucileblad unda iyos ganswavluli pirvel unarSi da komunikaciaSi. srulyofil
jgufs yavs TiToeul am unarSi ganswavluli ori wevri. Sesabamisad gamodis rom
TiToeuli wevri unda iwvrTnebodes an flobdes or calkeul unars,
romelTaganac erTi iqneba pirveladi da meore meoradi. piris meoreadi unari
maSin gamoiyeneba Tu am unaris pirveladi specializaciis wevri qmediT uunaro
Seiqna.
jgufebis specializacia

calkeuli jgufebi arian mTliani organizaciis umciresi nawilebi da


amasTan misi qvakuTxedi, aguri - romlidanac iqmneba mTeli organizacia. amitom
bunebriavia rom jgufebi specializdebian organizaciis SigniT calkeul
unarebze, amitom calkeul jgufSi gamokveTilia am unarebSi maRali
daxelobneba. es unari jgufis damaxasiaTebeli, pirveladi funqciaa danayofis
samuSaoSi.
sul arsebobs jgufis sami saxe: mmarTveli jgufi, dacvis jgufi da
mxardaWeris jgufi.

mmarTveli jgufebi xelmZRvaneloben mTel danayofs, anxorcieleben


dagegmvas, wvrTnas da gascemen brZanebebs romlebic sruldeba jgufebis
mier. mmarTveli jgufi ikribeba Tvis pirvel SabaTs. jgufs gaaCnia safosto
misamarTi, xazis telefoni, eleqtronuli fosta da faqsi.

mmarTveli jgufis ZiriTadi miznebia:

1. daamyaros samuSao urTierTobebi sxva jgufebs Soris;


2. Seqmnas lokaluri da regionaluri mudmivmoqmdi gangaSis,
dazvervis, dacvis da kavSiris sistema;
3. uzrunvelyos momaragebis da marTvis Seuferxebloba;
4. SeimuSaos da daafuZvnos sawvrTneli programa;
5. moaxdinos axalwveulTa mozidva da gawevrianeba;

mmarTveli jgufis pasuxismgeblobaSi Sedis:

a) gavrcelos konstituciuri principebi da ideologia rogorc


wodebriv doneze ise ubralo wevrebs Soris, organizaciis
struqturis vertilasa da calkeuli doneebis srul
horizontalze;
b) SeimuSaos, ganaviTaros da gaavrcelos sawvrTneli masalebi da
meToduri miTiTebebi yvela danayofis calkeul jgufebSi.
c) SeimuSaos da daicvas strategiuli da taqtikuri gegmebi
taqtikuri jgufebisTvis;
d) koordinacia gauwios sxvadasxva saxis jgufebs;
e) SeimuSaos da ganaxorcielos saxalxo miliciis danayofs Sida
urTierTobebis sazogado wesebi.

mmarTveli kgufis mowyoba da movaleobebi:

s-1: aRmasrulebeli oficeri:

- meorea mmarTvelobiT jgufSi;


- avrcelebs werilobiT informacias da brZanebebs daqvemdebarebul
jgufebSi;
- axorcielebs administraciul movaleobebs;
- moqmedebs rogorc sazogadoebasTan urTierTobis oficeri;

s-2: dazvervisa da kavSiris oficeri;

- iyenebs, amuSavebs da marTavs gangaSis sistemas;


- zedamxedvelobs kontrdazvervis programasa da moqmed dacvis
sistemas;
- icavs informaciis Sifraciis da deSifraciis sistemas;
- zedamxedvelobs sadazvervo informaciis mogrovebis moqmrdebebs;
- aanalizebs da moaxsenebs sadazvervo informacias;

s-3: operaciebisa da wvrTnis oficeri;

- afuZvnebs da Semdgom uzrunvelyofs sawvrTnel standartebs;


- gansakuTebuli misiebisaTvis wvrTnebs cvlis imisaTvis rom moargos
is specialur amocanis moTxovnebs;
- mWdrod TanamSromlobs dazvervis oficerTan da SeimuSavebs da
awarmoebs safrTxeebis gansazRvris da Sefasebis davTars.
- gegmavs operaciebs mmarTveli oficris miTiTebebiT.

s-4: momaragebis oficeri:

- pasuxismgebelia yvelanairi masalis SeZenasa da aRricxvaze;


- zedamxedvelobs momaragebis yvela saxis moqmedebebs:
transportireba, evakuacia, samedicino momsaxureba, sakuTriv
momaragebis momsaxurebas da menejments.

dacvis jgufi es danayofis ZiriTadi Semadgenloba da Zalebia. isini


uzrunvelyofen yvela sawyobis, sacavis Tu sxva analogiuri
infrastruqturis elementis dacvas, anxorcieleben partulirebas da
Tavdacvas. yvela jgufi Sedgeba 4 jariskacisa da meTaurisagan, aqvs
SemoSavebuli komunikaciis, Sexvedrebis adgilis, wvrTnis dadgmis
adgilebis da sabrZolo instruqciis koncefciebi. aRniSnuli jgufebi
asruleben mmarTveli jgufis brZanebebs da wvrTnas gadian TavianT
danayofSi.

mxardaWeris jgufi Sedgeba im individebisagan romlebsac ar aqvT survili,


saTanado aRWurviloba an fizikuri monacemebi imisaTvis rom Seasrulon
ufro aqtiuri movaleobebi. maTi amocanaa uzrunvelyon sxva jgufebis
saWiroebebi.
mxardaWeris danayofi uzrunvelyofs maragebisa da aRWurvilobis
danayofamde transportirebas da miwodebas, aseve isini gamoiyenebian
rogorc kurierebi mmarTvel da taqtikur jgufebs Soris.
uzrunvelyofis moTxovnebi:

mudmivi momarageba aris erT-erTi mniSvnelovani sakiTxi


mobiluri jgufebisaTvis, aseve sagangebo situaciebis SemTxvevaSi. rac
saTanadod unda daigegmos da gadaiWras danayofiSi. yvela danayofma
unda dagegmos da uzrunvelyos damoukidebeli faruli sawyobebis da
masSi maragebis Senaxvis pirobebi. aseT sawyobebSi mudmivad Seinaxeba:
sakvebi, sawvavi, tansacmeli, fexsacmeli, karavi an TavSesafrebis sxva
saxeebi, samedicino masalebi da aRWurviloba, sabrZolo aRWurviloba,
iaraRi, sabrZolo masalebi da kavSiris saSualebebi.

masalebis saWiro odenobiT da danayofis sxva wevrebTan


koordinirebuli SeZena xels uwyobs Semdgomi xarjebis
ekonomiurobasa da SeiaraRebis standartizacias. gansakuTrebuli
yuradReba unda daeTmos usafrTxo TavSesafar-saxlebis da sawyobebis
daarsebas strategiul wertilebSi danayofis moqmedebis teritoriaze.
gamokveTili sakiTxi unda iyos aseve danayofis wevrebis mier Tavisi
da misi ojaxis wevrebisaTvis minimum erT wliani sakvebisa, wylis
maragis SeZena da saimedo, daculi Senaxva.

samedicino jgufebi ki mxars uWeren danayofs imiT rom ayalibeben


samedicino daxmarebis sadgurebs da uzrunvelyofen mis muSaobas, iReben da
mkurnaloben avadmyofebs da daWrilebs. TiToeul aqtiur jgufSi
aucileblad Sedis erTi wevri romelic gawvrTnili iqneba da imoqmedebs
rogorc savele eqimi. is yuradRebas aqcevs aTvisebuli aqvT Tu ara da
anxorcieleben Tu ara jgufis wevrebi profilaqtikuri savele samedicino
programas, gansakuTrebiT kontroldeba savele sanitariis da piradi
higienis nomebis dacva.
Tavi IV wodrivi struqtura da danayofis saxeebi

wodebrivi struqtura

m-1 axalw
axalwveuli
veuli
piri romelic gadis dawyebiTi momzadebis pirveli donis wvrTnas, gaiara
jamnrTelobis gamoklvleva da Sefaseba, savaldebulo 90-dRiani probaciis
periodis ganmavlobaSi. es wodeba eniWeba im damwyeb pirebs romlebic namdvili
gangaSis SemTxvavaSi gamoexmaurebian gawvevas saxalxo miliciis rigebSi.

m-2: rigi
rigiTi
Ti
is ukve danayofis aqtiuri wevria, mas Cabarebuli aqvs da inarCunebs
dawyebiTi momzadebis pirveli donesa da aRWurvis standarts. mas SeuZlia savele
pirobebSi avtonomiurad imoqmedos 24 saaTis ganmavlobaSi.

m-3 pirveli klasis rigiTi


mowinave danayofebis wevria, asistentobas uwevs jgufis meTaurs. exmareba
axalveulebis wvrTnaSi, gamodis rogorc maTi damxmare partniori, damxmare
partnioris arsebobaze dafuZvnebul wvrTnebSi aseve urTierT Semxvedri,
interaqtiul wvrTnebisas. Cabarebuli aqvs meore donis wvrTnis yvela moTxovna
da aRWurvilobis standartebi. savele pirobebSi SeuZlia uzrunvelyofis gareSe
imoqmedos 72 saaTis ganmavlobaSi.

m-4: kaprali, jgufis meTauri


piri romelsac m-3 Tanamdebobaze namsaxurebi aqvs 6 Tve, brwyinvale
daxelovneba aqvs momzadebis pirvel da meore donis yvela unarebSi da SeuZlia
aswavlos is sxvebs. aqvs kargi samuSao gamocdileba mcire jgufebis taqtikaSi,
jariskacTa xelmZRvanelobis procedurebSi da damtkicebuli aqvs liderobis
unarebi savele piroebebSi.

ufrosi arakomisiuri oficris xarisxebi (NCO grades)VI:


ufrosi oficrebi pasuxismgeblebi arian maTdami daqvemdebarebuli pirebis
mudmiv disciplinaze, saTanado Cacmulobaze, wvrTnaze, moqmedebaze,
janmrTelobasa da keTildReobaze. aseve aRWurvilobis mdgomareobaze, movlasa
da racionalur gamoyenebaze. ufrosma oficerma unda uxelmZRvanelos da
akontrolos masze daqvemdebrebuli taqtikuri jgufis Semadgenloba, cecxlis
disciplina, gadaadgileba. savele pirobebSi is ganTavsdeba iseT poziciaze
saidanac yvelaze kargad SeuZlia zemdgomi oficris brZanebebis ganxorcieleba
da sakuTar danayofze dakvirveba da kontroli.

m-5: seJanti (aTeulis an spec


specialuri
ialuri jgufis meTauri)
piri romelmac imsaxura m-4 Tanamdebobaze 1 weli, brwyinvaled flobs
momzadebis pirvel da meore donis yvela unarebs da aris sakuTari aTeulis
mmarTveli instruqtori. mas damtkicebuli aqvs rom flobs xelmZRvanelobis
unarebs. is ganswavlulia aTeulis doneze umaRles taqtikaSi, winaaRdegobrivi
brZolis principebSi, jarikacTa marTvis procedurebSi, misiebis dagegmasa da
gegmebis SesrulebaSi.

m-6: ufrosi serJanti (oceulis meTauri)


aris yvelaze ufrosi oficeri oceulis doneze da xelmZRvanelobs 3
aTeuls. am wodebis pirs aseve SesaZlebelia marTavdes specialuri jgufis
aTeuls an iyos wvrTnebis ufrosi oficeri.

m-7: pir
pirveli
irveli klasis serJanti (aseulis donis oficeri ).
mis gankargulebaSia personali radio operatoris da m-3 Sikriki/mcvelis
SemadgenlobiT.

m-8: serJ
serJanti
anti--maiori (Sergeant major) (batalionis
anti oficeri))
(batalionis donis oficeri
dacvaSi yavs m-3 da m-4 pirebisgan Semdgari aTeuli, aseve radio operatori
da cnobebis gadacemisaTvis kurieri.

wodebis modifikatori

modifikatori aucilebeli imisaTvis rom mmarTvelobam ufros oficers


mianiWos axali rekrutebis xelmZRvanelobis ufleba. aqtiuri wevrebis wvrTna
iseTi ufrosi oficris mier romelsac SeuZlia aTeulis doneze mmarTveloba
aris Zalebis gamravlebis umTavresi wyaro. codna, unari da saqmisadmi
gulisxmiereba aris erTaderTi nebadarTuli kriteriumi romlis mixedviTac
SeiZleba mieniWos pirs esa Tu is wodeba. wodebis modifikatori aris erTaderTi
gza romlis mixedviTac SeiZleba ganisaZRvros aqvs Tu ara unari da saTanado
momzadeba danayofis wevrs Seasrulos specifikuri davaleba. individis wodeba da
modifikatori Sesulia piris momzadebis baraTSi da aris erTaderTi informacia
romalic gadaecema dagegmili moqmedebebis ganwesSi.

0XX gamousadegaria wina xazis sabrZolo moqmedebebisaTvis - wlovanebis


(45+) an fizikuri nakovanebebis gamo, magram akmayofilebs momzadebis pirveli da
meore donis yvela unarebis moTxovnebs. aRniSnul pirebs aqvT unari imuSaon
mxardaWeris danayofebSi rogoricaa wvrTnis, komunikaciis, samedicino da
momaragebis jgufebi. xolo Tu aRniSnuli piri samxedro veterania misi
upirvelesi davaleba unda iyos sxva wevrebis momzadeba.
1XX fizikuri momzadebis minimaluri done – 3.2 kilometri savele marSi
pirveli rigirs aRWurvilobiT 30 wuTSi.
2XX fizikuri momzadebis saSualo done – 4.8 kilometri savele marSi meore
rigis aRWurvilobiT 40 wuTSi.
3XX fizikuri momzadebis brwyinvale done – 8 kilometri savele marSi
meore rigis gaZlierebuli (72 saaTiani avtonomiurobis) aRWurvilobiT 2 saaTSi.

X1X damwyebi msroleli – “axalwveulis” Sedegi srolis sizustis Sefasebis


testebSi.
X2X mowinave msroleli – “zusti msrolelelis” Sedegi srolis sizustis
Sefasebis testebSi.
eqsperti
X3X eqs perti msroleli – “eqspertis” Sedegi srolis sizustis Sefasebis
testebSi.
X4X snaiperi msroleli – “eqspertis” monacemi da damatebiT asrulebs misi
zusti srolis iaraRisaTvis (DMR)VI dadgenil maqsimaluri sizustes zusti
srolis Sefasebis testebSi.

XXA -daxelovnebulia 5.56 kalibrze;


XXB -daxelovnebulia 7.62*39 kalibrze;
XXC -daxelovnebulia 7.62*51 (308) kalibrze;
XXD -daxelovnebulia 7.62*59 (30.06) kalibrze;
XXE -daxelovnebulia .50 kalibrze;
XXF -daxelovnebulia sxva kalibrze;

danayofis saxeebi:
saxeebi:

ZiriTadi
ZiriTadi Zalebi
saxalxo miliciis jariskaci aris danayofis xerxemali, is warmoadgens
msubuq qveiT jarikacebs, aqvs unari isrolos, gadaadgildes da gamovides
kavSirze. is gawvrTnilia momzadebis meore donis standartebamde, Seswavlili
aqvs jgufis taqtikis safuZvlebi, reidebis Catareba da patrulireba. Sesabamisad
SuZlia awarmoos moere xarixovani operaciebi an mxardamWeri moqmedebebi
specialuri jgufebisaTvis. isini erTiandebian 4 kacian jgufebSi romlebic Tavis
mxriv qmnian 12 kacian aTeulebs.

ZiriTadi Zalebis amocanebi SeiZleba iyos:


- dacvis uzrunvelyofa;
- patrulireba;
patrulireba
- dacva da ieriSis kombinacia,
kombinacia romliTac mters mudmiv
TviTgadarCenis pirobebSi amyofebs;
- dazverva,
dazverva informaciis mogroveba, samoqalaqo piebze dakvirveba,
tyveTa dakiTxva, mowinaaRmdegeTa garkveul regionSi infiltraciis
mcdelobis moxseneba, informatorebis gamovlena;
- momarageba,
momarageba satransporto momsaxurebis gaweva, samedicino movlisa
da masalebiT uzrunvelyofa, sawyobebis daarseba da dacva, sakvebis,
tyvia wamlis da tansacmlis mogroveba;
- axa
axali wevrebis miReba,
miReba gamoavlino, Seamowmo, da gaawevriano axali
personali aqtiuri winaaRmdegobrivi operaciebisaTvis;
- fsiqologiuri operaciebi,
operaciebi xmebis, Worebis, bukletebis, posterebis,
SarJebis da sxva Canaxatebis gavrceleba, raTa SenarCunebuli iyos
saboloo gamarjvebis rwmena adamianebSi, daSinebuli da
amoZirkvuli iqnes gamovlenili kolaboracionistebi.
- Tavis arideba da daRweva SesaZlebeli iqneba usafrTxo saxlebis da
evakuaciis gegmebis meSveobiT, aseve gamoyofili unda iqnes megzuri.
specialuri operaciebis jgufi

misia:

specialuri operaciebis jgufebi iqmneba, iwvrTneba da aRWurvilia imisaTvis


rom Caataraon winaswar ucnobi – uCveulo - ganusazRvreli sabrZolo operaciebi
mtrul, uaryofil, winaaRmdegobriv da politikurad mgrZnobiare teritoriebze.
isini moqmedeben damoukideblad an ZiriTad ZalebTan koordinirebulad maTi
mxardaWeris pirobebSi. specialuri operaciebis jgufebi yovelTvis iyeneben
faruli, saidumlo da ukiduresad mcire SemCnevadobis teqnikas, romlic
miTiTebulia moqmedebis zonis mmarTvelis mier. specialuri operaciebi
gansxvavebulia sxva damuSavebuli, standartuli operaciebisagan fizikuri riskis,
operaciis Catarebis meTodis, jgufSi Semavali personalis saxeebis,
damoukideblobisa da mxardaWeris ar arsebobis, dazvervis informaciis
ukiduresad didi mniSvnelobis da operaciis adgilisaTvis damaxasiaTebeli
xelnakeTi saSualebebis gamoyenebis maRali xarisxiT. specialuri operaciebis
Zalebs unari aqvT farul operaraciebi awarmoon damoukideblad, yovelgvari
gare daxmarebisgan mowyvetilebma 8 dRe-Ramis ganmavlobaSi.

Semadgenloba:
specialuri operaciebis Zalebis aTeulSi Sedis 12 kaci, romelsac
xelmZRvanelobs omis veterani an m-5 donis serJanti romlis modifikatoria 33C.
yvela aTeuli dayofilia or oTxkacian sadazvervo jgufad da or orkacian
sadazvervo/snaiperul jgufad. pirveli jgufebi arian “specialuri davalebis”
jgufebi xolo snaiperuli jgufi ki es “Semawuxebeli, maxis damgebi, umowyalo
elementebia” romlebic SesaZloa aekidon mters roca saWiroa.

momzadeba:
specialuri jgufis yvela wevris momzadeba unda pasuxobdes momzadebis
mesame donis moTxovnebs. isini gawvrTnilebi da Semdegomi ganmeorebiT
gawvrTnilebi unda iyon daxelovnebis wvrTnebze, gadamowmebulni unda iyon eqvs
ZiriTadi unarebis flobaSi: upirobo, daugegmavi, auTvisebeli saxis brZola,
dazverva, Sor manZilze TviTgadarCena/dazverva, dakvirveba/zusti srola,
samedicino da komunikacia. TiToeuli wevri unda flobdes aRniSnulidan or
unars.

Sesasrulebeli amocanebi:
- wvrTnebis xelmZRvaneloba;
- mterTan Sexebis gareSe dazverva;
- TviTgadarCena;
- diversiuli operaciebi;
- reidi;
- Casafreba;
- Sor manZilze patrulireba;
- sadazvervo/snaiperuli operaciebi;
Tavi V saxalxo miliciis jarikacis dawyebiTi momzadeba

dawyebiTi momzadebis gegma

dawyebiTi momzadebis gegma romelzeq qvemoTaa saubari dafuZvnebulia


“ZiriTadi momzadebis baraTze” romelic gamoiyeneba amerikis armiis mier.

am TavSi ganxilulia is aucilebeli codna da unarebi romelic saWiroa


raTa rekruti dawinaurdes m1 donidan m2 donemde, anu axalwveulidan miliciam
miiRos axali aqtiuri, sruluflebiani wevri, romelsac SeeZleba savele
pirobebSi imoqmedos damoukideblad 24 saaTs an meti drois ganmavlobaSi. am
kvalifikaciis miniWebiT rekruti xdeba srulfasovani wevri sabrZolo jgufebisa
raime SezRudvis gareSe.

1. rogorc zemoTac aRvniSneT dawyeviTi momzadebis gegma efuZvneba


“ZiriTadi momzadebis baraTis” principebs, romelic Tavis mxriv
gamiznulia brigadis doneze Sesasrulebeli “amocanebisaTvis
aucilebeli momzadebis CamonaTvalis” moTxovnebis miRwevaze. aseTi
sistemis mizania moamzados sruli personali mobilizaciisaTvis, xolo
masSi Cadebuli meTodi mizani ki mdgomareobas imaSi rom uzrunvelyos
saTanado, gaazrebuli varjiSebi da momzadeba romelic gamodgeba
saswrafo gamoyenebisaTvis da romelic wevrebs miscems safuZvlian
motivacias raTa maT aqtiurad aiRon ufro didi pasuxismgebloba.
wvrTnebis dros momzadebis baraTi inaxeba danayofis yvelaze ufros
oficerTan.

2. momzadebis gegmaSi “ZiriTadi momzadebis baraTi” dayofilia oTx


kvartalur ganrigad. sami nawili ucvleli programaa da ganmeorebiTi
wriuli sqemiT iqneba CarTuli swavlis gegmaSi iqamde sanam danayofi ar
miaRwevs 100% momzadebis maCvenebels am programaSi.

3. yvela danayofi atarebs wliuri sagangaSo mobilizaciis instruqcias.

yvela wevrima myarad unda uxelmZRvanelos Tavs imisTvis rom


individualurad Tu danayofTan erTad Seiswavlos da Semdeg srulyofil
donemde daxvewos rac SeiZleba meti unari. aseve iaraRis profesiuli gamoyeneba
(sxva unarebTan erTad Sedis daSla da wmenda), xelis uxmo signalebi, cecxlis
saxeebi da gamoyeneba, cecxlis seqtoris gansazRvra, Casangreba, SeniRbva-
gauCinareba, individualuri da jgufuri gadaadgileba. danayofis yvela wevri
valdebulia Seasrulos wvrTnebis aucilebeli kursi imisTvis rom pasuxobdes
misiisaTvis aucilebeli momzadebis moTxovnebs.
ZiriTadi momzadebis baraTi

I. momzadebis nulovani done (m1


(m1-axalwveuli)
axalwveuli)

a) moicavs cecxlasasroli iaraRis usafrTxoebis srul codnas:

1. zepirad icodes da SeeZlos axsnas cecxlsasroli iaraRis


usafrTxoebis oTxi wesi.

I wesi: igulisxme rom yvela iaraRi datenilia;


II wesi: nurasdros daumizneb iaraRs im sagans risi
ganadgurebac ar ginda;
III wesi: moacile TiTi sasxlets;
IV wesi: da SeinarCune ase sanam lula ar daemTxveva mizans;

II. momzadebis pirveli done (m2


(m2-rigiTi)
rigiTi)

esaa dawyebiTi momzadeba romelic yvela rekrutma unda gaiaros da Caabaros


90 dRiani sacdeli periodis ganmavlobaSi. misi Cabarebis Semdeg rekruti
dawinaurebuli iqneba m2-rigiTis donemde da Sesabamisad ganixileba rogorc
aqtiuri (wina, frontis xazisaTvis gamosadegi) wevri danayofSi.

1. marTva da organizacia
gamomdinare iqidan rom arcerTi danayofi absolutirad erTnairi araa
Sesabamisad marTvisa da organizaciis struqturac gansxvavdeba
danayofebis mixedviT. Sen SesaZlebelia iyo Zalian patara jgufis
rigebSi sadac gaerTianebuli 2-3 kaci an piriqiT iyo aseulis
SemadgenlobaSi sadac Tavmoyrili iqneba 60 kacamde romelTac
eyolebaT kapitani, aRmasrulebeli ofoceri, pirveli rigis serJanti,
ramodenime oceuli.

2. mobilizacia da gangaSisadmi mzadyofna


Seni danayofis gangaSis brZaneba-instruqciis da mobilizaciis sistema
dadgenilia danayofis standatruli operaciebis procedurebis
saxelmZRvaneloSi an adgilobrivi gankargulebebSi.

a) saswrafo gangaSis sistema/gangaSis doneebi


swrafi gangaSis sistema rogorc wesi dafuZvnebulia
satelefono xis sistemaze romelic danayofis yvela wevrs
aerTianebs. danayofis mmarTveli anxorcielebs pirvel zars,
is urekavs danayofis aRmasrulebeli oficers an pirveli
rigis serJants ase gagrZeldeba qveda struqturebemde da
Sesabamisad Tqven dagikavSirdebaT Tqveni oceulis meTauri.
b) evakuacia, saevakuacio marSutebi, Sekebis wertilebi
evakuaciis da Sekrebis wertilebis Sesaxeb informacia
ganTavsebuli unda iyos danayofis standartuli operaciebis
procedurebis saxelmZRvaneloSi. Tu es ase araa maSin SeekiTxe
amis Sesaxeb Seni jgufis an aTeulis meTaurs.
3. fizikuri momzadeba 1XX
a) savele marSi 3.2 kilometrze 30 wuTSi pirveli rigis
aRWurvilobiT. sprinti 90 metrze, 10 buqni da 10 ajimania.

4. zusti srola X1X


a) unda Caabaros rekrutis an ufro maRali done zusti srolis
gamocdaze.
b) unda SeeZlos datenos, aRmofxvras iaraRis muSaobis xarvezebi
da savele pirobebSi daSalos iaraRis SekeTebis an
wmendisaTvis.

5. individualuri gadaadgilebis meTodebi

individualuri gadaadgilebis meTodebi ganxiluli iqneba me-8 TavSi


(taqtika).

a) dabali da maRali xoxva


b) jgufis mwkrivi da solis struqtura ganxilulia Semdeg
TavebSi.

c) individualuri SeniRbva

amerikis armiis savele saxelmZRvanelo (FM 20-3) aRwers


SeniRbvis miznebs, masalebs, meTodebs imisaTvis rom gauCinarde,
Seerwya garemos, Seicvalo ise rom gaerTiande garemosTan,
SecdomaSi Seiyvano da moatyuo damkvirvebeli da daamsxvrio Seni
da samxedro teqnikis konturebi da maTi foni.

SeniRbva gamoiyeneba imisaTvis rom daamsxvrio sxeulis,


aRWurvilobis, transportis da sxvaTa konturebi mtris mxridan.
SeniRvba SeiZleba ganxorcieldes saRebaviT, tansacmliT,
adgilobrivi mcenareebiT an/da am sami elementis sxvadasxva
gaerTianebiT. roca partruli saxeze SeniRbvis mizniT iyenebs
saRebavs is pirvel rigSi yuradRebas aqcevs saxis im
monakveTebze romlebic metad anaTebs, saxis am nawilwbs is
maqsmalurad muqad irebavs, is ismevs muq saRebavebs Sublze,
Rawvebze, nikapze, cxvirsa da yurebze. Semdeg is iyenebs mwvane
fers saxis im nawilebze romlebzec araa wasmuli saRebavi.
aRniSnul saxelmZRvaneloSi mocemulia Semdegi rCevebi:

- SeiRebeT saxis amoweuli, ufro mbrwyinavi nawilebi (Subli,


Rawvebi, cxviri, yurebi, nikapi) muqi ferebiT.
- SeiRebeT saxis Cavardnili, daCrdiluli adgilebi ufro
naTeli ferebiT.
- SeiRebeT sxeulis moSiSvlebuli adgilebi (kiseri,
mklavebi, xelebi) srulad uCveulo modelze. rac
asociacias aRar gamoiwvevs aRniSnul sxeulis nawilTan.
bolo wlebSi filmebisa da mediis gamo popularuli gaxda
vefxvis modeliT saxis SeRebva. gamoucdeli xalxi iyenebs am
models imis gamo rom nanaxi aqvT is filmSi “jo mwvane bereti”,
miuxedavad imisa rom dadasturebulia es modeli erT erTi
cudia SeniRbvisaTvis. gansakuTrebiT maSin roca gamoyenebulia
mis gasakeTeblad mxolod Savi feri sxva ferebis gareSe. is
axdens saxeze Crdilebis efeqtis Seqmnas magram is ver axerxebs
saxis SeuRebavad darCenili nawilis mier areklili Suqis
dafarvas. es modeli gamoyenebuli iyo vietnamis junglebSi, is
SesaZloa gamoiyenebodes iq adgilobrivi masiuri da erTmanrTSi
areuli sxvadasxva mcenareuli safaris arsebobis gamo. xolo
CrdiloeT amerikaSi aseTi ram ar gvxvdeba da Sesabamisad am
modelis gamoyeneba azrs moklebulia.

roca viyenebT mcenareulobas sxeulis kamuflirebisaTvis


sasurveli gamoviyenoT adgilobrivi mcenareebi. maTi mimagrebiT
tansacmelsa da aRWurvilobaze vamtvrevT formebs da Sori
manZilidan adamianis Tvali veRar aRiqvams mas.

sxeulze mcenareebis mimagrebisas sasurvelia miimagroT is


saRileebSi an elastiuri bintiT formis perangze,
qudze/Cafxutze da Sarvalze.

aRWurvilobaze mcenareulobis mimagrebisas jer unda movaciloT


arWurvilobis zedapiridan yvela mrwyinavi sagnebi rogoricaa
etiketi, aluminis samzareulos komplekti da sxva sagnebi.
etiketebis SemTxvevaSi iolad SegiZliaT SeReboT is msubuqi
feris mdgradi markeriT. miamagreT mcenareebi da totebi
zurgCanTis an gantvirTvis Jiletebis saxelurze, sxvadasxva
nakecebze da jibeebze.

jariskacs unda axsoves rom swraf-swrafad gamocvalos


mimagrebuli mcenareebi romlebic daWknen, gadatyden an
Camovarden. mcenareebi SeniRbvisaTvis aRebuli unda iyos
sxvadasxva adgilebidan mcire odenobiT raTa ar dairRves
bunebrivi garemo, mcenareebis bunebrivi saxe da SeniRbvis
operacia darCes faruli, winaaRmdeg SemTxvevaSi mterma SesaZloa
gaigos momxdaris Sesaxeb, kvalSi Caudges, aRmoaCinos da
gaanadguros danayofi.

6. savele komunikaciis safuZvlebi.

a. xelis uxmo signalebi


xelis signalebi gamoiyeneba elitaruli jgufebis mier erTmaneTSi
uxmauro komunikaciisaTvis raTa ar miipyron mtris yuradReba, ar
gamoiwvion mtris gangaSi. mixedavad imisa rom sxvadasxva jgufebs
SesaZloa qondeT maTTvis damaxasiaTebeli xelis signalebi Semdegi
mainc yvelasaTvis saerToa.
modi iCqare SeCerdi

kolonaSi wrfivad transportSi

gavige uaryofa miwaze

b) radios muSaobis procedurebis safuZvlebi


radio muSaobis procedurebi dadganilia danayofis standartuli
operaciebis procedurebSi.

c) zumada aris dazvervis monacemebis moxsenebis standarti danayofis


wevrebisaTvis, rac Sedgeba Semdegi informaciisagan:
- z oma mtris danayofis zoma;
- u niforma ra acvia mters;
- m oqmedeba ras moqmedebebSia SemCneuli mtris danayofi;
- a dgili sadaa mtris danayofi axla;
- d ro dro roca dainaxes mteri;
- a RWurviloba ra aRWurvilobas iyenebs mteri;

d) Caataros dazverva yovelgvari eleqtronuli xelsawyos gareSe


7. pirveladi daxmarebis safuZvlebi

a) Seafase dazianebis done

roca afaseb dazianebas gaxsovdes sami maCvenebeli sasunTqi gzebi,


sunTqva, cirkulacia. daakvirdi mkerdis moZraobas Tu is zeviTa da
qveviT moZraobs maSin sasunTqi gzebi gaxsnilia da sunTqva didi
albaTobiT wesrigSia. Semdeg Seamowme pulsi, Tu grZnob pulss,
sxeulis romel nawilzec ar unda iyos is gasinjuli, maSin
cirkulaciac gaxsnilia.
b) Sokis mdgomareobis Tavidan acileba da movla;
c) xorxi da sasunTqi gzebi gawmenda gareSe sagnebisagan;
d) siTburi dartymisa da moyinvis Tavidan acileba da movla;
e) damwvrobis movla;
f) savele da dasaWimi naxvevis tansacmeli;
g) Ria mkerdze, mucelze da Tavze naxvevis dadeba;
h) xelovnuri sunTqvis da gulis arapirdapiri masaJis
Catareba;
i) artaSanis dadeba motexilobaze;
j) dazianebulis transportireba;
k) sanitariis, janmrTelobis uzrunvelyofis da
profilaqtikuri medicinis sabaziso normebi.

an: xuT paragrafiani gamafrTxilebeli brZaneba:


Saman
Saman:

zogadi mimoxilva:
gamafrTxilebeli gankarguleba (Warning Order)VIII gamiznulia imisaTvis rom
informacia mivawodoT partrulis wevrebs mosalodneli misiis Sesaxeb da
organizeba gavukeToT am misiisaTvis maT samzadiss. informaciis qvemoT moyvanili
formati moicavs yvela saWiro cnobebs gangaSis sistemisaTvis. monacemebis
moculoba romelic mocemulia gangaSis sistemis TiToeul punqtSi
gansazRvrulia jgufis meTauris mier raTa uzrunvelyofili iqnes zusti aRqma
sitiaciisa.
Sesruleba,
- Sesrul eba, vin anxorcielebs davalebas da rodis, Sekrebis adgilebis
mdebareoba.
- amocana, ra aris is, gansazRvre misi miznebi, gansakuTrebiT: vin, ra,
rodis da sad.
- mdgomareoba, megobari da mtruli Zalebi, ras akeTeben isini;
- administrireba da momarageba, misiisaTvis saWiro aRWurviloba da misi
ganawileba jgufSi.
- niSnebi da marTva, rogoria brZanebaTa sistemis jaWvi, radio
sixSireebi da xmovani signalebi sakuTari da momijnave jgufisaTvis,
niSnebi da kontr niSnebi.
damatebiTi SeniSvnebi:

1. dazverva: wertilovani miznebi, mtris pozicia, winaRobebi;


2. dadgindes susti wertilebi, daiTqvas mxardaWeris poziciebi;
3. moiniSnos miznebi, dadgindes gadamwyveti mniSvnelobis adgilebi;
4. dadgindes ZiriTadi Setevis mimarTuleba, mxardamWeri Setevis mimarTuleba
da rezervis arseboba;
5. dadgindes garRvevis da SeRwevis, mxardaWeris da Setakebis misiebi;
6. daigegmos cecxlis marTvis procedurebi;
7. moxdes ZiriTadi da damxmare cecxlis warmoeba SetevasTan SeTanxmebulad;
8. moxdes Zalisxmevisa da moqmedebebis kontroli Setevisas;
9. davicvaT miwa da haeri;
10. movaxdinoT SeTanxemebuli moqmedeba da reorganizacia;

operaciis sistema

1. mdgomareoba;
a. mtris Zalebi:
o amindi;
o reliefi da laldSafti;
o amosacnobi niSnebi;
o mdgomareoba;
o moqmedeba;
o Zala;
o savaraudo miznebi;

b. megobruli Zalebi:
o mezobeli ufro didi danayofis amocana;
o mdebareoba da dagegmili moqmedebebi megobruli danayofebisa
Cvens marcxniv, marCvniv, win Tu ukan;
o amocana da marSutebi momijnave megobruli patrulisa;
o sacecxle uzrunvelyofis megobruli danayofebi;

2. misia: vin, ra, rodis, sad, ratom;

3. aRsruleba;
a. moqmedebis koncefcia
o manevris sqema;
o sacecxle mxardaWera (sacecxle mxardaWeris saxeoba da
prioritetebi);

b. daqvemdebarebuli elementebis amocanebi (vin, ra, rodis, sad, ratom);


o aTeulis/jgufis;
o specialuri jgufebisa da mniSnelovani individebis;
c. urTierTSeTanxmebuli moqmedebis instruqciebi
o moqmedeba obieqtze (naxazebis CaTvliT);
o gasvlisa da dabrunebis dro;
o gadadgilebis teqnika;
o marSuti;
o alternatiuli marSuti;
o gamgzavreba da kvlav Sesvla megobrul poziciebze;
 gamgzavreba;
 kvlav Sesvla;
o Sekrebis adgilebi da moqmedeba Sekrebis adgilze;
o moqmedeba mterTan Sexebisas;
o moqmedeba saSiS monakveTebze;
o moqmedeba uecari winaaRmdegobisas;
o sacecxle mxardaWera;
o generaluri gadameoreba amocanis Serulebisa;
o zedamxedveloba da Semowmeba;
o saboloo isntriqtaJi sicxadis da garkveulobisaTvis;

4. damaxmare momsaxureba;
momsaxureba;
a. sakvebi racioni;
b. SeiaraReba da tyvia-wamali;
c. uniforma da aRWurviloba romelic yvelas eqneba;
d. daRupulebisa da daWrilebis movlis meTodi;
e. tyveebi da nadavli aRWurviloba;

5. marTva da signalebi;
a. signalebi
o sixSireebi da xmovani signalebi;
 patruls SigniT;
 mmarTvel jgufTan da sxva danayofebTan;
o feradi SuSxunebis da xelis uxmo signalebi;
o koduri kiTxva da paroli;
 Cveulebrivi;
 mowinave;
 moaruli;
 koduri sityva da moxseneba;

b. brZanebebi;
o brZanebebis sistema;
o aTeulis meTauris adgili gadaadgilebisa da samizne obieqtze
yofnisas.
samiznis miwera da analizi

garkveuli amocanis miRebis Semdeg unda ganxiluli iyos ramodenime


faqtori:

- amocana, gaazrebuli da gagebulia Tu ara is sworad;


- mowinaaRmdege;
- adgilis relifi da landSafti;
- jarebi;
- dro;

miznebi airCeva eqvsi


eqvsi faqtoris gaTvaliwinebiT.

1. gadamwyveti: ramdenad mniSvnelovani is mtrebisaTvis;


2. xelmisawvdomoba: ramdenad advilia masTan miRweva
3. aRmoCena, moZebna: ramdenad advilia misi amocnoba;
4. saSiSi: ramdenad saSiSia samizne;
5. zegavlena: ra zemoqmedebas iqoniebs es operacia
mowinaaRmdegis operaciebze?
6. aRdgenadoba: ramdenad advilia mtrisaTvis Secvalos,
SeakeTos samizne obieqti.

usafrTxoebis pricipebi

1. gabneva: moerideT Zalebis didi Tavmoyrebs;


2. mobiluroba: maRali mzadyofna, nebismier dros moqmedebi
dawyebis unari, risTvisac aRWurviloba unda iyos Calagebuli
erTi kacisaTvis daSveuli datvirTvis normaze, aRWurviloba
romelic Tan ar waiRebT unda iqnes gadamaluli sawyobSi;
patrulis bazis mimdebare teritoria unda kontroldebodes
xSirad.
3. gamoiyeneT safari, moytuebis meTodebi raTa daabnioT mteri:
 Tqven adgilmdebareobaSi;
 Tqveni Zalebis odenobaSi, statussa da aRWurvilobaSi;
 Tqvens ganzraxvaSi;
 dagegmili operaciebis drosa da adgilSi;
 Tqven codnaSi maT Sesaxeb;
 ramdenad warmatebuli iyo maTi operaciebi;
 ramdenad kargia maTi codna da informacia;

4. daTrgune da CaaxSve informaciis gaJonva, moqmedebebi da niSnebi


danayofSi romelic gamoamJRavnebs dagegmil moqmedebebs
mtrisaTvis.
5. usafrTxod Seinaxe gegmebi da Canawerebi, Canawerebis odenoba
saerTod daiyvane minimumamde, gaavrcele mxolod sxvebisaTis
aucilebeli da saWiroebis informacia, maqsimalurad SezRude
informacia in pirebze romelic SesaZloa tyved Cavarden,
gaanadgure Zveli Canawerebi, kodireba da daSifvra gaukeTe
yvela Setyobinebas.

6. usafrTxoebis sxva RonisZiebebi


 darwmundi rom jgufis yvela wevri da SeiaraReba aris
kardag SeniRbuli;
 danayofebi SeinarCune erTmaneTisagan rac SeiZleba
gancalkevebulad;
 SeinarCune banakis teritoria sufTad;
 yovelTvis icode sad midian Seni mebrZolebi da rogor
unda miaRwion daniSnulebis adgils;
 gamZle da gautexeli winaaRmdegobisaTvis gawvrTeni
damTrgunvelad, agresiulad da mkacrad;

marSis usafrTxoeba

1. icode mteris mdebareoba, oneboda da SesaZleblobebi;


2. SearCie da gaacani jgufis wevrebs pirveladi, saTadarigo da
gauTvaliswinebeli SemTxvevebis marSutebi;
3. gamoiyene adgilobrivi macxovreblebi raTa miiRo uaxlesi
informacia mtris Sesaxeb;
4. ganaTavse dacvis elementebi win, zurgSi da orive gverdze;
5. SearCie droebiTi banakebi didi yuradRebiTa da detaluri
ganxilvis Semdeg;

momzadebis meoTxe done (m5-


(m5-specialuri operaciebis
operaciebis jgufi)

imisaTvis rom jarikacma miaRwios am dones saWiroa warmatebiT aiTvisos


momzadebis wina sami donis kvalifikacia. amasTan unda unda icodes TiToeuli
naswavli sakiTxi iseT maRal doneze rom SeZlos misi swavleba sxvebisaTvis.

snaiperuli operaciebi
- moaxdinos adgilmdebaraobis reliefis da lanSaftis detaluri
gamokvleva, analizi da Seswavla;
- moxdinos Sor manZilebze samizneebis dakvirveba dazvervis
personalisaTvis;
- dagegmos da Semdeg ganaxorcielos mterze damTrgunveli
zemoqmedeba;
- daadginos miznamde manZili;
- SeimuSaon da gamoiyenon “snaiperis SeniRbvis” kostumi;
- Seqmnan da gamoiyenon mowinave/snaiperuli sadamkvirveblo faruli
posti;

SeniSvna: specialuri operaciebis TiToeul jgufs unda yavdes sul mcire 4


kaci (2 mzverav/snaiperTa 2kaciani jgufi) kvalificirebuli rogorc snaiperi
msroleli – X4X, rac gulisxmobs imas rom am pirebma miiRes ”eqspertis”
Sefaseba zusti srolis testebSi da zusti srolis iaraRis maqsimaluri
Sedegis SesaZlebloba miaRwies misi gamoyenebisas;

sxva praqtikuli codna

oTaxebis wmenda jgufTan erTad;


Senobebeis wmenda aTeulTan erTad;

momzadebis meoTxe donis specialobebi:


srulyofili specialuri operaciebis jgufs yavs ori wevri mainc
gawvrTnili TiToeul Semdeg specialobaSi:

samedicino:
gawvrTnilia rogorc pirveladi daxmarebis eqimi, gadaudebeli
samedicino daxarebis teqnikuri personali (EMT)IX sertifikati an
cecxlqveS sicocxlis SemnarCunebeli eqimis kvalifikacia
umjobesia;

operaciebisa/dazverva:
- dagegmos da uxelmZRvanelos dakvirvebis, Seswavlis da
dazvervis patruls;
- dagegmos da Caataros fsiqologiuri operaciebi;
- moamzados zusti angariSi ama Tu im monakveTze arsebul
situaciis Sesaxeb da daexmaros mmarTvel jgufs operaciebis
dagegmvaSi;
- gamoavlinos da gamoiZios kontr-winaaRmdegobrivi operaciebi;
- awarmoos danayofis potenciuri sasafrTxeebis gansazRvris
Jufnali, mizneebis miRebis Jurnali;
- SeTanxmebulad imoqmedes sasignalo personalTanXIII raTa
Seqmnas da warmatebiT aamoqmedos sadazvervo informaciis
qseli;
- Sekribos da gaavrcelos sadazvervo informacia mezobel
danayofebidan da danayofebSi sainformacio jarebis radio
qselis meSveobiT;

kavSiris:

- unda gaiaros samxedro sasignalo jarebis wvrTnis programa


Sesabamisad flobdes da erkveodes sabaziso moqmedebebis
pricedurebSi, taqtikur kavSirSi, kavSiris usafrTxoebasa da
dacvaSi, sasawrafo gangaSis sistemaSi, garkveul teritoriaze
mimdinare situaciis moxseneba da “zumada
zumada”,
zumada cifruli Sifracia
da danayofis eleqtro komunikaciis samuSao instruqcia;
- SeeZlos moqmedebaSi moiyvanos da imuSaos danayofis
nebisnieri kavSis aparaturasTan;
- gaakeTos savele mobiluri da saidumlo antena;
- gadaces da miiRos morzes signalebi;
- SeeZlos SeimuSaos, ganaxorcielos da mzadyofnaSi
SeinarCunos gangaSis sistema rogorc lokaluri danayofis
aseve batalionis donis SenaerTisaTvis;
- SeaTanxmos da SeakavSiros batalionis yvela danayofis
sainformacio moqmedeba;

sainJinro:

- SeimuSoas da aRmarTos qveiT sawinaaRmdego winaRobebi;


- SeimuSaos da aRmarTos TvdacviTi pozicia, perimetris
gangaSis sistemis CaTvliT;
- SeimuSaos, moamzados da zedamxedveloba gauwios
partizanuli operaciebis banakis mSeneblobas;
- uxelmZRvanelis transportis SekeTebas;
- uzrunvelyos danayofis Cveulebrivi manqanebis eqsploataca
da SekeTeba;
- Seqmnas da gamoiyenos asafeTqebeli mowyobiloba xelT
arsebuli masalebis gamoyenebiT;
- Seqmna da gamoiyeno termituli mowyobiloba xelT arsebuli
masalebiT;
- Seqmna kvamlis ekrani;
Tavi VI aRWurviloba

miuxedavad imisa rom samxedo tradiciis mqone nebismieri saxelmwifos


armiebs acviT gansakuTrebuli forma romelic regulirdeba kanoniT, Tanamedrove
saxalxo milicias jarikacebs da maT danayos xSirad ar aqvs saSualeba rom
miiRon srulfasovani momarageba am mxriv, amitom mTeli amerikis masStabiT
saxalxo miliciis jariskacs ufleba aqvs airCios romelime misTvis sasurveli
saxis forma, erTaderTi moTxovnaa rom is iyos msoflio romelime qveynis armiis
Cacmulobis nimuSi.

jarikacebis umravlesoba rogorc wesi iyenebs armiis Warbi saqonlis


maRaziebs an xelnakeT savele tansacmels, eseni SeiZleba iyos Sveicariis alpuri
kamuflaJi, amerikis armiis tyis an udabnos samferovani an eqvsferovani numuSis
savele forma, an sazRvao qveiTebis uaxlesi forma. Tu ki jarikacs ar aqvs
saSualeba SeiZinis samxedro Warbi saqonlidan forma maSin SesaZlebelia man
gamoiyenos val-martis brendis sanadiro, xis nimuSis forma.

axalwveul jarikacs eZleva CamonaTvali imisa Tu ra nivTebs moiTxos misgan


danayofi. axalwveuli valdebulia rom SeiZinos sul mcire erTi savele forma
dawyebisaTvis. amerikis samxedro asociaciisa da sxva mis gareT arsebuli
orgnizaciebis Tu danayofebis moTxovnaa rom am TavSi ganxiluli sagnebi iyos
jarikacis SesaZeni pirveli rigis aRWurvilobaSi.

* igulisxmeba rom windebi esaa Cveulebrici sportuli windebi, magram marSebze sasurveli Tu
gamoiyeneben samxedro Ceqmebis windebs.

I. aRWurvilobis moTxovnebi m1
m1-m3

saWiroa sul mcire sami kompleqti savele-sabrZolo formisa, tyiani


adgilis modelis kamuflaJi an udabnos samferovani. zusti saxe formisa
damokidebuli iqneba danayofis moqmedebis arelsa da danayofis standartebze.
jarikacs aseve daWirdeba civi amindisaTvis specialuri tansacmeli (ECWCS)X,
sqeli Salis windebi, xelTaTmanebi, saukeTeso Ceqma risi saSualebac sakuTar
Tavs SeiZleba misces jariskacma da panama qudi.

II. minimaluri savele aRWurviloba yvela wodebisaTvis da nebayoflobiTi


aRWurvilobis moTxovnebi

m-1 done:
1. Tofi da 100 tyvia romelic ganTavsebuli iqneba saTadarigo
mWidebSi an mosaxsnel samagrebze-liandagebze;
standartuli kalibria: a-223, b-762*29, g-308, d-30.06, e-50, v-sxva;

2. ganTvirTvis aRWurviloba Sedgeba:


- revolveris qamrisagan;
- jvaredini zurgze Semosavlebi Rvedebi, aWimebi;
- tyviebis jibeebi 2 cali;
- wylis WurWeli budiT, Wiqa da qura;
- saieriSo mcire CanTa;

3. savele aRWurviloaba
- iaraRis sawmenis kompleqti;
- pirveladi daxmarebis kompleqti;
- sawvimari;

4. TviTgadarCenis sabaziso kompleqti


- tualetis qaRaldi;
- wylis sawmendi abebi;
- wyalgamZle asanTi;
- dasakeci dana;

m-2 done:
1. m-1 doni aRWurviloba;
2. damatebiTi savele aRWurviloba;
- kvamlis yumbara;
- sasignalo yumbara 2 cali;
- mraval instrumentiani dasakeci danebi;
- patara fanari sinaTlis wiTeli filtriTa da akumulatorebiT;
- kompasi (inaxeba savele formaSi)
- sasignalo sarke;
- sastveni;
- moqmedebis teritoriis topografiuli ruka (inaxeba savele
formaSi);
- bloknoti ori fanqriT;
- saojaxo radios (FRS), maRalsixSiruli licenzirebadi (GMRS),
grZel talkRovani cifruli (2m, 6m HD), an mokle manZilis
aralicenzirebdi (CB) radio, gamomdinare danayofis kavSiridan,
aseve yursasamenebi;
- patara Wogriti;
- kamuflirebisaTvis saxis saRebavi, niRabi-saxvevi;
- trioqsanis 6 sawvavis fila; (inaxeba savele formaSi);
- magneziumis cecxlis gamCeni (inaxeba savele formaSi);
- tualetis qaRaldi elva saketiani CanTaSi (inaxeba savele formis
Sarvlis marcxena jibeSi);
- pirveladi daxmarebis kompleqti;
- aerwinaRi sami filtriT da CanTiT;

3. Calagebuli aRWurviloba Sedgeba Semdegi nivTebisagan;


- wyalgamZle CanTa;
- sami wyvili winda, erTi zedmeti moklesaxeloani maisuri;
- perangi;
- erTi ode feris xmeleTis forma;
- sawvimari;
- saZile qveSagebi;
- 15 metri #550 Toki;
- sanTeli;
- higienis kompleqti: saponi, kbilis CoTqi, kbilis pasta,
samarTebeli;
- samidan Svid dRemde samyofi sakvebis normirebili maragi;

savele sakvebis normirebuli maragi: armiis, dafasoebuli mza


sakvebi (MRE’s)XI an sakuTari xeliT dafasoebuli da SefuTuli
sakvebi. SefuTeT Semdegi saqoneli elva sakravian paketebSi:
swrafi momzadebis burRuleuli:
xilis namcxvrebi da orcxobilebi, simindis tkbili Cipsebi;
makarinis vaxSmis paketebi,
xilis Ciri,
tbileuli,
saqonlis dakepili xorcis konservebi,
xorblisgan damzadebuli granulebi,
makaronis sadilebis paketebi,
Wiqis supebi, bulionis kubikebi, brinjis paketebi;
dafasoebuli: yava, kakao, xilis wvenis narevi, kiseli;

dRis manZize aucilebelia sul mcire 2000 kalori imisaTvis rom


SeinarCuno qnediTunarianoba, nu Seecdebi iolad gadavlas roca saqme
kvebas exeba;

m-3 done
1. m1 da m2 donis aRWurviloba;
2. Tofi da 300 tyvia savazne kolofSi an asxmuli mosaxsnel
samagrebze-liangadebze;
3. moqmedebis adgilmdebareobisaTvis gankuTvnili specialuri
aRWurviloba;
- moqmedebis adgilisaTvis damaxasiaTebeli specialuri
saZile tomara (iq sadac temperatura 20 gradusze dabla
Camodis);
- Jangmbadis Semkrebi baliSi;
- wylis mfiltravi mowyobiloba ori filtriT;
- moqmedebis adgilisaTvis damaxasiatebeli civi an cxeli
amindis tansacmeli da sxva aRWurviloba;

III. nebayoflobiTi aRWurviloba

TiToeul jgufs SesaZloa qondes Semdegi aRWurviloba:


1. erTi maRali sixSiris signalebis mimRebi-gadamcemi savele
mowyobiloba, vertikaluri moqmedebis sahaero radio aparatura (NVIS)XII
savele anteniT (Yaesu FT-817, an ukeTesi);
2. erTi kamuflirebuli karavi 4 kaciani zomis;
3. akumulatorebis nakrebi mzis damteni panelebiT;
4. erTi leptopi, Sesabamisi programuli uzrunvelyofiTa da sadenebiT;
5. erTi saubris, xmovani signalebis mosasmeni aparati;
6. erTi infrawiTeli gamosxivebis aRmomCeni;
7. erTi Tavze misamagrebeli Ramis xedvis aparati;
8. erTi video signalebis radio talRebiT gadamcem-mimRebi mowyobiloba;

III. aRWurvilobis Calageba da ganawilebis wesi

aRWurvilobis Calagebisas SegviZlia visargebloT saxalxo miliciis


standarTiT dawesebuli Calagebis rigobrivi klasifikaciiT, romelic
gansazRvravs Semdeg katagoriebs:

pirveli rigis aRWurviloba:

(nivTebi romelic jarikacma unda SeinarCunos sxeulze an tansacmlis


jibeebSi)

esaa aRWurviloba romelic saWiroa jarisjacis TviTgadarCenisaTvis:

• kompasi (reinjeris modeli an Cveulebrivi);


• moqmedebis teritoriis ruka, laminirebuli, zed datanili raime
niSnebis gareSe – imgvarad rom dakargvis SemTxvavaSi ar
gamoaaSkaraos dagegmili amocana);
• patara wiTeli sinaTlis farani (srulis sakmarisia mikro
fanrebi radgan gamoiyeneba RamiT rukebis wasakiTxad);
• wyalgamZle saaTi;
• Sveicariis samxedro danebi/mravalinstrumentiani dasakeci
sistemebi.
• marjve mxareze misamagrebeli revolveris savardni Casadebi;
• damxmare iaraRi, pistaleti;
• damxmare iaraRis saTadarigo mWidi;
• wylis patara WurWeli;
• pirveladi daxmarebis mcire kompleqti;
o gadasaxvevi binti;
o neosporinis patara tubi;
o aspirinis an motrinis ori abi;
o dasadebi/tamponi;

• mcire TviTgadarCenis kompleqti;


o Tevzis kapebi;
o ankesis Zua;
o saTevzao simZimeebi;
o cecxlis gamCeni (kaJis qva, metali an sxva)
o makaronis supis paketi;
o maxis dasagebi masala (64 erTeuli sigrZis metalis Toki);
o foto-lentis carieli yuTi mSrali korpis masaliT;
o wylis sadezinfeqcio abebi;
o #550 Toki daxveuli panama qudze (75 sm)
o forsirebuli asanTi;
o msubuqi xelTaTmanebi;
o samkuTxedi od feris saxvevi kiserze;

meore rigis aRWurviloba

tvirTis satarebeli aRWyrviloba da zurgCanTa


- tvirTis satarebeli Jileti, Tanamedrove msubuqi gantvirTvis
aRWurviloba bargis satreblad (MOLLE) XIV da sxva analogiuri
sistemebi;
- 2 amerikaSi damzadili WurWlis kompleqti;
- 1 sasadilo Wiqa;
- 2 amerikaSi damzadili, sasadilo kompleqtis, SemniRbavi
garsacmi;
- 1 pirveladi daxmarebis kompleqti/kompasi;
- 2 M16 savaznis jibe;
- 1 saieriSo CanTa;
sabrZolo iaraRi:
- buSmaster - M4 Gery;
- buSmaster - Dessipater;
- AKM (AK seriis romelime iaraRi);
- FN FAL;
- springfildi armori M1 Garand, mini-14, springfild-1903;

iaraRis mWidebi:
- AR – 12, ocdaaTtyviiani mWidi;
- FN – 8, octyviiani mWidi;
- AK – 8, ocdaaTtyviiani mWidi;
- 1 octyviiani mWidi trasirebadi tyviebisa;

sxva nivTebi :

- GPS-esis sagangaSo Suqurebi;


- kvamlis damyenebeli, TeTri;
- mwerebis sawinaaRmdego;
- 20” neilonis 1” od Toki gamiznuli daSvebebisaTvis;
- SesaniRbi saRebavi, saxeze, kiserze da xelebze wasasmelad;
- saojaxo radio komunikaciis mowyobiloba (FRS);
- AA eleqtro elementebi:
o yoveldRiurad:
 2 cali GPS-saTvis;
 6 cali saojaxo radio komunikaciis mowyobilobisaTis;
 2 cali PVS-14CR -1/3N saTvis;
o Tviurad
 1 cali samizne-wertilovani mowyobilobisaTvis;
iaraRis sawmendi saSualeba

- sawmendi RerZi;
- lulis jagrisi;
- mWidis jagrisi;
- naWeri;

nebayoflobiTi saSualebebi:

- Wogriti;
- yurebis damcavi sacobebi;
- patara fanari wiTeli sinaTliT;

saieriSo CanTaSi:

- sawvimari tyis formatis SeniRbviT amerikaSi damzadebuli;


- sawvimari tyis lanSaftis SeniRbviT amerikaSi damzadebuli;
- savele mza sakvebis paketi (daaxloebiT 3 cali);
- pirveladi daxmarebis kompleqti;
o bintis saxevevi;
o samxedro kompresi;
o nakerebis dasadebi kompleqti;
o motrini;
o lomotili;
o damwvrobis kremi;
o yurebis sawmendi;
o 2 cali dafasoebuli amerikaSi damzadili sodis qloridi-
sodis bikarbonati;
o gvelis naklebis sawinaaRmdego kompleqti:
 samzareulos WiqisaTvis qura amerikaSi damzadebuli;
 wylis abebi steriluri CasadebiT amerkaSi damzadebuli;
 4 cali trioqsanis abi;

zemoT aRniSnuli tvirTiT SesaZlebelia adamianma savele pirobebSi


icxovros da ibrZolos 1-2 dRe-Ramis ganmavlobaSi gareSe daxmarebisagan
izolirebulma;

mesame rigis aRWurviloba:

mZime/sruli abargebis kompleqti;

- 4 cali 2.5 metris sigrZis od elastiuri Toki;


- 5 metri sigrZis #550 Toki;
- 2 litriani wylis WurWeli;
- wylis tyavis an rezinis WurWeli zurgCanTaSi;
- wylis sadezinfeqcio abebi;
- saZile tomara;
- Termosafeni;
- karavi/TavSesafari;
- 4 wyvili windebi amerikaSi damzadebuli od feris
- 2 wyvili samxedro kamuflirebuli tansacmeli (zeda da qveda);
- 2 od moklesaxeloiani maisuri;
- 8 mza sakvebis paketi;
- 6 cali dafasoebuli makaronis sauzme;
- gor-teqis sawvimari zeda da qveda;
- 1 Sekvra sveli sawmendebis Sekvra usuno;
- patara kbilis jagrisi, kbilis pastis gareSe;
- AA elementebi;
- 24 Sekvra damatebiTi tyviebi samkerde CasadebebSi;
- 2 wyvilis Termuli TeTreuli;
- zamTris xelTaTmanebi;
- saZile qudi;
- 4 wyvili Termuli winda zamTris kamuflirebiT;

marSis tvirTi:

- Tavad zurgCanTa;
- wyalgamZle CanTa;
- 1 xeli sabrZolo kamuflirebuli forma;
- 2 litriani wylis WurWeli kamuflirebuli SaliTiT;
- sangris niCabi SaliTiT;
- saparsi da higienis saSualebebi (1 kviris);
- 1 wyvili pirsaxoci;
- savele wyalgaumtari pijaki;
- saZile tomara;
- sawvimari;
- wvimiani amindis aRWurviloba;
- saZile qveSagebi;
- #550 Toki;
- moklesaxeloiani maisuri, windebi, trusi;
- zamTris xelTaTmanebi;

aRWurvilobis spectansacmeli da arWurvilobis CanTa:

- simZimis uzrunvelyofisaTvis gantvirTvis Jileti;

sabrZolo tvirTi:

- savele sabrZolo forma;


- Ceqmebi;
- sabrZolo qudi, panama qudi;
- gantvirTvis Jileti;
- iaraRi;
- mokle saxeloiani maisuri, trusi, windebi, qamari;
- zurgCanTis matara sameli miliT;
- xelTaTmanebi;

sabrZolo CanTa:

- fexis pudra;
- misiisaTvis damaxasiaTebeli specialuri nivTebi;
- sawvimari;
- kisris saxvevi;
- panama qudi an sabrZolo kepi;
- saparsi saSualebebis nakrebi;
Tavi VII Seni adgili miliciis jgufSi/aTeulSi/ oceulSi

rogorc am saxelmZRvanelodanac SeiswavleT nebinieri danayofi iqneba es


erovnuli miliciis, erorvnuli gvardiis Tu erovnuli rezervisa maTi umciewsi
elementi, misi safuZveli aris sabrZolo ori megobruli razmi. megobruli razebi
Sedgeba or-ori wevrisagan, sabrZolo jgufi Sedgena ori sabrZolo razmisagan –
sabrZolo jgufs marTavs gamocdili an specialurad naswavli meTauri romelic
amave dros jgufis wevrica da mas miniWebuli aqvs m-4 wodeba.

roca aRniSnul sabrZolo jgufs kideb or an sam analogiur jgufs


davumatebT miviRebT sabrZolo aTeuls, romelsac aseve yavs gamocdili an
naswavli m-4 an m-5 donis meTauri rac aTeulis sacecxle Zalazea damokidebuli.

I Seni roli

upirveles yovlisa iseve rogrc sazRvao qveiTebSi Tu federaluri armiis


sxva struqturebSi, saxalxo miliciis struqturaSic jariskaci jer msrolelia
da Semdegaa eqimi, snaiperi, meTauri, inJineri Tu sxva. uamravi sxvadasxva roli
arsebobs romlis Sesrulebac SeiZleba mogiwioT meoreadi funqciis saxiT da es
gamomdinareobs piris mier dagrovili codnidan da unarebidan romelic man
aiTvisa samxedro samsaxurSi, samoqamalo samsaxurSi Tu sxvagan, rogorc saxalxo
miliciaSi mosvlamde aseve mis Semdegac.

samxedro aTeuli Sedgeba eqimisagan, radiokavSiris operatorisagan,


msrolelisagan, snaiperisagan. ganvsazRvroT TiToeulis funqciebi da
daniSnuleba qvemoT:

eqimi: movalea misi jgufis saerTo janmrTelobaze, ra zomisac ar unda iyo


jgufi. am movaleobis SesrulebisaTvis ki mas sul mcire unda qondes pirveladi
daxmarebis teqnikosis saxelmwifo licenzia.

radiokavSiris operatori:
operatori: es komunikaciis specialistia, misi movaleobaa
uzrunvelyos jgufis radio aparatis gamarTuli muSaoba. mas moeTxoveba rom
Seswavlili qondes saxalxo miliciis standarTiT gansazRvruli radiokavSiris
procedurebi.

snaiperi: is aris aTeulis is wevri romelic zusti srolis testSi


sistematurad aCvenebs “eqspertis” Sedegebs, man aseve daTqmuli, SezRuduli
drois pirobebSi unda moaxdinos xuTi gartyma Tavis zomis figuraSi
gansazRvrul distanciaze zusti srulis iaraRiT (DMR).

Bmsroleli:
msroleli: es jgufis is wevrebia arian romlebic qmnian federaluri
Zalebis, erovnuli gvardiis, rezervisa Tu miliciis mTavar birTvs. swored
msrolelis amocanaa gamarjvebis miRweva nebismieri gamowvevis winaaRmdeg,
nebismieri davalebis dros. amitomac is unda iyos fizikurad momzadili, kargad
gawvrTnili da ganswavluli samxedro taqtikis xelovnebaSi.
Tavi VIII Taqtikis safuZvlebi

taqtika es im meTodebis erTobliobaa, romlis gamoyenebiTac gadaadgildeba,


ibrZvis da zogadad asrulebs amocana mebismieri samxedro elementi iqneba es
sacecxle jgufi, aTeuli, oceuli Tu aseuli. taqtikis Sesaxeb farTod SeityobT
amerikis armiss savele saxelmZRvanelo 21-75 Si ”jariskacis sabrZolo unarebi”

I gadaadgilebis individualuri xerxebi

maRali xoxv
xoxva: saSualebas iZleva gadaadgilde ufro swrafad vidre dabali
xoxvisas da miuxedavad amisa mebrZoli kvlavac inarCunebs mcire siluets. es
meTodi gamoiyeneba maSin roca sakmaod xarT dafaruli mtris cecxlisagan, magram
miuxedavad amisa adgomis saSualeba ara gaqvT. am dros adamianis tani ar exeba
miwas xolo simZime gadanawielbulia idaybesa da muxlebze. iaraRi gikaviaT xelSi
da maqsimalurad mocilebuili gaqvT miwisa da WuWyisagan. muxlebi rac SeiZleba
mocilebuli gaqvs barZayis saxsris marTobisagan rac kidev ufro dabla swevs
Sens sxeuls. moZraobisaTvis erTdroulad gadaabije marcxena xeli da marjvena
fexi, Semdeg marjvena xeli da marcxena fexi.

dabali xoxva
xoxva: iZleva yvelaze mcire siluets. es meTodi gamoiyeneba maSin
roca adgilmdebareoba Zalian Riaa da Sesabamisad dafarvis done Zalin mcirea.
amasTan mowinaaRmdegis cecxli Tu dakvirveba ar iZleva saSualebas rom adge
sxeuli mWidrod ekvris miwas. marjvena xeli CaWide iaraRis Rvedis ukidures wina
nawils, iaraRi daide majaze, aseTi saxiT iaraRis lula mocilebulia miwisagan)
xolo iaraRis kondaxi ki devs (moxoxavs) miwaze. gadaadgilebisaTvis waswie orive
xeli da marjvena fexi win Semdeg ki miizide sxeuli xelebis da win waweuli
fexia saSualebiT. ganagrZe ase gasavleli distanciis bolomde.

3-5 wamiani gadarbena:


gadarbena: yvelze swrafi meTodia erTi wertilidan meoreze
gadasvlisaTvis. yoveli aseTi gadarbena unda grZeldebodes 3-5 wami, rac Zalian
mokle droa imisaTvis rom mtris msrolelma moaxerxos gadamrbenis mizanSi
amoReba. Tumca ar Seizleba Ria adgilebSi gadarbenis Sewyveta mxolod imisa
gamo rom 5 wami gasulia. gadarbena rogorc wesi mTavdeba miwaze davardniT raime
safris ukan, amitom gadarbenis dawyebamde winaswar amoirCie mofarebuli da
daculi adgili sadac unda daasrulo gadarbena aseve airCia dacvisa da SeniRbis
TvalsazrisiT saukeTeso gadarbenis marSuti. gadarbena yovelTvis iwyeba
daxrili an dawolili mdgomareobidan dasruldeba Semdegi mimidevrobiT:

- nela amoswie Tavi SeaTvaliere mofarebuli adgili da marSuti.

- frTxilad da nela Caswia Tavi safarSi.

- xelebi miabjine sxuls.

- marjvena fexi waswie win.

- wamoswie sxeuli xelebis gaSlis saSualebiT.

- mkvircxlad wamoxti gamarTul mdomareobaSi.


- gaiqeci amorCeuli safrisaken da misvlisas swrafad daeci miwaze.
Tavi IX jgufi oceulis SemadgenlobaSi da misi gadaadgileba

I jgufis Semadgenloba

rogorc wina TavebSi ganvixileT jgufi es 2-4 kacis nakrebia;

II aTeulis Semadgenloba

aTeulis Tavis mxriv Sedgeba sami jgufisagan, jgufSi am SemTxvevaSi Sedis 3 kaci
da aTeulis meTauri (m-5 wodebis serJanti an m-4 wodebis kaprali gamomdinare
jgufis sacecxle SesaZleblobidan).
III oceulis Semadgenloba

qveiTi oceuli Sedgeba sami an oTxi aTeulisagan da meTaurisagan (m-6 an m-7


wodebis oficeri da serJanti gamomdinare oceulis sacecxle SesaZleblobdan.
Zalian xSirad SexvdebiT SemTxvevas roca oceulis meTauria oficeri I an II
rigis leitenantis wodebiT).

oceulis meTauri pasuxismgebelia yvelaferze rac akeTebs an ar akaTebs oceuli,


is pasuximgebelia personalize, administraciul movaleobebze, im taqtikis
aTvisebaze romelic SesaZloa dasWirdes oceuls.

oceulis serJanti exmareba da rCevebs aZlevs oceulis meTaurs, meTaurobs


oceuls roca oceulis meTauri araa adgilze. is zedamxedvelobs oceulis
administraciul, momaragebis da sxva qmediTunarianobis sakiTxebs. man aseve
SeiZleba momzados da gamosces operaciis gankarguleba (OPORD)XV; qveiTi
oceulis serJanti pasuxismgebelia oceulis individualur momzadebaze, igi
darwmunebuli unda iyos rom jarikacebs SeuZliaT Seasrulon maTTvis
davalebuli amocanebi profesiuli kuTvnilebis mixedviT. is urCevs oceulis
meTaurs Tu vin daniSnos, daawinauros, daaqveiTos, vin ra davalebaze gaamwesos
da vin dasajos oceulis oficrebidan da rigiTebidan.

IV rogor gadaadgildeba jgufi


jgufi oceulis SemadgenlobaSi

yoveTvis gaxsovdeT rom jariskacebs Soris manZili nebismieri wyobis dros iyos
sul mcire 10 metri.

solisebri:

jgufis meTauri jgufis meTauri

snaiperi eqimi mekavSire msroleli

msroleli msroleli
samarSo mwkrivi:

jgufis meTauri jgufis meTauri jgufis meTauri

msroleli msroleli mekavSire

mekavSire eqimi msroleli

snaiperi metyviamfrqveve msroleli

rodis gamoiyeneba es wyobebi

maxasiaTeblebi
gadaadgilebis ra pirobebSi
sacecxle
meTodi gamoiyeneba kontroli moqniloba
moqniloba daculoba
SesaZleblobebi
yvela
mimarTulebiT
jgufis ZiriTadi
advili kargi myisierad kargi
solisebri wyoba
SeuZlia
gaxsnas cecxli
gamoiyeneba
SezRudul
flangebze
reliefze,
smyisierd
xSiri solisebrTan
jgufis Zalian SeuZlia Zalian
mcenareuli SedarebiT
wrfivi advili gaxsnas cudi
safris cudi
cecxli, win ki
pirobebSi da
SezRudulia
SezRuduli
xilvadobisas
aTeulis samarSo kolona

jgufis meTauri

mekavSire msroleli

snaiperi

maZili jgufebs Soris


20 metri

jgufis meTauri

msroleli msroleli

eqimi

aTeulis sabrZolo xazobrivi


xazobrivi wyobiT:
wyobiT:

jgufis meTauri jgufis meTauri

snaiperi eqimi

mekavSire msroleli

msroleli msroleli

aTeulis meTauri
V rogor gadaadgildeba oceuli

oceulis kolona:

jgufis meTauri
mowinave aTeuli

aTeulis meTauri
jgufis meTauri

oceulis meTauri
centrakuri aTeuli

jgufis meTauri

aTeulis meTauri
jgufis meTauri

oceulis serJanti

jgufis meTauri
mowinave aTeuli

aTeulis meTauri
jgufis meTauri
jgufis meTauri

aTeulis meTauri
marcxena flangi

jgufis meTauri

oceulis meTauri
oceulis xazobrivi wyobiT aTeulebic xazobrivad

jgufis meTauri

aTeulis meTauri
centri

jgufis meTauri

oceulis serjanti

jgufis meTauri

aTeulis meTauri
marjvena flangi

jgufis meTauri
jgufis meTauri
aTeulis meTauri
jgufis meTauri
oceuli xazobri wyobiT aTeulebi kolonaSi

marcxena flangi

oceulis meTauri

jgufis meTauri
aTeulis meTauri
jgufis meTauri
centri

oceulis serjanti

jgufis meTauri
aTeulis meTauri
jgufis meTauri
marjvena flangi
jgufis meTauri
aTeulis meTauri
jgufis meTauri
oceulis V-sebri wyoba

marcxena flangi

jgufis meTauri
oceulis meTauri
aTeulis meTauri
oceulis serjanti
jgufis meTauri

zurgis aTeuli
jgufis meTauri
aTeulis meTauri
jgufis meTauri
marjvena flangi
jgufis meTauri
aTeulis meTauri
jgufis meTauri
oceulis solisebri

marcxena flangi
mowinave aTeuli

jgufis meTauri
aTeulis meTauri
jgufis meTauri
marjvena flangi
oceulis mwkrivi

wina damcavi jgufi

marcxena damcavi jgufi marjvena damcavi jgufi


VI oceulis zemoT aRniSnuli wyobebis Sedareba

sacecxle
moZraobis gamoyenebis
kontroli moqniloba unarebi da moZraoba
wyoba pirobebi
SezRudvebi

kargi gabneva
oceulis gadaadgilebis manevrisaTvis SezRudulia cecxi
gverdebsa da kargi
kolona ZiriTadi wyoba sasurveli win da zurgisaken
siRmeSi

oceuli
maqsimaluri mZlavri sacecxle
xazze Zneli minimaluri neli
sacecxle Zala Zala winisaken,
aTeulic
winisaken cota zurgisaken
xazze

kargi win da ukan, nelia vidre


oceuli gamoiyeneba roca
srul xazobrivze CamorCeba oceulis oceulis kolona
xazze sruli gaSla ara oceulis
martivi, oceulis kolonas magram magram swrafi
aTeuli saurveli Sexeba kolonaze meti,
kolonaze Zneli kargia oceulis vidre sruli
kolonaSi ki mosalodneli
xazobrivze xazobrivi

ori aTeuli win


mtris Sesaxeb
saswrafo swrafi da mZlavri nelia magram
oceulis V- araa cnobili da
Zneli moqmedebisaTvis, cecxli win da jobia oceulis V-
sebri Sexeba winidanaa
erTc ukan flangebze sebr wyobas
mosalodneli
manevrisaTvis

kargia patara
mtris Sesaxeb Zneli, magram elementebze
swrafi da mZlavri
oceulis araa cnobili da jobia oceulis V- Sexebisas radgan
cecxli win da swrafi
solisebri Sexeba araa sebr da srulad or aTeuli
flangebze
mosalodneli gaSlil wyobas Tavisufalia
manevrisaTvis

yvelaze Znelia swrafi cexcli


oceulis SezRuduli
martivi manevris mxolod swrafi
mwkrivi xilvadobisas
TvalsazrisiT flangebisaken
Tavi X aTeuli oceulis SemadgenlobaSi da gadaadgileba

I aTeulis gadaadgilebis xerxebi:


xerxebi:

a) mSvidi gadaadgileba, gamoiyeneba maSin roca mterTan Sexeba araa


mosalodneli;

b) mSvidi gadaadgileba mowinave mziris gamoyofiT, am meTodis gamoyenebisas


aTeuli iyofa or nawilad – mowinave jgufi da mimyoli (zurgis) jgufi. rogorc
wesi es jgufebi 3-3 kacisagan Sedgeba. es gadaadgileba gamoiyeneba maSin roca
mterTan Sexeba mosalodnelia, aseT SemTxvevaSi ki orad gayofil aTeuls
SeuZlia ganaxorcielos manevri da zogadad maRal mobilurobas uzrunvelyofs.
kerZod Tu mowinave jgufi mtris cecxlis qveS moxvdeba zurgis jgufi romelic
cecxlis zonis gareTaa exmareba cecxliT mowinave jgufs riTac saSualebas
aZlevs mas gawyvitos mterTan Sexeba da gamovides dazianebis zonidan, an Tu
SesaZlebelia moxdes Seteva mterze kerZod mowinave jgufi xsnis sapasuxo
cecxls da ajaWvebs mters poziciaze cecxliT riTac saSualebas aZlevs zurgis
jgufs ganaxorcielos manevri mtris winaaRmdeg.
mowinave
jgufi
zurgis
jgufi

mowinave jgufis gamoyofa mowinave jgufi srolis seqtorebiT

g) gadaadgilaba urTierT meTvalyureobis gamoyenebiT. gamoiyeneba maSin


mterTan Sexeba mosalodnelia, roca meTauri xvdeba rom mteri axlosaa (moZraoba,
xmebi, aRWurvilobis naTeba, narCenebi, axali kvali, an sunTqvac ki) an roca didi
Ria adgilebia saSiS monakveTze gasavleli.

- pirveklad mowinave jgufi amowmebs garemos mtris savaraudo poziciebis


aRmosaCenad, aTeulis meTauri umeteswilad swored mowinave jgufSia.

- Semdeg zurgis jgufis meTvalyureobis da dacvis qveS mowinave jgufi


gadairbens daTqmul manZils da atyobiebs meTvalyure jgufs rom mzadaa TviTon
ikisros meTvalyureoba da dacva – daazRvios damcavi jgufis gadaadgileba.
- axla zurgis jgufi gadaadgildeba mewinave jgufis dacvis qveS.

- orive jgufis meTaurma unda icodes moZraobis romeli meTodia


gamoyenebuli – paraleluri Tu urTierTCanacvlebis, romel jgufTanaa aTeulis
meTauri.

meTvalyure jgufma unda icodes moZravi jgufis marSuti da daniSnulebis


adgili.

moZravi jgufus meTaurma unda icodes gadaadgilebis daniSnulebis adgili


da am adgilamde misasvleli marSuti, mtris savaraudo poziciebi da moqmdebeb
romelic unda Seasrulos daniSnulebis adgilze misvlis Semdeg. moZravi jgufis
meTaurma aseve unda icodes sadaa ganlagebuli meTvalyure jgufi da ra xerxiT
miiRebs maTgan instruqciebs. moZravi jgufis jariskacebis gadaadgilebis meTodi
ganisazRvreba gasavleli marSutis dafarvis da SeniRbvis Tvisebebidan
gamomdinare.
II oceulis gadaadgilebis xerxebi

a) mSvidi gadaadgileba

b) mSvid gadaadgileba mowinave mziris gamoyofiT

mowinave

aTeuli

+/-20 metri

oceulis meTauri

+/-20 metri
centris

aTeuli

+/-20 metri

oceulis serJanti

+/-20 metri
aTeuli
zurgis

c) gadaadgileba urTierT meTvalyureobis gamoyenebiT


III taqtikuri gadaadgileba

amerikis armiis savele saxelmZrvanelo 21-18 mixedviT arsebobs qveiTi marSis


ramodenime saxe:

a) taqtikuri marSi gamoiyeneba sabrZolo raionSi imisaTvis rom


mivaRwioT taqtikur Canafiqrs. magaliTad: gadaadgileba iyos daculi,
wyoba ki iseTi rom myisierad SeiZlebodas brZolaSi CarTva. am saxis
gadaadgilebas unda axasiaTebdes maRali daculoba, brolaSi Cabmis
efeqturoba da unda iyos martivi. unda iTvaliswinebdes da momzadili
iyos xmeleTze mterTan SexebisaTvis rogorc marSisas aseve
daniSnulebis adgilze misavlis Semdeg. aseTi gadaadgilebis meTodi
gamoiyeneba maSin roca oceuli moZraobs daucvel marSutze, roca ar
arsebobs megobruli Zalebi mtersa da oceuls Soris.

b) administraciuli gamoiyeneba roca gadaadgileba xorcieldeba


brZolaSi Sesvlis zonaSi. is misagadebulia gadaadgilebis siswrafis
saWroebaze magram taqtikuri miznebic gaTvaliwinebulia wyobis
SerCevisas. administraciuli gadaadgileba efuZvneba mterTan Sexebis
mcire albaTobas rogorc gzaze aseve daniSnulebis adgilze misvlis
Semdeg. amitom is gamoiyeneba dacul marSutebze roca mtris Zalebsa
da oceuls Soris arseboben megobruli Zalebi. am wyobis dros
danayofma unda SeinarCunos Sekruloba da dacvis xerxebi romlebic
mocemulia taqtikuri sagzao marSebisaTvs. (FM 21-18, gverdi 1-5 da 1-6,
1971 weli).

marSebis mocemuli ori saxeoba Tavis mxriv iyofa Semdegnairad:

- dRis marSebi mtris saSiSrobis ar arsebobisas dRis marSebi ufro


mizanSewonilia. is uzrunvelyofs ufro swraf gadaadgilebas da naklebad
damRlelia jarikacebisaTvis. xasiaTdeba ufro gabneuli wyobiT, advili
kontroliT da maRali dakvirvebis SesaZleblobiT. magram gazrdilia daucveloba
mtris dakvirvebisa da sahaero dartymebisadmi.

- SezRuduli xilvadobis marSebi BxasiaTdeba


B ufro SemWirdroebuli wyobiT.
rTuldeba kontroli da dakvirveba, iklebs gadaadgilebis siCqare. Tumca izrdeba
SeniRbva mtris dakvirvebisa da sahaero dartymebisagan. am marSebisas mTavari
azria imaSi rom gamoyenebuli iyos sibnele da amiT miRweuli iqnes
moulodnelobis efeqti amave dros Tavidan acilebulia dRis sicxe da
gadaadgileba xorcieldeba sigrileSi. aseTi marSebis kontroli moiTxovs
zedmiwevniT dagegmvas, kontrolis mkacr procedurebs, saTanado momzadebas da
unarebs, aseve gadaadgilebis, sinaTlis gamoyenebis da komunikaciis maRal
disciplinas.

• Tu gadaadgilebis faruloba aucilebelia maSin Ramis dadgomamde


gadaadgileba xdeba Zalian mcire jgufebiT, xoli ZiriTadi Zalebi dRis
manZilze isveneben dafarul da SeniRbul poziciebze. roca gadaadgileba
xdeba mtris siaxloves xmis CaxSoba unda iyos maqsimaluri. imisaTvis rom
gavasaidumloT gadaadgileba mtrisagan da xeli SevuSaloT marSis
Sesaxeb informaciis gavrcelebas informaciis gamoyenebis da dacvis
procedurebi unda iqnes dadgenili. iseTi mowyobilobebis gamoyenebam
rogoricaa: zedapiris dakvirvebis radari (Ground Surveillance Radar),
siTburi signalebis mowyobiloba, Ramis xedvis xelsawyo SeuZlia
mniSvnelovnad gaadvilos Ramis marSebis kontroli da aRmofxvras
marTvisa da usafrTxoebis mravali problema.

• SezRuduli xilvadobis marSebi frTxilad und daigegmos, rac moicavs


marSutis da Sekrebis adgilebis dazvervas. specialuri winaswar
dagegmili RonisZiebebi uzrunvelyofen moZraobis mimarTulebas da
kolonis SigniT saTanado komunikacias. amasTan saWiroa gamoyenebuli
iyos megzuri da mwkrivis wyoba.

- naZ
naZaladevi marSebi iTxovs maRal siCqares, gamZleobas da xangrZili drois
ganmavlobaSi gadaadgilebis unars. es ki rogroc wesi miiRweva gadaadgilebis
drois normis gazrdiT da ara siarulis tempis momatebiT. naZaladevi marSebi
gamoiyeneba ukiduresi aucileblobisas radgan is danayofis SesaZleblobebs
Zalian aqveiTebs. jariskacebma unda icoden naZaladevi marSebis mizezi, raTa
maTac Tavis mxriv gamoamJRavnon maqsimaluri mondomeba.

- wyvetili marSebi gamoiyeneba maSin roca danayofs ar yavs saTabado odenobis


satrasporto saSualeba, raTa srulad gadaiyvanos yvela jarikaci da maTi
aRWurviloba. amitom am saxis gadaadgilebisas erTmaneTs cvlis satransporto da
qveiTi marSi. aRWurviloba da sxva tvirTi gadaitaneba ramodenime nawilad
amisaTvis satransporto saSualeba akeTebs ramodenime gzas. is SeiZleba
ganxorcieldes nawili tvirTis gadataniT srul manZilze da Semdeg
darCenilisaTvis dabrunebiT, an tvirTis didi nawilis mcire manZilebze
satransporto gadataniT roca darCenili nawili agrZelebs qveiTad moZraobas.

dRis taqtikuri marSis dros oceuli nawildeba or mwkrivad gzis orive mxares,
zogadi wesia aseve jariskacemis erTmaneTsagan 2-5 metriT dacileba raTa
nasrolma yumbaram jariskacTa didi odenoba ar daazianos. Ramis marSebisas ki es
manZili mcirdeba 1-3 metramde raTa SezRuduli xilvadobis gamo ar daikargos
efeqturi kavSiri jarikacebs Soris da ar CaiSalos kontrolis procedurebi.

sxva informacia marSebis Sesaxeb rogoricaa xmauris kontroli da jarisjacebis


marTva es meTeurebis kompetenciaa da axalwveuls romelic am saxelmZRvanelos
kiTxulobs meti informacia marSis Sesaxeb ar moexoveba.

gadaadgilebis xerxebi qveiTi marSisas

a) gadaadgileba SezRuduli xilvadobisas;

b) gadaadgileba saSiS monakveTebze;

patrulirebisas SesaZlebelia aucilebeli gaxdes iseT monkaveTebze an pirobebSi


gavla romelic sakmaod daucveli da arasasrveli iqneboda. es uaryofiTi
pirobebi SeiZleba iyos cudi xilvadoba, dauceli Ria monakveTi, gansakuTrebuli
riskis Semcveli monakveTebi sadac mtris Casafreba Zalian mosalodnelia.

- SezRuduli xlvadobisas danayofs iseve unda SeeZlos moqmedeba rogorc


dRisiT. mas unda qondes unari kontrolis, orintaciis, dacvis uzrunvelyofis,
gadadgilebis da rac mTavaria mterTan efeqturi brZolisa miuxedavad
SemzRudveli pirobebis arsebobisa.

• kontroli: roca xedva SezRudulia Semdegi meTodebi gvexmareba


kontrolis ganxorcilebaSi.

o Ramis xedvis xelsawyos gamoyeneba;

o meTauris frontis xazTan axlos gadasvla; (jgufis Tu aTeulis


mowinave rigebSi gadasvla);

o moZraobis tempis dakleba;

o naTebis momcemi salteebis ganTavseba aRWurvilobaze.;

o mcirdeba manZili jariskacebs Soris da danayofebs Soris;

o danayofis wevrebi daiTvleba xSir-xSirad;

• orintacia:
orintacia imisaTvis rom gamartivdes orientacia Ramis pirobebSi
meTaurebi iyeneben Semdeg xerxebs:

o reliefis gamoyeneba, masze miyola – reliefis tipiuri formebis


gamoyeneba gadadgilebisaTvis;

o daRupulTa Cxreka;

o adgilmdebareobis danawevreba, dayofa;

o reliefis specifiuri advilad amosacnobi formebis paralelebis


gamoyeneba (am paralelebiT orntaciis aReba);

o megzuris an moniSnuli marSutebis gamoyeneba;

o GSR-is gamoyeneba raTa mimarTo danayofi TavSeyris adgilisaken;

o orientaciis kompiuteri;

• dacva:
dacva imisaTvis rom davrCeT SeumCneveli da daculi RamiT
gadaadgilebisas aTeuli/oceuli mimarTavs Semdeg xerxebs:

o awesebs xmisa da sinaTlis gamoyenebis mkacr dicsciplinas;

o icavs radio siCumes;

o iyenebs SeniRbvas;

o rac SeiZleba metad iyenebs reliefis damcav Tvisebebs raTa


SeumCneveli darCes mtris dakvirvebisagan da ar gamoCndes mis
Ramis xedvis xelsawyoebiSi;
o xSirad awyobs gaCerebebs raTa miayurados daaTvalieros garemo;
(gaCerdi, daaTvaliere, miayurade, iynose);

o moZraobas rac SeiZleba amTxvevs artileriis xmaurs raTa


SeniRbos sakuTari xmauri;

• TavSeyris adgilebi:
adgilebi moqmedebebi romelic unda Sesruledes TavSeyris
adgilebSi unda daigegmos zedmiwevniT. moqmedebis gegma unda iyos
gawerili mTeli amocanis procesisaTvis, rac Zalian kargia roca
uecrad gamoCndeba garkveuli garemoeba an momenti romelic iZleva
amocanis ufro swrafad da mokle gziT Sesrulebis saSualebas, mokle
gadamwyveti moqmedebiT. TavSeyris adgilSi datovebuli unda iyos
garkveuli Setyobineba imisaTvis rom CamorCenilma wevrebma gaigon Tu
ramdeni kaci Seikriba da saiT gaemarTen isini. arsebobs TavSeyris
adgilebSi moqmedebis ori xexri:

o xelT arsebuli jarikacebis xexri: TavSeSeyris adgilebSi


jariskacebi icdian manam sanam ar Segrovdeba daTqmuli odenoba
Semdeg ki maT Soris yvelaze ufrosi wodebiT meTaurobs maT da
asrulebs amocanas. aRniSnuli meTodi gamosadegia sazazvero
patrulisaTvis sadac ori sami kaci sakmarisia raTa Sesruldes
sadazvervo amocana.

o xelT arsebuli drois xerxi: Segrovili jarisjacebi icdian


daTqmuli drois ganmavlobaSi, ris Semdegac maT Soris yvelaze
ufrosi wodebiT gadawyvets gaagrZelos Tu ara amocanis
Sesruleba gamomdinare jariskacebisa da aRWurvilobis
adenobidan. aseTi gadawyvetileba miiReba maSin roca arsebobs
amocanisaTvis dawesebuli jarikacTa minimaluri odenoba an/da
amocanisaTvis aucilebeli garkveuli aRWurviloba.

• moqmedebebi Sesvenebis dros:


dros dacva unda iyos dayenebuli yvela
savaraudo moaxloebis mimarTulebaze, yvela seqtori unda
kontroldebodes ZiriTadi iaraRis cecxliT.

gadaadgileba saSiSi monakveTebis gavliT

saSiSi monakveTi aris adgili danayofis marSutze romelzedac meTauris


SexedulebiT danayofi SesaZloa aRmoCndes mtris dakvirvebisa da cecxlis qveS.
saSiSi monakveTebis magaliTebia: Ria adgilebi, gadamkveTi gzebi, soflebi, mtris
poziciebi, winaRobebi (danaRmuli velebi, mavTulxlarTebi, Txrilebi). yovelTvis
aerideT saSiS monakveTebs Ti ki es SesaZlebelia xolo Ti ki gardauvalia maTi
gavla iyaviT Zalian yuradRebiT. Semdegi sakiTxebi yovelTvis unda gaxsovdeT
roca kveTs saSiS monakveTebs:

• standartebi:
o dayayofi cdilobs ar misces mters sacecle zewola moaxdinos
danayofis mTavar birTvze;

o danayofi yovelTvis sruli SemadgenlobiTa da aRWurvilobiT


gadaadgildeba saSiS monakveTebze;

o danayofi ar aZlevs mters gadamwyveti dartymis miyenebis


SesaZleblobas;

• safuZvlebi:

o daadgine TavSeyris axlo da Sori wertili rac saSiSi


monakveTebis napirebze, eseni mokakveTis dawyebis da damTavrebis
wertilebicaa da ganlagebulia mis orive mxares;

o daicavi TavSeyris axlo wertili, misi marjvana, marcxena mxare


da zurgi;

o dazvere da daicavi TavSeyris Sori werili;

o gadakveTe saSiSi monakveTi;

o dagegme cecxlis warmoeba (roca es SesaZlebelia);

• saSiSi monakveTebis gadakveTis meTodi:

o xazovani saSiSi monakveTis gadakveTa aTeulis mier:

 nabiji I: mowinave jgufis meTauri akvirdeba da zveravs


saSiS monakveTs, Semdeg xelis uxmo signaliT aniSnebs
aTeulis meTaurs romelic gadawyvitavs gadakveTos Tu ara
saSiSi monakveTi.

 nabiji II: aTeulis meTauri mimarTvas mowinave jgufs saSiSi


monakveTis gavliT im adglisaken romelic daTqmulia
saSiSi monakveTis Soreul TavSeyris wertilad, manamde ki
meore jgufi saSiSi monakveTs gaswvriv marcxena da
marjvena mxares gaiSlebian da ikaveben meTvalyuris
pozicias da azRveven mowinave razmis gadaadgilebas saSiS
monakveTze.

 nabiji III: aTeulis meTauri iRebs ra xelis uxmo signals


mowinave jgufisagan rom saSiSi monekveTis gavla
usafrTxoa, mimarTavs aTeulis danarCen wevrebs mis
gadasakveTad (aTeulis is wevrebi romelebic icavden
mowinave razmis gadaadgilebas isev poziciabze rCebian da
axla meore nakadis gasvlas azRveven)

 nabiji IV: aTeulis meTauri, mekavSire da meTvayure damcavi


jgufi kveTen saSiS monakveTs xolo mowinave jgufi
romelmac pirvelma gadakveTa saSiSi monakveTi axla
meTvalyureobs da icavs maT.

 nabiji V: mowinave aTeuli dgeba saTanado azimutze


aTeulis meTauris miTiTebiT an xelis uxmo signaliT da
ganagrZobs svlas.

o xazovani saSiSi monakveTis gadakveTa oceulis mier:

 nabiji I: mowinave aTeulis meTauri aCerebs oceuls da


atyobinebs saSiS monakveTis Sesaxeb.

 nabiji II: oceulis meTauri gadaadgildeba mowinave rigebSi


raTa sadasturos saSiSi monakveTis arsebobas, da
gansazRvros gamosadegia Tu ara es adgili mis
gadasakveTaT.

 nabiji III: oceulis meTauri adasturebs saSiSi monakveTis


arseobas da misi gadakveTis aucileblobas, am SemTxvevaSi
niSnavs saSiSi zonis axlo da Soreul mxares TavSeyris
wertilebs.
 nabiji IV: oceulis meTaurs niSanze mowinave aTeulis ori
jgufi ikavebs sameTvalyureo pozicias saSiSi monakveTis
gaswvriv marjvena da marcxena flangebze. saSiSi monakveTis
gadakveTamde orientaciaze pasuxismgebeli piri adasturebs
moZraobis azimuts da gasavlel manZils.

 nabiji V: rogorc ki sameTvalyureo poziciebi moewyoba


oceulis meTauri aZlevs brZanebas meore aTeuls rom
gagzavnos sacecxle jgufi saSiSi monakveTis
gadakveTisaTvis.

 nabiji VI: meore aTeulis jgufi kveTs saSiS monakveTs mas


miyveba imave aTeulis darCenili nawili da axla es aTeuli
xdeba mowinave Semdegomi moZraobisas. (saSiSi monakveTis
gadalaxvis Semdeg)

 nabiji VII: gadakveTa ra pirveli aTeuli monakveTs


SeCerdeba, miayuradebs, daTvalierebs, iynosebs garemos da
Semdeg gascems signals oceulis meTaurs rom monakveTi
usafrTxoa.

o dRis pirobebSi es signalia xelis uxmo


signali;

o Ramis pirobebSi ki ifnrawiTeli an wiTel


filtriani farnis signali.

 nabiji VIII: oceulis meTaurs am niSanze Tavad,


radiokavSiris oficris, artileriis operatoris (FO)XV,
SeiaraRebis zedamxedvel meTaurTan (WSL) da ori sacecxle
jgufis TanxlebiT kveTs saSiS monakveTs.

 nabiji IX: saSiSi monakveTis gavlis Semdeg oceulis


meTauri aniSnebs mesame zurgis aTeuls rom manac
gadakveTos saSiSi teritoria, aRniSmul mdebareobaze.

 nabiji X: oceulis serjanti eqimTan da erT sacecxle


jgufTan erTad kveTs saSiS monakveTs mesame aTeulis
Semdeg.

 nabiji XI: oceulis serjanti aniSnebs saSiSi monakveTis


flangebze danlagebul dacvis jgufebs rom moxsnan
sameTvalyureo poziciebi da gadakveTon saSiSi monakveTi
aRniSnul mdebaraobaze.

SeniSvna 1: oceulis meTauri gegmavs cecxls winaswar yvela cnobil


sworxazobrivi saSiSi monakveTisaTvis;

SeniSvna 2: mowinave aTeuli meTvalyureobs da meore da mesame aTeuli ki wmends


saSiS monakveTs. am procesis mimdevroba aseTia:

- mowinave aTeulis jgufebi ikaveben sameTvayureo poziciebs;


- meore aTeuli kveTs zonas da agrZelebs moZraobas daTqmuli azimutiT;

- oceulis meTauri, radiokavSiris oficris, artileriis operatoris,


SeiaraRebis zedamxedvel meTaurTan da ori sacecxle jgufis TanxlebiT kveTs
saSiS monakveTs.

- mesame aTeuli kveTs moZraobaSi da uerTdeba win mimaval aTeuls;

- dacvis aTeuli tovebs pozicias da uerTdeba aTeuls romelic gaxda meore


mwyobrSi;

- swored am axali wyobiT (mowinave aTeuli xdeba zurgis aTeuli xolo


mere aTeuli mowinave) oceuli agrZelebs moZraobas daTqmuli azimutiT.

o mcire Ria monakveTis gadakveTa:

 nabiji I: mowinave aTeulis meTauri aCerebs oceuls da


atyobinebs saSiSi Ria teritoriis Sesaxeb;

 nabiji II: oceulis meTauri gadaadgildeba mowinave rigebSi


raTa daadasturos saSiSi monakveTis arsebobas;

 nabiji III: oceulis meTauri adasturebs saSiSi monakveTis


arsebobas niSnavs saSiSi zonis axlo da Soreul mxares
TavSeyris wertilebs.

 nabiji IV: oceulis meTauri niSnavs mowinave aTeulis


saSiSi teritoriis Semomvlelad, romlis drosac maT unda
gamoiyenon marSutis gamrudebis meTodi;

 nabiji V: niSanze rom daiwyon gadaadgileba mowinave


aTeuli daTqmuli azimutidan 90 gradusis kuTxiT marcxniv
an marjvniv agrZelebs moZraobas. manZilis mTvleli iwyebs
axal aTvlas.

 nabiji VI: oceulis meTauris mier daTqmuli manZilis am


mimarTulebiT gavlis Semdeg mowinave aTeuli ubrundeba
pirvelad azimuts, manZilis mzomi imaxsovrebs kuTxiT
siaruliT gavlil manZils da iwyebs axal aTvlas;

 nabiji VII: sawyisi azimutiT gavlili iqneba is manZili


romelic sakmarisi iqneboda saSiSi monakveTis dasafarad,
amis Semdeg mowinave aTeuli sapirispiro niSniT iRebs
azumusts kvlav 90 gradusiT da axla am mimarTulebiT
iwyebs moZraobas. manZilis mTvleli iwyebs piveli
gadaxvevis dros, kuTxiT gavlili manZilis ukuTvlas.
ukuTvlis dasrulebis Semdeg aReuli ubrundeba sawyis
azimuts, rac ukve niSnavs rom saSiSi teritoria ukanaa
motovebuli.
o ramodenime saSiSi monakveTis mimdevrobis gadakveTa:

saSiSi monakveTebis mimdevroba es ori an meti saSiSi monakevis


erTobaa romelzec SesaZlebelia Cveni danayofi moeqces mtris
dakvirvebis an cecxlis qveS.

 ormagi xazobrivi saSiSi monalveTis gadakveTisas


gamoiyeneba igive meTodi rac xazovani saSiSi monakveTis
gavlisas da ormagi xazobrivi monakveTi ganixileba
rogroc erTiani xazovani saSiSi monakveTi.

 mcire Ria saSiSi monakveTebis mimdevrobisas gamoiyeneba


zemoT aRwerili marSutis gamrudebis (1) an konturuli
Semovlis (2) meTodi; (meTodebi ixileT zemoT moyvanil
suraTze.

 didi xazobrivi an Ria saSiSi monakveTis gavlisas oceuli


iyenebs solisebur wyobas da kveTs mas am saxiT.

SeniSvna: saSiSi monakveTebi unda gadailaxos im meTodis gamoyenebiT


romelic yvelaze met daculobas uzrunvelyofs.
o didi saSiSi teritoriis gadakveTa:

• mowinave aTeuli aCerebs oceuls da aniSnebs saSiSi monakveTs


arsebobas.

• oceulis meTauri radiotelefonis operatorTan da artileriis


operatorTan erTad gadainacvlebs win raTa daadasturos saSiSi
monakveTi;

• oceulis meTauri adasturebs saSiS monakveTs da niSnavs axlo da


Soreul TavSeyris wertilebs monakveTis orive mxares.

• oceulis meTauri miuTiTebs gadaadgilebis mimarTulebas;

• oceulis meTauri saSiS monakveTze gasvlamde cvlis wyobas rogorc


Tvlis saWirod.

SeniSvna 1: sanam pirveli jarikaci fexs dadgema saSiS monakveTze oceulis


meTauri da artileriis operatori gegmaven cecxlis warmoebas.

SeniSvna 2: Tu saSiSi teritoriis mopirdapire napiramde manZili 250 metrze


naklebia maSin oceulis meTauri niSnavs meTvalyureebs da gzavnis Sesabamis
poziciebze aseve gamoyofs mowinave aTeuls mopirdapire mxares mcenareuli
safris gasawmendad.

* mesame ganyofileba (taqtikuti gadaadgileba) pirdapir aRebulia savele saxelmZRvaneli


21-76-dan, “amerikis reinjerTa saxelmZRvanelo” gverdi 4-8 da 4-12

sagzao marSebi satransporto saSualebebis gamoyenebiT

(savele saxelmZRvanelo 17-15, “satanko oceuli”-s mixedviT)

1. satransporto samarSo kolona

miuxedavad imisa rom naklebsavaraudoa saxalxo milicias mouwios


satransporto mxardaWeris pirobebSi marSi, patrulireba an desantireba
magram mainc aucilebelia marSis am saxeobis codna. meTodi yvelgan igivea
rac arsebobs saxelmwifo SeiaraRebuli ZalebisTvis.

sagzao satransporto marSebis sami saxeoba arsebobs, sagzao satransporto


marSebis xorcieldeba kolonaSi an zigzagisebur kolonaSi. xolo marSebis
sami saxe ki Semdegia:

Ria kolona: gamoiyeneba ZiriTadad dRis pirobebSi. SesaZlebelia


gamoyenebuli iyos RamiTac magram damuqebuli Suqebis da Termoxedvis
xelsawyos gamoyenebiT. satransporto saSualebebs Soris manZili icvleba
50-200 metramde da damokidebulia xilvadobasa da amindis pirobebze.

daxuruli kolona: gamoiyeneba SezRuduli xilvadobisas.


satransporto saSualebebs manZili damokidebulia xilvadobaze Tu ra
manZilze SeiZleba win mimavali saSualebis danaxva, rogorc wesi es
manZilia 50 metamde.
infiltraciis wyoba: es meTodi gulisxmobs Zalian mcire jgufebad
mouwesrigebeli intervaliT gadaadgilebas. gamoiyeneba maSin roca arsebobs
sakmao dro da aseve alternatiuli marSutebis is odenoba romlebze
ganawilebiTac miRweuli iqneba efeqturi gabneva da gafantva, Sesabamisad
faruli gadaadgileba rac xels uwyobs daculobis zrdas. es meTodi
uzurnvelyofs saukeTeso pasiur dacvas mtris dakvirvebisa da aRmoCenisagan.

SeniSvna: infitracia ufro xSirad gamoiyeneba gauqmebukli an daSlili danayofebis


mier)
Tavi XI patrulireba

I. msroleli aTeulisa da oceulis patrulireba;

I. organizacia;

yvela saxis patruli rom iyos qmediTunariani da efeqturad Seasrulos


misi miznebi, is unda iyos organizebuli saTanadod. qvemoT teqstSi Cven
SeviswavliT patrulis calkeul elementebs da Tu ra funqcia akisriaT maT.

II. patrulirebis Semadgeneli elementebi;

• mmarTveli
mmarTveli elementi – Sedgeba oceulis meTaurisagan, radiotelefonis
operatorisagan da artileriis operatorisagan.
• samedicino daxmarebis jgufi – Sedgeba oceulis eqimisgan da nebismieri im
jariskacisagan romelic kvalificirebulia rogorc brZolaSi pirveladi
daxmarebis personali, samedicino personalma SeiZleba Seadginos patara
jgufi;
• mtris tyveTa elementi – Sedgeba arakomisirebadi oficerisagan da aris
pasuxismgebeli mtris datyvevebuli mebrZolebis yvelanairi movla,
mkurnaloba da dakiTxvaze. Zlier rekomendirebulia Tu Jenevis konvenciis
standartebi daculi iqneba mtris uniformiani jariskacebis mimarT. xolo
gansxvavebuli standarti moqmedebs maTTvis romlebic ar warmoadgenen
erovnul armias da ar atareben Sesabamis formas, magaliTad teroristebi;
• dazRv
dazRvev
Rvevis
evis elementi – Sedgeba sul mcire oceulis donis arakomisirebadi
oficrisagan. rogoricaa aTeulis meTauri da erTi msrolelisagan. ukeTesia
jgufis wevrebs Seswavlili qondeT aseve sxva meoradi specialobebi.
sadazvervo jgufis amocanaa daakvirdes mizans da miRebuli informaciis
kvalobaze ganaaxlos obieqtis monacemebi mas Semdeg rac patrulma miiRo
gamafrTxilebeli gankarguleba im dromde sanam patruli miva miznamde.
patrulis gamoCenisas sadazvervo jgufi uerTdeba mas da erTad asruleben
amocanas.
• marSrutis aRmricxveli – es ZiriTadad kompasiT orientaciis specialistia,
misi mizania miiyvanos jgufi samiznesTan da daabrunos is ukan. imis gamo
rom misia SesaZloa CaiSalos Tu ki patruli ver miva samiznemde an
TavSeyris adgilamde, amitom marSrutis aRmricxveli unda iyos sruliad
kvalificirebuli orientaciaSi (rukis kiTxvaSi). igi unda darwmundes rom
kompasi gamarTulia da dayenebulia sawyis azimutze patrulirebis
dawyebisas.
• ritmis aRmricxveli – inarCunebs zust da misaReb temps patrulirebis
ganmavlobaSi; is moaxsenebs meTaurs standartuli samoqmedo procedurebiT
daSvebul drois normebs, imisaTvis rom miaxloebiT gamoTvalon gavlili
manZili an dro romelic gasulia moqmedebis dawyebidan. patrulis meTaurma
aseve unda daniSnos saTadarigo ritmis aRmricxveli, gamafrTxilebeli
gankargulebis instruqtaJi dros.
II. meTauris samoqmedo gegmis Sesruleba.

oceulis meTauri asrulebs ra dasaxul gegmebs, man unda gaiTvaliswinos


Semdegi:

ZiriTadi da damxmare amocanebi (davalebebi)

meTauri, iqneba es oceulis, aTeulis Tu patrulis meTauri, man unda


darwmunebiT icodes rom yvela ZiriTadi samuSao ganawilebulia da sruldeba
saTanadod. magaliTad:

- “vin uzrunvelyofs dacvas, roca patruli kveTs saSiS monakveTs?”;

- “vin Secvlis jgufis sxvadasxva wevrebs Tu ki isini brZolaSi


daiWrebian?”

- “apirebs Tu ara me-3 oceuli gamoiyvanos patruli Sesabamis


TavSeyris adgilidan?”

- “Tu asea maSin romeli satransporto saSualebaa gamoyofili am


misiisTvis?”

miznamde misvlisa da amocanis SesrulebisaTvis saWiro dro

gamomdinare iqidan rom meTaurma zustad icis Tu rogor gadaadgildeba


misi jgufi, icis maTi Zlieri da susti mxareebi SeuZlia gansazRvros arCeul
marSrutis dasafarad jgufisTvis saWiro dro. amitom meTauri adgens iseT
samoqmedo gegmas sadac cal-calke naTlad iqneba gansazRvruli uSualod
samizneze misvlis da ukan dabrunebis dro, amocanis SesrulebisaTvis saWiro dro
daniSnul adgilze misvlis Semdeg da meTodi Tu rogor miva patruli
daniSnulebis adgilze da dabrundeba ukan, fexiT Tu raime sxva satransporto
saSualebiT.

ZiriTadi da saTadarigo marSruti

meTauri pasuxismgebelia airCios saukeTeso marSruti miznamde. is irCevs


umokles, farul da uxmauro marSruts, man aseve unda SearCios saTadarigo
marSruti samiznemde da ukan im SemTxvevaSi Tu rame moxdeba ZiriTad marSrutze;
an patrulis Sesaxeb informacia gamJRavndeba;

signalebi

meTauri aseve irCevs patrulis wevrebs Soris urTierTobisa da kavSiris


meTodebs romelic patrulirebis dros unda iyos gamoyenebuli. kavSiris es
meTodi patrulis wevrebs unda qondeT naswavli da aTvisebuli. komunikaciis es
meTodi aseve SesaZloa damuSavebuli iyos specialuri samoqmedo procedurebis
instruqciaSi. saukeTesoa Tu ki gamoiyeneba SedarebiT ucnobi meTodi kavSiris da
zogadad signalebis rac gamoricxavs im SesaZleblobas rom mteri Cveni
signalebiT raime informacias moipovebs.
koduri SekiTxva da paroli

koduri SekiTaxva da paroli SesaZloa iyos raime signali da Sesabamisad


kontrsignali, rogorc qondaT amerikis federalur Zalebis 101-e saparaSuto
diviziis wevrebs desantirebis dRes – “naTeba da quxili“ (Flash/Thunder) – es
cmobili frazaa mas Semdeg.

koduri kiTxva da paroli unda daiTqvas banakSi an megobrul teritoriaze


yofnisas. meTauri pasuxismgebelia maT SemuSavebaze, igi unda icvlebodes
yoveldRiurad. SesaZloa koduri SekiTxva winaswar daiTqvas ramodenime
dRisaTvis, im SemTxvevaSi Tu romelime jgufi asrulebs Ramis davalebebs da
amitom uwevs erT dRes datovos megobruli teritoria da dabrundes meore dRes.
patrulis dros ki saWiroa patrulis banakis paroli – PB (Patrol Base), TavSeyris
adgilebis parolo – CP (collection point), desantirebis adgilis paroli – LP (Landing
Point). meTauri daTqvams dRis da Ramis pirobebSi megobrul teritoriaze
SesvlisTvis specialur kodur SekiTxvas da parols. meTaurma aseve unda daTqvas
moaruli paroli (Running Password) romelic gamoyenebuli iqneba gangaSis
SemTxvevaSi.

meTauris mdebareoba

mniSvnelovania rom cnobili iyos yvela meTauris adgilmdebareoba im


SemTxvevaSi Tu ZiriTadi meTauri daiWreba an daiRupeba. amitom oceulis meTaurma
yovelTvis unda icodes misi aTeulebis da jgufebis meTaurebis adgilmdebareoba,
amocanis Sesrulebis nebismier etapze.

meTauri aseve pasuxismgebelia Semdeb sakiTxebze, adgens ra patrulirebis


patrulirebis
gegmebs.

* gamgzavreba megobrul teritoriaze ganTavsebul TavSeyris adgilidan.

* samizneze gasvlis TavSeyris adgili esaa mdebareoba romelic moSorebulia


mtris xedvis aredan da aseve xmauri ar miaRwevs mis yuramde. aRniSnuli
wertili ar Sedis mcire kalibris iaraRis cecxlis radiusSi, romelic mters
SeuZlia gaxsnas patrulisken, magram sakmaod axlosaa mizanTan. SeiZleba am
miznebisaTvis patrulis banakic gamodges.

* samizneze gasvlis TavSeyris adgilis dakaveba


• samizneze gasvlis TavSeyris adgilze dacvis dayeneba yvela mxridan.
• meTauri win midis orientaciis ganmsazRvreli pirTan erTad mas miyveba
yoveli sacecxle jgufidan TiTo msroleli. meTauri daadasturebs
samizneze gasvlis TavSeyris adgils da gansazRvravs misi
gamosadegobas.
• misvlisas erTi sacecxle jgufis msroleli ganTavsdeba 12 saaTze,
meore sacecxle jgufis wevri ki 6 saaTze. meTauri maT gaacnobs
sagangebo SemTxvevaSi moqmedebis gegmas da brundeba aTeulis rigebSi
orientirebis ganmsazRvrel pirTan erTad.
• aTeulTan dabrunebisTanave wauZRveba aTeulis samizneze gasvlis
TavSeyris adgilisken da ganaTavsebs pirvel sacecxle jgufs, 9
saaTidan 3 saaTis seqtorze, xolo meore sacecxle jgufs ki 3
saaTidan 9 saaTamde seqtorze.

* moqmedeba samizneze gasvlis TavSeyris adgilze


• daizvereba samizne;
• gaicema axali nawilobrivi gankarguleba (Fragmentary Order)XVI
Secvlili situaciis SemTxvevaSi;
• Segrovdeba da aTeulis wevrebs Soris gavrceldeba dazvervis
informacia;
• saboloo mzadeba
_ SeniRbva
_ asafeTqebeli mowyobilobebis momzadeba
_ iaraRis Semowmeba
_ momzadeba mtris tyveebis SekavebisaTvis, kontrolisaTvis.
• saWmlis Wama;
• meTvalyureoba sakuTar dacvaze;
• mcire Sesveneba saboloo moqmedebis win.

III. patrulis saxeebi

arsebobs sadazvervo patrulis sami saxe: sruli teritoriis, teritoriis


garkveuli nawilis (reliefis ubnis), calkeuli marSrutis.

sadazvervo patrulis mizania drouli da zusti informaciis mopoveba mtris


Sesaxeb. isini sabolood adastureben zemdgomi meTaurebis samoqmedo gegmas, sanam
is mova moqmedebaSi. mmarTveli yovelTvis miuTiTebs patrulis meTaurs
specialuri informaciis mopovebis saWiroebas, rac gansakuTrebiT mniSvnelovania
dagegmili amocanebisTvis. (US army FM 7-8; chapter-3; sction 11; pg-311 2003 year).

savele saxelmZRvanelo 7-8-1 Tanaxmad: sadazvervo patruli Sedgeba


Cveulebrivi aTeulis Semadgeneli elementebisgan, magram amavdroulad yavs sxva
elementebic rogoricaa:

a) teritoriis sadazvervo jgufi, romelic zveravs samizne teritorias roca


damcavi elementi amagrebs pozicias, rogorc wesi is Sedgeba ramodnime or-
kaciani megobruli jgufisagan, raTa Semcirdes mtrisgan maTi SemCnebis
SesaZlebloba.
b) sadazvervo dacvis jgufi, rogoc wesi gamoiyeneba roca xdeba teritoriis
calkeuli adgilebis dazverva. magram aseve gamodgeba maSin, roca
arapraqtikulia ganawildes sadazvervo da damcavi funqciebi.

sadazvervo patrulis saxeebi

a) teritoriis dazvervisTvis Sedgenili patruli moipovebs informacias


dasazvervi adgilis da garSemo arsebuli teritoriis Sesaxeb. terotoriis
dazvervisas oceuli an aTeuli iyenebs SemaRlebul adgils, dasazveri
obieqtis maxloblad, saidanac kargad SeiZleba Tavad obieqtis da mis
garSemo arsebuli teritoriis daTvaliereba, Seswavla.
b) calkeuli monakveTis dazverva:
dazverva xorcieldeba raTa mopovebuli iqnas
informacia mtris, reliefis an marSrutebis Sesaxeb calkeuli monakveTze.
monakveTis dazvervis meTodia moZravi elementis gamoyeneba, statikuri
jgufis gamoyeneba an teritoriis dazvervis ramodenime moqmedebis seria.
g) marSrutis dazverva:
dazverva xorcieldeba imisaTvis rom zedmiwevniT iqnas
Seswavlili calkeuli marSruti da misi momijnave teritoria. aseTi
dazvervis mizani SeiZleba iyos marSrutze im adgilebis gamovlena, sadac
SesaZlebeli iqneba winaRobebis ganTavseba.

sabrZolo patruli

-Semadgenloba

• mebrZoli elementi:
elementi brZoliT ikavebs da inarCunebs samiznes da icavs
specialur jgufebs sanam isini asruleben sakuTar amocanas.
• dacvis elementi:
elementi uzrunvelyobs dacvas saSiS monakveTebze, icavs
samizneze gasvlis TavSeyris adgils, axdens samiznis izolacias da
mxars uWers sxva jgufebis samizne obieqtis taritoriidan gamosvlis
wertilamde ukandaxevas.
• mxardaWeris elementi:
elementi uzrunvelyofs oceulis pirdapir Tu
arapirdapir sacecxle mxardaWeriT.
• SeRwevis
SeRwevis elementi:
elementi axorcielebs yvela saxis dabrkolebis garRvevas,
sabrZolo elementis gzaze, samiznemde.
• amfeTqebelTa jgufi:
jgufi pasuxismgebelia Sesabamisi muxtis damzadebasa da
afeTqebaze, romliTac unda ganadgurdes aRWurviloba, transporti, an
Senoba-nagebobebi samizne obieqtze.
• saZiebo jgufi:
jgufi Cxrikavs samizne obieqts an sxva samizne teritorias
raTa aRmoaCinos mtris dokumenti, specialuri mowyobiloba an
daSavebulebi.

IV. Casafreba

Casafreba aris moulodneli dartyma dafaruli da SeniRbuli adgilidan


mtris moZrav an droebiT SeCerebul elementebze.

Casafrebis klasifilacia (amerikis armiis msubuqi qveiTebis saxelmZRvanelo-


dan)

naCqarevi Casafreba:
Casafreba iyeneben maSin roca patruli Tavad anxorcielebs
gadaadgilebas, ris drosac SeniSnavs mters da aqvs mcire dro raTa moawyos
Casafreba sanam mteri SeamCnevs maT.

naCqarev Casafrebas umravles SemTxvevebSi aqvs Zalian didi demoralizaciis


muxti mtrebze, roca is tardeba mtrisave teritoriaze.

imisaTvis rom naCqarevi Casafreba iyos efeqturi saWiroa, rom danayofis


wevrebs naswavli qondeT maTi movaleoba da Sesasrulebeli samuSao, Casafrebamde,
Casafrebis ganxorcielebisas da misi dasrulebis Semdeg. danayofis wevrebma aseve
unda icodnen ra moimoqmedon imave wams Tu Casafreba gamJRavndeba.
Casafrebis
roca patrulis meTauri gegmavs an amowmebs naCqarevi Casafrebis gegmas, man
unda gaiTvaliswinos Semdegi:

a) gamoiyenos vizualuri signalebi, nebismieri jariskaci aRniSnuli signalebiT


afrTxilebs Tavis oceuls rom mteri xedvis areSia. jariskaci agrZelebs
dakvirvebas mtris mdgomareobasa da moqmedebaze manam is ar gaTavisufldeba
am movaleobisgan jgufis an aTeulis meTauris mier.

b) oceuli an aTeuli droSi gawelili naCqarevi Casafrebisas kargavs


motivacias.

g) meTauri gansazRvravs saukeTeso axlomdebare adgils naCqarevi


CasafrebisaTvis. is iyenebs xelis uxmo signalebs imisTvis rom mimarTos
sakuTar jariskacebi dafaruli da SeniRbuli adgilis Casafrebas poziciis
mosawyobad. meTauri daTqvams sasikvdilo zonis mdebareobas da sigrZes.

d) dacvis elementi gaecleba Casafrebis adgila ise, rom daicvis flangebi da


zurgi. meTauri dacvis elements ubrZanebs gadaadgildnen garkveul manZilze.
gamagrdnen da SeuerTdnen aTeulis/oceulis Casafrebis ganxorcielebis
Semdeg (Casafrebis dasruleba ganisazRvreba srolis xmis Sewyvetis mixedviT).
aTeulis SemTxvevaSi ori orkaciani megobruli jgufi axorcielebs
flangebidan dacvas da amavdroulad flangebidan xsnis cecxls Casafrebis
sasikvdilo zonaSi. oceulis SemTxvevaSi ki sacecxle jgufebi warmoadgenen
mxolod flanguri dacvis elements.

v) jariskacebi swrafad gadavlen dakavebul da SeniRbul poziciebze Cveulebriv


5-10 metris moSorebiT. isini moewyobian ise rom, qondeT kargi dakvirveba da
sacecxle areali sasikvdilo zonisaken.

z) mxolod meTauri wamoiwyebs Casafrebis aqtiur fazes xsnis ra cecxls, maSin


roca mtris ZiriTadi Zalebi Sevlen sasikvdilo zonaSi.

T) Tu patruli an misi romelime wevri SemCneuli iqneba mtris mier, maSin am


wevrma unda wamoiwyos Casafrebis aqtiuri faza da gaxsnas cexli aseve
Seatyobinos aRniSnuli situacia sxva wevrebs.

winaswar gansazRvruli, dagegmili Casafreba: ewyoba winaswar gansazRvruli


samizneebis winaaRmdeg winaswar gansazRvrul dros. imis gamo rom samizne obieqti
winaswaraa cnobili, meTaurma da sxva maRali donis mmarTvelebma Casafrebis
amocanis dagegmisas unda gaiTvaliswinon Semdegi winamZRvrebebi:

• samizne mtris Zalebis Semadgenloba raodenoba;


• mtris gankargulebaSi arsebuli SeiaraReba da aRWurviloba;
• mtris moZraobis marSruti da moZraobis mimarTuleba;
• dro roca samizne moaRwevs da gaivlis specialur wertilebs Tavis
marSrutze.

Casafreba: xdeba erTeuliani sikvdilis xazis Sesaqmnelad, am


wertilovani Casafreba:
Casafrebis
saxis Casa frebis dagegmvisas unda gvaxsovdes Semdegi:
• pirvel rigSi, sadazvervo da dacvis jgufi unda ganTavsdes adgilze sanam
sabrZolo jgufi daikavebs daTqmul poziciebs.
• patrulis meTauri aris sabrZolo jgufis wevri. is pasuxismgebelia
Seamowmos misi jgufis wevrebi roca daikaveben pozicias, is aniSnebs
dacvisa da dazvervis jgufs, rodis SeuerTdnen sabrZolo elements.

Casafrebiswina pasuxismgebloba (sabrZolo jgufi):

• ganvsazRvron individualuri sacecxle seqtorebi da ganaTavson


sacecxle sarWebi;
• daamontaJos asafeTqebeli mowyobiloba;
• ganaTavsos asafeTqebeli mowyobiloba sikvdilis zonis cecxlisagan
dafarul monakveTebze;
• SeniRbos sakuTari pozicia;
• iaraRi moxseni damcavidan, amasTan iaraRis cecxlis saxeobebis
gadamrTvelis gamoyenebisas metalis xmam SeiZleba gasces Casafreba Tu ki
cecxlis saxeobis dayenebas jariskaci daelodeba mtris sikvdilis
zonaSi Semosvlamde. amitom es moqmedeba unda iyos ukanaskneli moZraoba
Casafrebis dawyebis win, romelsac yvela jariskaci akeTebs ris
Semdegac iwyeba molodini - Casafrebis aqtiuri fazes dawyebamde.

Casafrebiswina pasuxismgeblobebi (mxardaWeris elementi):

• mxardaWeris yvela elementisaTvis gansazRvron cecxlis yvela savaraudo


seqtori;
• daadginon srolis seqtorebi ise, rom gamoiricxos megobruli cecxli;
• ganaTavson asafeTqebeli da sxva damcavi mowobilobebi;

sxva moqmedebebi, romlebic unda gaxsovdeT:

• meTauri unda darwmundes, rom jgufis wevrebma ician moxsenebis


standartebi - zumada da situacis moxsenebis procedurebi. aseve
sxvadasxva informaciis da cnobebis moxseneba;
• patruli meTaurma unda gansazRvros ramdenad didi iqneba mowinaaRmdegis
potenciuri danayofebi romlebic SesaZloa patruls Sexvdes da SeZlebs
Tu ara misi Zalebi warmatebiT gaumklavdes da gaanadguros isini;
• patrulis meTauri aris erTaderTi piri romelic iwyebs Casafrebis
aqtiur fazas da amavdroulad aqvs ukan daxevis saTanado gegma, Tu
ZiriTadi gegma CaiSleba;
• jariskacebs unda SeeZloT cecxliT miajaWvon mowinaaRmdege sikvdilis
zonas, miuxedavad imisa, Tu ra xilvadobaa teritoriaze;
• patrulis meTaurs unda qondes SemuSavebuli signalebi, romliTac
aniSnebs mowinaaRmdegis moaxloebas;
• sabrZolo jgufi mzad unda iyos miajaWvos mteri da Semdeg gaasufTaos
sikvdilis zona. Tu kide arsebobs sapasuxo cecxli is iyenebs ra
individualuri gadaadgilebis meTodebs da moZraobs sikvidilis ra
sikvdilis zonaSi anadgurebs bolo winaaRmdegobasac, ris Semdegac
iwyeba Cxrekis procesi.

Casafrebis Semdgomi amocanebi:

• Seagrovos da daicvas tyveebi da gamoiyvanos sikvdilis zonidan sanam


moxdeba mkvdari jariskacebis Cxrekva;
• Cxrekva unda Catardes zonis erTi mxridan meore mxris mimarTulebiT,
ukve nanaxi gvamebi moniSneba raTa ar gamorCes romelime maTgani aseve ar
gamogrCes teritoriis nawili mis garSemo riTac SeiZleba daikargos
fasdaudebeli masalebi;
• gamoiyene or kaciani mCxrekavi jgufi:
- erTi maTgani Cxreks meore ki icavs mas da mzadaa esrolos,
gauTvaliswinebeli SemTxvevisas;
- mCxrekavi miartyavs mtris iaraRs da gadaaadgilebs im manZilze
saidanac misi aReba veRar moxerxdeba;
- mCxrekavi amoatrialebs gvams mucliT zemoT, rac xdeba Semdegnairad:
is is wveba gvamze zemodan da trialdeba ise rom gvami vertikalur
mdgomareobaSi aRmoCndes, es yovelive xdeba im SemTxvevisas Tu mterma
sikvdilis win gaxsna xelyumbara da sakuTari gvami danaRma.
- mCxrekavi naxulobs mtris yvela jibes Tavidan fexebamde eZebs yvela
saxis furcels, wodebis niSnebs, pistoletsa, sxva iaraRsa Tu
aRWurvilobas.
- amoicnobs, agrovebs da icavs yvela iaraRs Tu aRWurvilobas banakSi
transportitebisTvis;

V. teritoriaze mowyobis mxriv arsebobs Casafrebis Semdegi saxeebi:

xazobrivi:
xazobrivi aris Casafreba sadac patrulis elementebi ganlagebulia samizne
marSrutis gayolebiT, paralelurad, saidanac SeiZleba sikvdilis zonis
cecxliT dafarva da cecxli modis mowinaaRmdegis flangebze. es meTodi
efeqturia SezRudul teritoriaze rogoricaa viwro xeoba, an sxva viwro nakveTi
sadac mowinaaRmdegis gadaadgileba SezRudulia da Sesabamisad isini kargi
samizneebia sikvdilis zonis farglebSi.

kuTxis formis Casafreba rogorc saxeldanac Cans warmoadgens iseT


ganlagebas sadac sabrZolo elementi ganlagebulia samizne marSutis
paralelurad, xolo mxardaweris danayofi ki sabrZolo jgufis ganlagebis
xazidan 90 gradusiani kuTxiT, samizne marSutis marTobulad, kveTs miso zonis
bolos. am ganlagebiT bunebrivad Sedgeba kuTxis forma. aseTi wyoba TiTqmis
yovelTvis gamosadegia Tumca aris gamonaklidebic da es xdeba maSin Tu
sxvadasxva garemoebebis gamo mxardaWeris elementma unda gadakveTos sikdilis
monakveTi da ara imoZraos mis paralelurad.
Tavi XII sabrZolo unarebi

sabrZolo unarebi es is codna da daxelovnebaa romelic Camoyalibda


calkeul individSi an/da danayofSi. es is unarebia romlebic gamxdaria uneblie
avtomatur moqmedebebad wvrTnebis Sedegad da garkveulwilad emsgavseba
axalSeZenil instiqtebs rac jarikacis sicoclis SenarCunebis safuZvelia
brZolis dros. aRniSnuli sakiTxis Sesaxeb Tqven SegiZliaT farTod SeiswavloT
amerikis armiis savele saxemZRvaneloSi STP-21-1-SMCT “Soder Mannual of Common
Task”, 1990.

myisieri moqmedebebis unarebi:


unarebi:

1) gadaadgileba mtris cecxlis qveS. daadgine rom gadaadgileba


aucilebelia raTa gadaurCe mtris pirdapir cecxls.

- maRali xoxva:

• sxeuli moacile miwas da SeinarRune miwis zemoT;

• iaraRi daikave xelSi ise rom lula mocilebuli iyos miwidan;

• sxeulis wona gadaitane mklavebsa da wvivebze;

- dabali xoxva:

• sxeuli mWidrod miakari miwas;

• iaraRi daikave zeda CamosakidiT, kondaxi asriale miwaze;

• sxeulis win waswie xelebis mizidviT da fexebi miaxmare am


moZraobas;

- gadarbena:

• yuradRebiT gansazRvre Seni mimarTulebiT warmoebuli cecxli;

• mardad wamoxti;

• gaiqeci 3-5 wamis ganmavlobaSi;

• amorCeuli safris ukan daeci jer muxlebze Semdeg xelebze;

• dabali gadaxoxebiT mocildi dacemis adgils;

• imoqmede SeTanxmebulad Sen mewyvilesTan erTad, isrole roca is


garbis da imoZrave roca is isvris;
2) reaqcia mtris arapirdapiri cecxlis mimarT:

• daiyvire “Sexeba”;

• daakvirdi da mousmine meTaurebis sapasuxo brZanebas;

• moZebna safari Tu adgilze rCebi;

• moZraobis dros daiyvire “Sexeba”;

• mibaZe meTauris moqmdebebs;

• swrafad gaiqeci dazianebis zonidan;

• sxeuli SeinarCune miwasTan rac SeiZleba axlos;

3) reaqcia mtris pirdapiri uSualo Sexebisas:

• swrafad moZebne uaxloesi TavSesafari, daikave is da swrafadve


gaxseni sapasuxo cecxli;

• aTeulis/jgufis meTauri daadgens mowinaaRmdegis zust da


savaraudo poziciebs da zust cecxls gaxsnis maTi
mimarTulebiT, gadascems informacias oceulis/aTeulis meTaurs;

• jgufis meTauri akontrolebs Tavisi jariskacebis cecxls


risTvisac gascems standartul sacecxle brZanebsbs rogoricaa:

 yuradReba, gangaSia;

 mimarTuleba;

 samiznis aRwera, daxasiaTeba;

 manZili;

 cecxlis saxe (cecxlis manevri da simZlavre);

 cecxlis Sewyveta;

• jarikacebi inarCuneben urTierTobas mis marcxniv da marjvniv


ganlagebul TanamebrZolebTan;

• jariskaci inarCunebs urTierTobas jgufis meTaurTan da acnobs


mas mtris poziciebis mdebareobas;

• meTauri amowmebs mis daqvemdebarebaSi myofi jariskacebis


mdgomareobas;

• aTeulis/jgufis meTaurebi inarCuneben urTierTobas


oceulis/aTeulis meTaurebTan;

• aTeulis/oceulis meTauri:
 midian mterTan SetakebaSi Cabmuli jgufTan/aTeulTan da
uerTdebian mis meTaurebs, oceulis meTaurs miyavs
radiokavSiris operatori, oceulis artileriis operatori,
uaxloesi aTeulis meTauri, tyviamfrqvevis erTi fgufi.
mebrZoli aTeulis meTauri ki gadainacvlebs mowinave
jgufis rigebSi. oceulis serJanti tyviamfrqvevelTa meore
jgufTan erTad gadainacvlebs aseve win da uerTdeba
oceulis meTaurs, mzadaa aiRos marTva sacecxle
mxardaWeris elementze.

 gansazRvravs misma aTeuli/oceuli unda daiwyos Tu ara


gasvla dazianebis zonidan;

 gansazRvravs SeuZlia Tu ara SexebaSi myofi danayofs


awarmoos efeqturi sacecxle zewola mterze da SeuZlia
Tu ara CaaxSos mtris cecxli. (damokidebulia mtris mier
gaxsnili cecxlis sizustesa da siZliereze);

 aanalizebs situacias, risTvisac adgens:

o mtris pozicias da winaRobebs;

o mtris Zalebis odenobas, (avtomaturi iaraRis


odenoba, satransporto saSualebebis arseboba,
arapirdapiri cecxlis gamoyeneba mtris mxridan aris
misi Zalebis gansazRvris maCvenebeli);

o Ria daucvel flangebs;

o dafarul, SeniRbul da dacul SemovliT marSuts


mtris poziciebamde.

• adgens Semdgomi moqmedebebis gegmebs (magaliTad: cecxli da


gadadgileba, Setakeba, Sexebis Sewyveta, bunkeris, Senobis an
Txrilis gawmenda da sxva);

• moaxsenos situacia oceulis/aseulis meTaurs da daiwyos


dagegmili manevri;

4) mterTan Sexebis gawyveta:

• aTeulis/oceulis meTauri mimarTavs erT sacecxle jgufs


mterTan SexebisaTvis raTa daexmaros ukve SexebaSi myof Zalebs
mowydes Sexebas;

• aTeulis/oceulis meTauri mowinave jgufs miuTiTebs gamosvlis


mimarTulebas da manZils, an teritoriis TvalSisacem elemets,
an ukanaskneli Sekrebis adgils Semdgomi gadaadgilebisaTvis;

• mxadaWeris elementi ganagrZobs mterze cecxliT zemoqmedebas,


zewolas;
• moZravi elementi ki danawevrebis, zizaguri moZraobis da
sakvamle safris gamoyenebiT niRbavs mis gadaadgilebas;

• moZravi elementi ikavebs daniSnul pozicias da faravs mtris


pozicias sakuTari cecxliT.

• oceulis meTauri mimarTavs sacecxle mxardaWeris jgufs


gadaadgildes Sedgom poziciaze. (damokidebulia reliefze,
mtris cecxlis sizusteze, simZlavreze) moZrav elements
dasWirdeba gamoiyenos cecxlis warmoebisa da gadaadgilebis
meTodebi;

• aTeuli/oceuli ganagrZobs mtrisagan mowyvetas (mterTan


moSorebis paralelurad xdeba misi mudmivi zecola cecxliT)
manam:

- ar gawydeba Sexeba;

- gaivlis ra umaRlesi donis sacecxle mxardaWeris


pozicias;

- sacecxle jgufi/aTeuli aris daTqmul poziciaze saidanac


iwyeba axali amocana;

• meTaurma unda Secvalos gadaadgilebis a mtris Sexebidan


gamosvlis mimarTuleba rac Seamcirebs imis SesaZleblobas rom
mterma GaiTvalos Cveni savaraudo pozicia da arapirdapiri
cecxliT efeqturad daazianos Cveni danayofi;

• Tu danayofi danakargebis an sxva mizezis gamo daiSala,


ganadgurda gadarcenili jarkacebi rCebian erTad da miiweven
ukanasknel TavSeyris adgilisaken.

• aTeulis/oceulis meTauri amowmebs jariskacebs, iTvlis maT,


moaxsenebs, gadaanawilebs da gadaawyobs maT Tu es aucilebelia
da agrZelebs amocanasis Sesrulebas.

5) reaqcia Casafrebaze: (stp 21-1-SMCT)

• axlo;

• Sori;
6) reaqcia ganaTebaze:

• miwaze;

 ceclqveS;

 cacxlis gareSe;

• sahaero;

 cecxlis gareSe:

o Tu ganaTeba aris mimarTulia miwis zedapirisaken


maSin saswrafod unda gamovideT ganaTebuli
teritoriidan;
o gaakeTe xelaxali orintireba (roca marto xar)

o gadajgufdi da gaagrZele amocana (roca moqmedeb


jgufTan erTad);

 cecxlis qveS:

o gamoiyene cecxlis warmoebisa da gadaadgilebis


meTodebi raTa gamoxvide ganaTebuli zonidan;

o moaxdine xelaxali orientireba da ganagrZe amocanis


Sesruleba;

o gadajgufdi standaruli moqmedebebis procedurebis


Sesabamisad.

• zemodan ganaTeba gangaSis signalTan erTad:

 daixare da moZebne safari;

 gamoiyene gadaadgilebisa da cecxlis wamoebis meTodebi


raTa gamoxvide ganaTebuli zonidan;

 gaakeTe xelaxali orientireba da gaagrZele amocana

 gadajgufdi standatuli moqmedebebis procedurebis


Tanaxmad;

• zemodan ganaTeba gangaSis signalis gareSe:

 gamorTe Ramis xedvis xelsawyo;

 gadadi daxril mdgomareobaSi miwasTan rac SeiZleba


axlos;

 gamoiyene uaxloesi safari;

 roca ganaTeba Caqreba aamoqmede kvlav Ramis xedvis


xelsawyo;
Tavi XIII sabrZolo poziciebi

naCqarevi sabrZolo pozicia: ewyoba maSin roca araa dro an is Zalian


SezRudulia imisaTvis rom momzaddes srulyofili sabrZolo pozicia. mis
mosamzadeblad jariskaci Txris 40 santimetris siRrmis ormos imgvarad rom
Cawolili eteodes SigniT. am poziciaSi mas daculi unda qones wina, frontis
mxare risTvisac SeuZlia gamoiyenos miwa, adgilobrivi sxva masalebi an Tundac
sakuTari zurgCanTa. am poziciidan jarikacs unda SeeZlos Tavisuflad gaxsnas
cecxli fronisaken da gverdebze.

am saxis pozicias ara aqvs dacva zemodan da ar gaaCns dacvis is unari rac
aqvs orkacian sabrZolo pozicias.

erTkaciani
rTkaciani sabrZolo pozicia: did arCevans gvaZlevs bunebrivi damcavi
sagnebis Tu sxvaTa farTo gamoyenebaze. sabrZolo poziciisaTvis sakmarisia rom
ormo iyos sakmaod didi raTa daitios mebrZolo da misi aRWurviloba, aseT
pozicias aqvs ori kacia sabrZolo poziciisaTvis damaxasiaTebeli damcavi
Tvisebebi, erTkaciani sabrZolo pozicia saSualebas unda aZlevdes jariskacs
awarmoos cecxli win an gverdebze am ukanasknelis SemTxbebaSi frontis mxare
saTanadod unda iyos daculi.

orkaciani sabrZolo pozicia: SesaZloa momzaddes daxurul adgilze (mtris


cecxlisaTvis dafaruli sivrcis monakveTi) is gamoiyeneba iq sadac SesaZlebelia
poziciis sacecxle ZiriTadi an damxmare siqtorebi erTiendebodes mezobeli
poziciis sacecxle seqtorebTan. imisaTvis rom cecxliT efeqturad davfaroT
sabrZolo poziciis win arsebuli mkvdari sivrce poziciis erTi an orive bolo
gafarTovdeba ZiriTadi sabrZolo poziciis an bunebrivi dabrkolebis garSemo. am
saxiT poziciis gafarToeba saSualebas aZlevs orive jarkacs xedvis Zalian
farTo ares, TiTqmis absolutiramde zrdis sacecxle seqtors frontisaken. am
saxis poziciaze erT jariskacs SeuZlia daakvirdes da akontrolos mTeli
frontis xazi, maSin roca meore jarikaci isvenebs, Wams an Zinavs. Tu poziciaze
cecxli modis frontidan jarikacs SeuZlia ubralod gadaiwios odnav ukan da
amoefaros amorCeul bunebriv Tu xelovnur dabrkolebas. frontis mimarTulebiT
sacecxel seqorebidan 1 metriT ukan gadawevisas jariskaci usafrTxodaa daculi
frontis mxridan momavali cecxlisagan da miuxedavad amisa rom is kargavs
frondze dakvirvebisa da cecxis warmoebis saSualebas mas aqvs xedvis didi are
flangebisaken da SeuZlia efeqturad gaanadguros sxva samizneebi safars
amofarebulma, xolo misi mezobeli orkaciani safridan ki mis frontze arsebul
samizneebs gaanagdurebs sxva jariskacebi. am saxis poziciebi moiTxova met
muSaobas da maTi SeniRbva sakmaod rTulia ric gamoc is xelyumbarebis
mometebuli samiznea.
danarTebi zogierT paragrafTan dakavSirebiT
danarTi a) individualuri sabrZolo poziciebis momzadeba

standartebi: moawyve naCqarevi sabrZolo pozicia romelic gicavs frontidan warmoebuli


pirdapiri cecxlisagan da gaZlevs saSualebas rom isrolo frontisa da flangebisaken.

agebis safexurebi:

1. naCqarevi sabrZolo poziciis mowyoba:


mowyoba brZolos dros xandaxan saerTod araa dro
raTa saTanadod moamzado sabrZolo pozicia, aseT SemTxvevebSi iyeneben naCqarev
sabrZolo poziciebs. magram saxeli nu SegiyvanT SecdomaSi naCqarevi pozicia ar
niSnavs rom saerTod ara saWiro Txra.
a. amoirCie eseTi pozicia romelic:
- ganTavsebulia raime saxis safris ukan;
- uzrunvelyofs frontis mxridan dacvas;
- saSualbas gaZlevs isrolo frontisaken da flangebisaken;
- aris mcire bunebrivi an sxva naprali an ormo 50 santimetris siRrmis;
b. gaaumjobese Seni pozicia mTeli drois ganmavlobaSi amoTxirT an
miwayrilis aRmarTviT romelic gaZlevs ukeTes dacvas.

2. erTkacis sabrZolo poziciis


poziciis mowyoba: am saxis pozicia uzrunvelyofs safris
moqnili gamoyenebis saSualebas. ormos sigrZe unda iyos iseTi rom daitios
jariskaci da misi aRWurviloba. jariskacs unda SeeZlos isrolos frontisa da
flangebisaken amasTan daculi iyos frontis mxridan safriT.

erTkaciani sabrZolo pozicias axasiaTebs Semdegi niSnebi:

- aris sakmaod didi imisTvis rom daitios jarikaci da misi arWurviloba


- aris mxris simaRlis frontis mxridan da 50 santimetriani saxuraviT
- xelyumbaris ormoTi da misken daxrili fskeriT
- iZleva saSualebs awarmoos cecsli arCeuli seqtorisaken

miuxedavad amisa es pozicia ar uzrunvelyofs iseT dacvas rogorc orkaciani pozicia.

3. orkacis
orkacis sabrZolo poziciis
poziciis mowyoba

a. miiRe Seni poziciisa da cecxlis seqtoris miTiTebebi meTaurisagan;


b. CaarWve sacecxle seqtoris sarWi;
c. nawilobriv gawminde Seni cecxlis seqtori;
d. jer amoTxare naCqarvad ormo romelic minimalurad mainc dagicavs
gauTvaliswineneli SemTxvevisagan, imuSave frTxilad raTa ar daarRvio
binebrivi garemo Seni poziciis garSemo, es gamoiwvevs Seni poziciis
gamJRavnebas da minimaluramde daiyvans SeniRbvas;
e. Seinaxe balaxiani niadagi raTa pozicia SeniRbo misi gamoyenebiT;
(mSeneblobis am etapze Sen ukve SegiZlia efeqturad ibrZolo Seni
poziciidan Tu moulodneli Setava ganxorcieldeba).
f. gaaRrmave ormo, mieci mas is forma romelic miesadageba bunebriv garemos da
darCeba SeniRbuli. (frontis mxridan arsebuli safris zoma da moxazuloba
xSirad gvkarnaxoba Tu rogori formis ormo gavTxaroT, zogjer
SeuZlebelia zogjer ki arasasurvelic rom ormo iyos marTkuTxedi);
g. miiyvane ormos siRrme mxrebis doneze; (forntis mxridan safari metad
mniSvnelovania raTa Sen SegeZlos isrolo mtris pirdapiri cecxlisagan
daculma saimedo safris uknidan. idealuri safari aris bunebrivi sagnebi:
xeebi, qvebi, miwayrili romelic ar gamoikveTeba reliefidan da erTgavrad
Sexanebulia masze.
h. ormidan amoRebuli miwa gamoiyeneba ormis garSemo miwayrilis
mosamzadeblad romelic:
- gaswevs frontis mxidan safris funqcias da iqneba 50 santimrtis sisqis,
roca binebrivi safari araa xelmisawvdomi;
- eqneba iseTi simaRle rom dafaros kariskacis Tavi;
- waweulia frontis mxares im zomaze rom saSualeba iZleva idayvebis
dasadebi adgilisaTvis da samizne sarWebis Casarsobad;
i. daxril reliefze iseTi ormo mzaddeba romlis gverdebi daxrilia
reliefis daxrilobis mimarTulebiT (sacecxle baqani) da maT Soris ki
darCenili miwis nakveTi ki gamoiyeneba frontis mxridan safrad.

yuradReba gaamxvileT imaze rom daxril reliefze agebuli amgvari poziciidan


jariskacs ar SeuZlia awarmoos cecxli ise rom ar gamoCndes mtris mxridan,
amitom aseT SemTxvevaSi is daucvelia.

j. Seinaxe darCenili miwa raTa aago flangis, zurgis da saxuravis miwayrili.


k. darCenili miwis gamoyeneba:
- moacile miwa sabrZolo pociidan
- SeniRbe darCenili miwa;

l. amoTxare ori xelyumbariscasavardni ormo


- ganaTavse isini ormos orive boloSi;
- xelyumbaris ormoebi iyos imave siganis rac niCabis piri, iamave siRrmis
rac niCabis sigrZe, imave sigrZis rac sabrZolo ormos sigane;

m. daaqane sabrZolo ormos fskeri xelyumbaris ormoebisaken. (daqaneba unda


iyos iseTi rom nasroli xelyumbara Cagordes TavisiT masSi).
n. daasrule sacecxle seqtoris gawmenda;
- gawminde im sagnebisagan romelic aucilebelad gasatania
- Seamowme dakvirvebis xarisxi da cecxlis seqtoris sisufTave sabrZolo
poziciidan;
o. Sinaxe narCeni miwa, mcenareuloba Tu balaxis safari raTa SeniRbo Seni
pozicia.
p. aaSene sabrZolo poziciis saxuravi, romelic uzrunvelyofs saukeTeso
dacvas sahaero dartymebisagan da aseve iZleva cecxlis warmoebis
SesaZlebobas mis qvemodan;
- gamoiyene xis morebi 10-15 saintimetris diametris rogorc safuZlis aseve
sayrdeni fexebis da gadaxurvisaTvis;
- dafare xis morebis gadaxurva 50 santimetris sisqmis miwiT;

q. aage flangebis gadasurva roca Cveulebrivi saxuravis gamoyeneba Zalian


zrdis poziciis suiluets, amcirebs Senibvas da daucvels xdis mas mtris
TvalTvalisagan.

r. sabolood SeniRbe pozicia adgilobrivi masalebis gamoyenebiT raTa is


sabolood Seerwyas garemos – gauCinardes masSi;
s. Seamowme SeniRbva risTvisac gadainacvle 35 metris manZilze frontis mxares,
saidanac savaraudoa rom mteri gamoCndes, Tu Sen advilad SegiZlia SeamCnio
pozicia maSin mas kidev sWirdeba SeniRbva.
danarTi b) rogor avaSenoT uxilavi orkacian sabrZolo ormo.

Seni srolis seqtori gansazRvravs Seni sabrZolo ormos ganlagebasa da sxva


parametrebs.

- amoirCie bu
bunebrivi safari:
safari romelis SemdgomSi uzrunvelyofs Sen dacvas
frontis mxridan, es SeiZleba iyos xe, qva, miwayrili, qvis yore da sxva, eseni
yvela efeqturad gvicavs mtris pirdapiri cecxlisagan. yvelaze saukeTeso
safaria 50 santimetris sisqis miwis goraki romlis simaRle Tavisuflad
faravs jarikacis Tavs xolo siganiT ki faravs ori jarikacis mier
warmoebuli cecxlis als. am parametrebis bunebrivi safari iqneba sawyis
etapze naCqarevi sabrZolo pozicia.
- daadgine Seni srolis seqtorebi:
seqtorebi srolis ZiriTadi seqtorebi unda
emTxveodes poziciis marjvena da marcxena gverdze flangur cecxlis
seqtorebs, romelic poziciis ZiriTadi sacecxle seqtorebia, meoredi
sacecxle seqtorebi ki faraven poziciis fronts. TiToeuli seqtori ar und
aRematebodes 45 graduss. daasve sami niSani romelic gansazRvravs Sen
srolis seqtors da giCvenebs seqtoris kuTxes. Semdeg gaasufTave Seni
srolis seqtori, yuradReba gaamaxvile dabal mcenareulobaze romelmac
SesaZloa dablokos cecxli. moxaze amosaTxreli poziciis konturi miwaze.
- amoTxare ormo mxris doneze:
doneze amoRebuli miwa gamoiyene gverdis da zurgis
miwayrilis gasakeTeblad. ormos kontursa da miwayrils Soris datove
adgili idayvis dasadebad. Seecade ar daarRvio bunebrivi SemniRbavi
Tvisebebi. gverdebisa da zurgis miwayrili dafare balaxovani niadagiT.
Sedegad axalamoTxrili miwa ar gamoCndeba mtris mimarTulebidan.
- gaaumjobese sabrZolo ormo:
ormo gaafarTove ormo ise rom meorad srolis
seqtorebze SegeZlos midgoma, maTgan dakvirveba da srola. miuxedavad amisa
sasurvelia Tu ormo iqneba rac SeiZleba patara raTa Semcirdes masSi
xelyumbaris Cavardnis Sansi. CaarWve Surdulisebri samizne sarWebi, srolis
seqtoris gaswvriv dade xis mori an miwis mtomara srolis baqnis saxiT. Tu
saWiroa amoTxare iaraRis sadgami-fexebis patara ormo. amoTxare sabrZolo
ormos fskerze xelyumbaris Casavardni ormo da daaqane fskeris darCenili
nawili misken. gamoTxare iaraRis da sabrZolo masalebis Taroebi sabrZolo
ormos ukana kedelze.
- gadaxure sabrZolo ormo: gaamagre gverdiTi da zurgis miwayrili morebiT.
Semdeg maTze gadade saxuravis morebi, romllsac gadaxurav wyalgamZle
masalisagan: xis firfitebi, ponCo, plasmasis firfita an sxva amis Semdeg
daayare masze 50 santmetris sisqeze miwa. gaiTvaliswine rom gadaxurva unda
iyos iseTi rom ZiriTad seqtorze srolisas SegeZlos mis qveSidan
gaimarTuli srola da saxuravma srolaSi xeli ar unda SegiSalos. SeniRbe
sabrzolo ormos saxuravi balaxovani niadagiT.
- aage flanguri gadaxu
gadaxurva:
rva Tu Cveulebrivi gadaxurva SeuZlebelia maSin
ormos gverdebze miwis doneze odnav dabla lagdeba sayrdeni morebi Semdeg
gadaefareba wyalgaumtari masala, daeyreba 50 santimetris miwa da SeiniRbeba.
amis Semdeg SesaZlebelia gafarTovdes sabrZolo ormo gadaxurvis qveS.
moTxovebi sabrZolo ormo
ormos mimarT

rogorc ki ZiriTadi sacecxle seqtorebi srulada dafaruli pozicidan


potenciuri cecxliT. Semdgomi sayuradRebo sakiTxebia:

- ormo iyos rac SeiZleba SeumCneveli;


- uzrunvelyofdes frontis mxridan dacvas.

es moTxovnebi SesaZloa srulad dakmayofildes saTanado niadagis SerCevisas.


sasurvel niagadze agebuli pozicia moiTxovs nakleb Sromas. sabrZolo ormo
unda iyos SeumCneveli, Tu mters SeuZlia SeniSnos is 35 metris distanciidan
(xelyumbaris srolis efeqturi manZili) maSin is martivad gaanagdurebs mas.
idealurad agebuli sabrZolo ormo usargebloa Tu is advilad SesamCnevia
mtris mxridan. bunebrivi winaRobebi rogoricaa xeebi, qvebi, miwis gorakebi da
qvis yoreebi aris saukeTeso SeniRbva. is mzadaa gamoyenebisaTvis ar ipyrobs
yradRebas da ar saWiroebs Semdgom damuSavebas, gamagrebas an sxva samuSaoebs.
CrdilSi myofi poziciebi saukeTesoa. arasdros daarRvios bunebrivi SemniRbavi
Tvisebebi TxriT an sxva moqmedebiT. Tu iyeneb silis tomrebs SeniRbamde
daasvele isini. Zalian ar gawmindo sacecxle seqtorebi.

dafaruli sabrZolo pozicia gicavs:

- pirdapiri cecxlisagan, tyviamfrqvevis cecxlisagan, xelis


yumbarsatyorcnebisagan, SuSxunebisagan.
- arapirdapiri cecxlisagan;
- dakvirvebisagan;

uxilavi sabrZolo pozicebi gaugabrobaSi agdebs mters radganac maTi


gamoyenebiT SesaZlebelia cecxliT gaanadguro mteri sanam is Sens aRmoCenas
SeZlebs. aucileblad gadaxede, gadaamowme Seni sabrZolo pozicia mtris
mxridan, misi savaraudo moaxloebis mimarTulebidan.

sabrZolo ormom unda uzrunvelyos saimedo dafarva frontis mxridan, rac


saSualebas gaZlevs ibrZolo safris uknidan mtris masiuri cecxlis miuxedavad.
am dros Sen daculi xar fronts mxridan ganxorcielebuli cecxlisagan,
saieriSo cecxlisagan, mtris moZravi elementebisagan gaxsnili cecxlisagan.

bunebrivi safrebi rogoricaa xeebi, kldeebi, miwayrili, qvis yore - aris


saukeTeso. darwmundi rom safari aris saimedo, raTa Sen Tavsa da mters Soris
iyos saimedo simagre. araseodes ecado rom isrolo am safris zemodan rogorc
xSirad naCvenebia rig saxelmZRvaneloSi. yovelTvis isrole safris qveda
kuTxidan ra drosac safari gicavs frontis mxridan gaxsnili cecxlisagan.

- frontis mxridan arsebuli safari dagicavs mtris rogorc wvrili ise


msxvili kalibris pirdapri cecxlisagan.
- flangebisa da zurgis miwayrili gicavs mtris wvrili kalibris
pirdapiri da arapirdapri cecxlisagan da megobruli cecxlisagan.
bunebrivi safrebi saukeTesoa, magram adamianis xeliT Seqmnili safaric
(miwayrili) sakmarisad kargia.
- ormos gadaxurva gicavs arapirdapiri cecxlisagan, xelyumbarebisagan,
aseve aumjobesebs SeniRbvas. ormos zemodan mxolod mcire SeniRbva ar
iTvleba gadaxurvad, is ar gicavs mtris cecxlisgan.
Seni sabrZolo ormodan unda SegeZlos miiRo da awarmoo mezobeli ormoebis
dacva. urTierT Camketi srolis seqtorebi mezobel ormos gaswvriv aris
aucilebeli moTxovna. danayofis meTaurs urTierT TanxmobaSi moyavs maraval
ormoiani sabrZolo sistemis cecxlis seqtorebi.

SeniSvnebi:
- xelovnuri frontis mxris safari es ukanaskneli da yvelaze uaresi
gadawyvetilebaa da mxolod sruliad swor adgilebze gamoiyeneba.
- erTikacis sabrZolo pozicia ewyoba zemoT aRwerilis msgavsad, magram ar
gaaCnia is upiratesobebi rac gaaCnia orkacian sabrSZolo ormos:
- ormxrivi meTvalyureoba da kontroli,
- sabrZolo masalis gaziareba,
- daSavebis SemTxvevaSi daxmareba,
- erTmaneTis fsiqologiuri daxmareba.
- yvela sabrZolo pozicias araa savaldebulo rom qondes srolis ori
mimarTuleba, aseve araa savaldebulo rom yvela pozicias qondes srolis
meoradi seqtorebi.
- damrec zedapirze sabrZolo poziciis agebisas aucileblad gaiTvaliwine
rom is ar iyos horizontze gamosaxuli, anu aucileblad unda qondes cis
garda sxva – miwis an mcenareuli safaris foni. damrec mdebareobaze
amoiTxreba nalis formis ormo, romlis boloebi mimarTulia
dablobisaken.
- qviSis tomrebisagan agebuli sruqturebi, an ukve agebuli Txrilebis
gasamagreblad Seqmnili nagebobebi romlebic cxadad Canan da ar
warmoadgenen dafarul elemenetebs ar SeiZleba rom ganixileboden
rogorc sabrZolo ormoebi.
ZirTadi darigeba aseTia - sabrZolo ormo unda iyos:

martivi: airCie kargi niadagi. yvlaze swrafi da martivi sabrZolo ormo es


kargi bunebrivi safrebia. reliefis napralebi, naoWebi gfaraven iseve
rogorc miwaSi gaTxrili sangrebi. aseTi reliefis naoWebi aris saukeTeso
rogorc dacvis xarisxiT aseve SeniRbis TvalsazrisiT. kargad SeniRbul
pozicias aRar sWirdeba bevri samuSaos Catareba. idealuri sabrZolo
pozicia es wvrili da Rrma napralia romelic garSemovlebulia mcire
miwayriliT. aseTi poziciebi saerTod ar saWiroeben Txras da miwayrilebi
bunebrivad SemosazRvraven srolis savaraudo seqtorebs samizne sarWebis
gareSec.

gaazrebuli: kargi sabrZolo ormo Casafrebis efeqtis matarebelia, rac


miRweva misi Wkvanuri arCeviT, Semdeg gaazreuli damuSavebiT, maRali donis
SeniRbiT risi sawindaricaa sxvasTan erTad bunebrivi Tu xelovnuri
masalebis gonivruli gamoyenebaa.

ganviTarebadi: Seni sabrZolo ormo ganuwyvetliv unda umjobesdebodes


naCqarevi safridan – srolisaTvis kargad mosaxerxebeli, Zalzed daculi da
maqsimalurad SeniRbul da gadaxurul sabrZolo poziciamde.
DdanarTi g) naCqarevi sabrZolo poziciebi dasaxlebul punqtebSi moqmedebisas

pirobebi: rogorc wevrs Semtevi Tu damcavi jgufisa romelic moqmedebs


dasaxlebul punqtebSi, Seni mogeTxoveba icode Tu rogor amoirCio naCqarevi sabrZolo
pozicia;

standarti:
standarti: amoirCie iseTi pozicia saidanac yvelaze kargad xedav mters da
SegiZlia gauxsna maT cecxli amave dros saukeTesoda xar daculi maTi sapasuxo
cecxlisagan.

SeniSvna: nebisnieri amocanis warmateba damokidebulia Sens unarze - gaxsna mtris


winaaRmdeg zusti cecxli da amave dros inarCunebde umcires SemCnevadobas mtris
cecxlis mimarT. amitom Sen mudam unda eZebde dafarul sabrZolo pozicias da
saTanadod iyenebde mas.

1) isrole Senobis an kedlis qveda kuTxidan:


a. marcxena mxares mdebare kuTxidan isrole marcxena xelis gamoyenebiT:

b. marJvena mxares mdebare kuTxidan isrole marjvena xelis gamoyenebiT:

c. yovelTvs ecade isrolo miwidan yvelaze axolos ganTavsebulma -


damjdarma an dawolilma.
d. awarmoe cecxli kedlis qveda kuTxidan da arasodes mis zemodan Tu kis
es SesaZlebelia.
2) fanjridan srolisas airCie sasrolad pozicia romelic kargadaa mocilebuli
fanjaras da aris oTaxis siRrmeSi, amiT dafaruls gaxdi sxeuls da iaraRs.

a. dadegi daCoqil mdgomareobaSi, rac Seamcirebs Sens xilvadobis farTobs


da fonze Sens siluets.

3) mcire xvrelebidan srolis xerxebi:


a. pozicia unda iyos xvrelidan rac Seizleba siRmeSi imisaTvis rom ar
gamoCndes lula da misgan gamotyorcnili ali:
danarTi d) danayofis gadaadgilebis saxeebi

mSvidi gadaadgileba

mSvidi gadaadgilebis meTodi gamoiyeneba maSin roca mterTan Sexeba araa mosalodneli
da gadaadgilebis siCqare ki aucilebelia.

- danayofi gadaadgildeba kolonaSi da mis elementebs Soris Sualedi


meryeobs 50 dan 100 metramde. transporti gadaadgildeba usafrTxo
maqsimaluri siCqariT da inarCunebs arCeul siCqares mudmivad.

- transporti moZraobs specialur jvaredini wyobiT (Txilamurebis


nakvalevis forma).

- danayofi moZraobs faruli da SeniRbuli marSutiT da iyenebs reliefis


SemniRbav monakveTebs.

- danayofi avtomaturad gadajgufdeba (gazrdis an Semacirebs wyobis


elementebs Soris intervals) xilvadobis da reliefis cvlilebasTan
erTad.

- danayofi inarCunebs Sida usafrTxoebas specialuri samoqmedo


instruqciebis Tanaxmad. yvela satransporto saSualeba acxadebs sahaero
daculobas (posts an airguard)

- danayofis meTauri imyofeba iq saidanac ukeT SeuZlia danayofis marTva


da kontroli.

mSvidi gadaadgileba mowinave mziris gamoyofiT

es meTodi gamoiyeneba maSin roca mterTan Sexeba mosalodnelia, danayofi gadaadgildeba


kolonaSi, 50-100 metris SualediT amave dros gamoyofilia mowinave jgufi.

mowinave jgufi moZraobs SeuCerebliv da miyveba dafarul da SeniRbl adgils iyenebs ra


reliefis da mcenareuli safris SemniRbav Tvisebebs. is 100-dan 400 metramde distanciazea
ZiriTadi danayofisagan rac Tavis mxriv gamomdinareobs reliefisa da mcenareuli safris
pirobebidan. ZiriTadi danayofi moZraobs cvalebadi siCqariT, zogjer Cerdeba roca
saWiroa daazRvios mowinave jgufis gadaadgileba. is yovelTvis inarCunebs vizualur
kavSirs mowinave razmTan, amasTan icavs mas akontrolebs ra midamos im distanciaze
romlidanac efeqturad dafaros mtris savaraudo poziciebis. amasTan mowinave da
ZiriTad danayofs Soris dacileba ar unda iyos iseTi didi rom ZiriTadma danayofma ver
SeZlos mowinave razmi cecxliT dacva, mxardaWera.
iseT Znelad gasavlel, SezRudul adgilebSi, rogoricaa tyeebi an sxva, danayofi
anelebs sxvlas da amcirebs elementebs Soris intervals. cudi amindis pirobebSi ki
gamoiyofa mowinave satransporto saSualeba romelic amowmebs SerCeuli marSutis
gamavlianobas. mowinave transports miyveba sxva satransporto saSualeba romelic
azRvevs mis gadaadgilebas. danayofi inarCunebs Sida dacvas specialuri samoqmedo
instruqciebis Tanaxmad.

urTierT damcavi gadaadgileba

es meTodi gamoiyeneba maSin roca mterTan Sexeba mosalodnelia, mowinave elementi midis
win miyveba ra reliefs da mis dafarul da dacul marSuts.

mowinave elementi SeiZleba iyos jgufi - Tu gadaadgildeba aTeuli, an aTeuli - Tu


gadaadgildeba oceuli.

damcavi jgufi ki uzrunvelyofs mowinave jgufis gadaadgilebas SeniRbuli, dafaruli


da kargi dakvirvebis mqone poziciidan, romelic karg sacecxle mimarTulebebs
gvTavazobs mtris savaraudo pozciebisaken. vizualuri kavSiri jgufebs Soris yovelTvis
SenarCunebuli unda iyos. maT Soris manZili damokidebulia reliefze, sacecxle
mimarTulebebsa da cecxlis SeuzRudav diatanciaze romelic damcavi razmis poziciidan
iSleba.

qedebi, Ria adgilebi, Cadablebuli adgilebi, aseve sxva SezRuduli reliefis


monakveTebis gavlamde kvamlis operatiri CamoqveiTdeba satransporto saSualebidan da
dawinaurdeba raTa marjved daakvirdes mtris savaraudo poziciebs. danayofi inarCunebs
Sida dacvas specialuri samoqmedo procedurebis Tanaxmad.
ganmartebebi im terminebisa romelic
romelic ar iTargmneba pirdapri mniSvnelobiT
ganmarteba I

COMSEC – rTuli sityvaa da gavrcelebulia amerikis SeerTebuli Statebis


Tavdacvis departamentis sxvadasxva saxis moxsenebebSi, saxelmZRvaneloebSi da
sxva dokumentebSi. istoriulad is warmoiSva ori sityvis gaerTianebiT
(COMmunications SECurity) magram ukanasknel periodSi es sityva am sawyisi fuZisagan
srulebiT mowyvetiT ixmareba aTasobiT dokumentebSi. iseve rogorc sityva OK,
romelmac dakarga originaluri mniSvbeloba dRavandel pirobebSi.

gansaxilveli sityvis farTod gamoyenebam gamoiwvia is rom is axla ixmareba


mravali sxvadasxva procesebis, mowyobilobebis, koncefciebis gamosaTqmelad.
yvelaze xSirad misi gamoyenebis magaliTebi mocemulia qvemoT raTa
garkveulwilad standartizacia moxdes aRniSnuli terminis da mieces mas
konkretuli mniSvneloba rogorc saubri aseve weris pirobebSi.

COMSEC es aparaturaa romelic uzrunvelyofs kavSiris daculobas, rasac is


aRwevs informaciis iseTi formatSi gadayvaniT romeliTac is sruliad
gamousadegaria ucxo pirebisaTvis, mxolod SesaZlebelia gamoyenebuli iqnes
nebadarTuli mimRebi piris mier originalur formatSi gadayvanis saSuelebiT.
aseve SeiZleba iyos mowyobiloba romelic specialurad Seqmnilia raTa xeli
Seuwyos an iyos aucilebeli elementi sanqcirebuli saubris procesisa.

ganmarteba II

SIGINT (Signals Intelligence) es informaciis Segrovebis ix xerxia romelic gulisxmobs


sxvisi signalebis daWeras, romelic SeiZleba iyos rogorc pirovnebaTaSorisi
komunikacia (COMINT, communications intelligence) aseve eleqtronuli signali (ELINT,
electronic intelligence) an am orive saxis garkveuli gaerTianeba. radganac
mniSvnelovani informacia xSir SemTaxvevaSi daSifrulia amitom signaliT
dadmocemuli informacia moiTxovs gaSifris procesebsa da analizs. aseve
signalebis gavrcelebis ganrigis da sxva analogiuri monacemis analizs raTa
dadgindes vin avrcelebs signalenbs, visTvis da ra sixSiriT es ki xSir
SemTxvevaSi ufro faseuli informaciaa vidre Tavad signalis SeinaarSi romelis
gaSifvra SeiZleba sulac ver moxerxdes. informaciis mogrovebis mniSvnelobiT
SIGINT-i Sedis informaciis mogrovebis menejmentis sistemaSi erT erTi paragrafis
saxiT, es ukanaskneli ki Tavis mxriv aseve Sedis informaciis ciklis menejmentSi.
ganmarteba III

HD Radio aris cifruli radioteqnologia romelic gamoiyeneba AM da FM radio


sadgurebis mier raTa gadascen erTdroulad audio da cifruli informacia
cifrul signalis da analogiuri signalis ertoblivad gamoyenebis meSveobiT. is
arCeuli iqna amerkis SeerTebuli Statebis kominikaciis federaluri komisiis
mier 2002 wels rogorc cifruli radiomauwyeblobis meTodi amerikis masStabiT.
amavdroulad aris erTaderT nebadarTuli cifruli radiomauwyeblobis sistema
amerikaSi romelic nebadarTulia amave komisiis mier. oficialurad es sistema
cnobilia rogorc NRSC-5, romlis uaxlesi versiaa NRSC-5B.

sxva cifruli radio sistemebia:

- FMeXtra,
- Digital Audio Broadcasting (Eureka 147),
- Digital Radio Mondiale (DRM and DRM+),

- Compatible AM-Digital (CAM-D).


gavrcelebuli pratqikis Tanaxmad kiloherculi signalebis sixSireebi Caiwereba
misi Sesabamisi cifruli kilobitiani monacemebis sixSireebis gadacemis Semdeg
sifruli radioebis dokumentebSi. miuxedavad imisa rom cifruli radio yvela
cifruli sixSiris reJimSi muSaobs, dResdReobiT gamoiyeneba mxolod zogi
AM da FM radio sadgurebis mier raTa erTdoulad gadasces cifruli da
analogiuri signali erTi arxis meSveobiT. (hibriduli cifrul-analogiuri
signali) amave dros daamatos FM axrebs teqsturi informacia. cifruli radio
signalis gadacemisaTvis saWiroa sawevro mosakreblis gadaxda amave dros
mimRebma unda SeiZinos specialuri radio mimRebi mowyobiloba raTa miiRos da
mousminos signalis cifrul nawils. 2009 wlis maisis mdgomareobiT swored am
meTodis gamoyenebiT ukve uamravi cifruli radiosadguria pirdapir eTerSi
msoflio masStabiT, vidre sxva cifrul radio teqnologiaSi. 1900 meti aseTi
sadguri faravs amerikis SeerTebuli Statebis teritoriis 84%, swored am
cifruli teqnologiis gamoyenebiT 1000 meti HD2 da HD3 multi axria pirdapir
eTerSi.
ganmarteba IV

GMRS (General Mobile Radio Service) - aris licenzirebuli saxmeleTo mobiluri FM, UHF
radio kavSiris momsaxureba amerikis SeerTebul StatebSi romelic mokle
manZilebze ormxrivi komunikaciis saSualebas iZleva. is gamiznulia
mozardebisaTvis romlebic floben aRniSnuli radio momsaxurebis licenzias da
aseve maTi ojaxis wevrebisaTvis.

GMRS radio es ZiriTadad xelis portatuli mowyobilobebia da Zalian gavs


saojaxo radios (Family Radio Service - FRS) da aseve aqvs saerTo sixSireebi saojaxo
radiosTan TavsebadobisTvis, mobiluri da stacionaruli radoebic SesaZlebelia
iqnes ganxiluli am saxis kominikaciis saxiT, magram rogroc wesi isini ufro
xSirad komerciuli UHF radioebia da aqvT sajaro samsaxurebs da komerciul
jgufebs. yvela eseni legaluri radioebia radganac srulad pasuxobs GMRS
tipis radio momsaxurebis kriteriumebs. eseni ufro Zviri saSualebebi vidre
portatuli mimReb-gadamcemi mowyobilobebi romelic bevria Camofasebul
eleqtoteqnikis maraziebSi magram amave dros ufro marali xarisxis kavSirebs
uzrunvelyofen.

ganmarteba V

moqalaqeTa jgufuri radio (Citizens' Band radio - CB radio) aris mokla manZilebze
individebs Soris rado gadacemis saSualeba, dadgenili mraval qveyanaSi,
romelic moicavs 40-mde arxs 27-MHz (11 m) jgufSi. moqalaqeTa jgufuri radio
mosaxureba gansxvavdeba FRS, GMRS, MURS, da amateur ("ham") radioebisagan. mraval
qveyanaSi is ar moiTxovs licenzirebas da gansxvaveiT mozardTa radiosagan
SeiZleba gamoyenebuli iqnes komerciul saqmianobaSi iseve rogrc piradi
saWiroebisaTvis. rogorc sxva maravali ormxrivi kavSiris radio momsaxureba
moqalaqeTa jgufuri radioc ganawilebulia maraval momxmarebels Soris. magram
mxolod erT sadgurs SeuZlia gadasces signali drois erT monakveTSi. danarCeni
sadgurebi mxolod ismenen signals da elodebian rodis iqneba arxi Tavisufali
gadacemisaTvis. drois ganmavlobaSi mravalma qveyanam Seqmna igive saxis radio
momsaxureba, sxvadasxva donis nebarTvebisa, licenzirebis da teqnikuri
standartebis pirobebiT. miuxedavad imisa rom isini cnobilia sxvadasxva
saxelebiT magaliTad saerTo radio momsaxureba – kanadaSi, mainc isini yvelani
muSaoben erTidaigive sixSireze (26 to 28 MHz), da yavT erTi da igive kategoriis
momxmareblebi da aqvT erTida igive problemebi antenebTan da gadacemasTan
dakavSirebiT. lizenzireba SeiZleba iyos aucilebeli magram misi miReba zogadad
martivia. zog qveyanas aqvs sakuTari radio momsaxureba UHF jgufebisaTvi,
rogoricaa evropis PMR446 da avstraliis UHF CB iseve rogorc amerikis FRS da
GMRS momsaxurebebi.

ganmarteba VI

arakomisirebadi oficeri (non-commissioned officer - NCO), aris samxedro Zalebis miwerili


wevri romelsac ukavia garkveuli mmarTvelobiTi pozicia, rac aZlevs Zalauflebis
garakveul dones mas da amasTan man es Tanamdeboba miiRo qveda ara oficris wodebidan
dawinaurebis saSualebiT, mravali qveyana am saxis wodebisaTvis iyenens sub-oficris
saxelwodebas. (Sub-officer).

arakomisirebadi oficrebis korpuss xSirad moixseneben rogorc armiis xerxemals, radgan


isini arian swored pirveli donis da yvelaze xiluli meTaurebi mTeli samxedro
personalisa. amas garda warmoadgenen ra piveli donis, ZiriTad meTaurebs swored isini
arian pasuxismgeblebi samxedro danayofebis misiis Sesrulebaze, saxedro danayofebis
personalis wvrTnaze ise rom miiyvanon isini momzadebis im donemda rac amocanis
warmatebiT SerulebisaTvisaa saWiro.

arakomisirebadi oficrebis wvrTna da ganaTleba zogadad Sedgeba meTaurobis da


menejmentis sakiTxebis, specifiuri momsaxurebis da sabrZolo wvrTnebs sakiTxebisagan.

ufrosi arakomsirebad oficrebi gamomdinare maTi srulyofili da mdidari meTaurobis


unarebis, amocanisTvis aucilebeli wvrTnis da gamocdilebis gamo ganixilebian rogorc
ZiriTadi SemakavSirebeli elementebi armiis ZiriTad personalis masasa da samxedro
organizaciis mwrevalebs – maRali rangis oficrebs Soris. maTi rCevebi, miTiTebebi da
darigebebi aris Zalian mniSvnelovani da faseuli damwyebi oficrebisaTvis, romlebic
iwyeben karieras garkveul pozciebze Sesabamis ZalauflebiT magram ar gaaCniaT
Sesabamisi praqtikuli gamocdileba.

ganmarteba VII

zusti msrolelis roli (DM role) garkveulwilad avsebs sicarieles rigiT qveTsa
da snaipers Soris. amitomac zusti srolis iaraRi (Designated Marksman rifles - DMR)
SemuSavebuli iqna am or ikiduresobas Soris kompromisis miRwevis mizniT. am
iaraRs unda qondes SesaZlebloba iyos efeqturi sizustisa da balistikis
mixedviT ufro met manZilze vidre Cveulebrivi qveiTis iarRi (ganisazRvreba 500
metriT) da amasTan ar moeTxoveba igive sizuste Zalian Sor manZilebze rac
dadgenilia snaiperebis iaraRisaTvis (ganisaZRvreba 1000 metriT).
zusti srolis iaraRi (DMR) miuxedavad amisa ufro iyenebs snaperuli iaraRis
sabaziso Tvisebebs da maxasiaTeblebs vidre Cvaulebrivi qveiTis iaraRisa. mas
SeiZleba qondes sabrZoli Wogriti, gasaSleli sadgarebi raTa miRweuli iqnes
maRali sizuste stacionalur situaciaSi da sareguliro kondaxi. es iaraRi
rogrc wesi naxevrad avtomaturia, da aqvs sakmaod moculobiTi savazne kolofi
10-20-30 tyviaze gaTvliT.

ganmarteba VIII

gamafrTxilebeli gankargulreba (Warning Order) gamoiyeneba imisaTvis rom


daqvemdebarebaSi myofi jariskacebs Seatyobino dagegmili operaciis Sesaxeb. rac
aZlevs maT dros moemzadebisaTvis. brZaneba unda iyos mokle magram srulyofili.
is araa operaciis Sesrulebis uflebamosilebis dadatureba, is ubralo
gafrTxilebaa rom igegmeba garkveuli saxis operacia, momavali operaciis
gansazRvrisaTvis gamafrTxilebel gankargulebaSi Sedis garkveuli detalebi:

- mokle Sejameba operaciis informaciis wyaroebisa, rukebi, moxsenebebi,


Canaxazebi da sxva;

- operaciis drois sartyeli;

- operaciaSi monawile Zalebis Semadgenloba da organizacia;

1. situacia

a. mtris Zalebi

b. megobruli Zalebi

c. SeerTeba da gancalkeveba sxva Zalebidan

2. amocana

3. Sesruleba

a. operaciis koncefcia

b. manevris elementis davaleba

c. sabrZolo mxardaWeris elementis davaleba

d. urTierTSeTanxmebuli moqmedebis instruqciebi.

4. mxardaWeris RonisZiebebi

a. specialuri aRWurviloba

b. transportireba
5. marTva da signalebi

ganmarteba IX

gadaudebeli samedicino daxarebis teqnikuri personali (Emergency medical technician -


EMT) mraval qveyanaSi aRniSnavs janmrTelobis sakiTxiT dakavebul pirs romelic
uzrunvelyofs saavadmyofomde miyvaniamde periodSi gadaudebel samedicino
daxmarebas. zusti gansazRvreba sxvadasxva iurisdiqciis gamo gansxvavebulia
magram TiTqmis yvela qveyanaSi is zogadad aRniSnavs pirveldi daxmarebis zarebze
reagirebiT dakavebul pirebs, romlebic anxorcieleben gadaudebel pirveladi
samedicino daxmarebis procedurebs da axdenen dazaralebulebis
transportirebas saavadmyofoSi dadgenili protokolis da instruqciebis
Sesabamisad.

aRniSnuli pirebi SeiZleba aRmoaCinoT ara ambulatoriuli momsaxurebis


sferoebSi, an rogorc wevri teqnikuti samaSvelo jgufebis./aTeulebisa, an iseT
sazogadoebriv samsaxurebaSi rogoricaa mexanZreTa brigadebi, milicielTa
departamentebi.

gadaudebeli samedicino daxarebis teqnikuri personali ganswavlulebi arian


dazaralebulis mdgomareobis gansazRvraSi, da im gadaudebeli samedicino
momsaxurebis gawevaSi romelbmac unda uzrunvelyos dazaralebulis sasunTqi
gzebis gaTavisufleba da sunTqvis uzrunvelyofa, kardiocirkulacia raTa
SesaZlebeli iyos pacientis gadayvana garkveul distanciaze srulyofili
samedicino daxmarebis aRmosacenad. aRniSnul pirTa mier Sesrulebuli
daxmarebebis tipuri nusxa Semdega:

- xelovnuri sunTqvis da gulis arapirdapiri masaJis Catareba;


- defibrilacia;
- eqstremaluri sisxldenis aRkveTa da kontroli;
- Sokis mdgomareobis aRkveTa;
- sxeulis uZravad fiqsireba raTa ar dauSvan xerxemlis dazianeba;
- motexilobis Casma da Zvlebis danawevrebis SemTxvevaSi misi myarad
fiqsacia.
ganmarteba X

gansakuTrebiT civi amindis Cacmulobis kompleqti (Extended Cold Weather Clothing


System - ECWCS). aris damcavi samosi SemuSavebuli 1980 ian wlebSi amerikis armiis
jariskacebis kvlevis, ganviTarebis da inJineringis centris mier - masaCiseti.
pirveli Taoba am saxis tansacmlisa Sedgeboda sawvimari qurTukisa da
Sarvlisagan da 20 sxvadasxva individuluri tansacmlis, qudis, fexsacmlis da
sxva saxis nivTebsagan romelTa kompleqtSi gamoyeneba iZleva saSualebas
daZleuli iqnes civi garemos pirobebi amerikeli jariskacebs mier. ECWCS
damuSavebulia raTa daicvas da Seuqmnas saTanado piroebebi jariskacs + 4 dan -51
gradusis pirobebSi.

ganmarteba XI

saWmelad mza sakvebi (Meal, Ready to Eat - MRE) SefuTuli mza sakvebi calkeuli
individis sakvebis normirebuli paketebia. is mcire wonisaa mas amerikis armia
yidulobs raTa gamokvebos samxedro mosamsxureebi sabrZolo pirobebSi sadac
sakvebi obieqtebis (moZravis Tu uZravis) moqmedeba SeuZlebelia.. mza saWmelis
Tamanedrove paketebma Caanacvles sabZolo individualuri racoinis paketebi.
aRniSnulma mza sakvebma 1981 wels Caanacvla dakonservebuli sabrZolo
individualuri sakvebis paketebi (MCI - Meal, Combat, Individual rations) da masze
gacilebiT mcire woniani msubuqi racionis paketebi (LRP ration) romlebis SeimuSava
amerikis armiam armiis, sahaero Zalebis da reinjerebisaTvis vietnamis konfliqtis
dros.

ganmarteba XII

vertikaluri moqmedebis sahaero radio talRa (Near Vertical Incidence Skywave – NVIS),
aris radio tanRebis gadacemis is meTodi romelic uzrunvelyofs gamosadegi
signalebis gadacemas miwispira signalebisa da sahaero signalebs Soris rac
uSualid meryeobs 50 dan 650 kilometris farglebSi. is gamoiyeneba ZiriTadad
samxedro da kvazi samxedro komunikacebisaTvis aseve radio moyvarulebis mier. am
meTodis dros radio talRebi adian ionosferomde sadac isini airekleba da da
SesaZloa miRebuli iqnes teritoriis im wriul monakveTze romelsac aRniSnuli
signalebis gadamcemi mowyobilobidan 650 kilometris radiusi SemosaZRvravs. Tu
sixSire sakamod maRalia maSin arekvla ar moxdeba da da Tu signali Zalin
dabali sixSirisaa maSin STanTqmis movlena asustebs signals. dadgenilia rom am
tipis gadacemisaTvis gamosadegia sixSireebi 1.8 MHz dan 15 MHz farglebSi. aqedan
ki yvelaze gavrcelebulia moyvarulTa Soris sixSireebi 3.5 MHz and 7 MHz,
eqsperimentaluri sixSired ki gamoyenebulia 5 MHz (60 m) sixSire. samxedro
komunikaciebi am meTodis gadaemebisTvis xdeba RamiT 2-4 MHz-ze da dRisiT ki 5-7
MHz sixSireze. ionosferos qveda fena romelsac d-fenasac uZaxian (D layer) axdens
dabali sixSiris signalis Sesustebas dRis pirobebSi. es fena qreba Ramis
ganmavlobaSi ris gamoc dabali sixSireebis gamoyeneba ufro xarisxiani xdeba
Ramis pirobebSi.

vertikaluri moqmedebis radiotalRis mimRebi antena esaa horizintalur


sibrtyeSi (miwis paralelurad ganTavsebuli) polarizebuli elementi romelic
ganTavsebulia radiotalRis sigrZis 1/20 dan 1/8 manZiliT maRla miwis
zedapiridan. miwis zedapirTan siaxlove aiZulebs radioaqtiobiis did nawils
miimarTos pirdapir zemoT vertkalurad. zogadi efeqturoba SeiZleba gaizarodos
Tu zustad antenis qveS miwaze ganvaTavsebT antenis paralelur da antenaze odnav
grZel gamtars. amasTan saerTod araa saWiro is gamtari iyos saukeTeso gadacemis
mdgomareobaSi. antenis miReba 3 dB dan 6 dB fargebSi aris Cveulebrivi roca
damiwebis gamtari aris gamoyenebuli.

vertikaluri moqmedebis sahaero radio talRebiT komunikacia gansakuTrebiT


gamosadegia maRalmTian reliefze sadac pirdapiri xedvis radio gadacemi (line-of-
sight propagation – VHF, UHF) sixSreebi gamousadegaria an roca komunikaciis manZili
aris saxmeleTi signalis gadacemis manZilze (80 km) meti da sahaero signalis
gadacemis manZilze (500-2500 km) naklebi.

ganmarteba XIII

amerikis SeerTebuli Statebis armiis sasignalo Zalebi (Signal Corps) aviTarebs, cdis,
uzrunvelyofs da marTavs komunikaciasa da informaciis sistemebs kombinirebuli Zalebis

marTvis da kontrolis xelSewyobisaTvis. is dafuZnebuli iqna 1860 wels originalurad


moazrovne amerikeli maioris albert j. maiersis mier da amerikis samoqalaqo omidan
moyolebuli dRevndel dRemde TamaSobs mniSvnelovan rols qveynis SeiaraRebul ZalebSi.
Tavis istoriis ganmavlobaSi mas qonda pasuxismgeblobebi sxvadasxva funqciebis
Sesrulebaze da axal teqnologiebze romlebic dReisaTvis armiis sxvadasxva samsaxurebs
gadaeca, maT Soris samxedro informaciis mopoveba, amindis prognozireba da aviacia.

sasignalo Zalebis misiaa rom uzrunvelyon da marTon komunikaciisa da informaciis


sistemebi, mxari dauWiron kombinirebul Zalebs maTvasa da kontrolSi. sasignalo
mxadaWera moicavs qselur operaciebs (informaciis uzrunvelyofa, informaciis
gavrceleba, qselis menejmenti) da da eleqtromagnituri speqtris menejmenti. sasignalo
mxardaWera moicavs sainformacio qselis, sakomunikacio kavSirebis, kompiuterebis da sxva
lokaluri Tu farTo qselebis Seqminas, damontaJebis, muSaobis uzrunvelyofis da
marTvis yvela sakiTxs. sasignalo jarebi gegmaven, dgamen, amuSaveben xmis, vizualuri
kavSiris sakomunikacio qselebs, rac moicavs multi arxul satelitebs, video-
telekonferencis aparatebs vizualuri kavSris sistemebs da sxva mravals. isini
globalur sainformacio qselSi aerTianeben taqtikur, strategiul, mxaddaWeris
komunikaciebs, sainformacio damuSavebis procedurebsa da marTvis sistemebs rac
uzrunvelyofs codniT dominirebis uzrunvelyofas rogorc amerikis armiis, aseve
koaliciebis da sxva erTobliv Zalebisa.

ganmarteba XIV

Tanamedrove msubuqi aRWurviloba tvirTis satreblad (MOLLE -MOdular Lightweight Load-


carrying Equipment). es tvirTis moxerexbulad satarebeli Tanamedrove sistemaa, moicavs
gantvirTvis Jiletsa da aseve zurgCanTas romelic gamoiyeneba amerikis armiis mier.
sistemis danawevebuli saTavsoebis gamoyenebis unari momdinareobs simZime gamZle
samkerde zedapirze neilonis zonrebis ganTavsebiT, romelic saSualebas iZleva
miamagoro masze sxvadasvx zomis da daniSnulebis saTavsoebi, aqsesuarebi da sxva.

ganmarteba XV

operaciis gankarguleba (Operations Order – OPORD) aris teqsti romelic gansazRvravs


samxedro operacias. is aRwers:

a) im mdgomareobas romelTanac eqneba saqme danayofs,

b) danayofis amocanas,

g) is moqmedebebi romlebic unda ganaxorcielos danayofma raTa miaRwios


dasaculi mizani.

rogorc wesi operaciis gankarguleba muSavdeba batalionis, brigadis an diviziis doneze


da Semdeg gadaecema qveda eSelonebs SesrulebisTvis. Tavis mxriv qveda eSelonebi
amuSaveben sakuTar saoperacio gankargulebebs romelic ufro met detalebs Seicavs.

magaliTad: romeli danayofi ras akeTebs, rogor akeTebs, ra aRWurvilobas da


mxadaWeras iyenebs Tavis moqmedebebSi.

ase rom saoperacio brZaneba samxedro organizaciis romelime doneze niSnavs masSi
monawile danayofebisaTvis im impulsis micemas romlis gamoc mimRebi danayofebi iwyeben
sakuTari gankargulebis Sedgenas, amisaTvis ki isini eyrdnobian zemodan miRebuli
gankargulebis nawils – situaciisa da amocanis nawilSi, xolo umateben sakuTar
detalebs amocanis Sesrulebis da moqmedebebs nawilSi, aseve im specifikur elementebs
romelic yvela danayofs gaaCnia da romelic moqmedebebSi unda iqnes gaTvaliwinebuli.

saoperacio gankargulebis standartuli mravalparagrafiani formati gamoiyeneba amerikis


SeerTebuli Statebis Tavdacvis departamentis mier da sxva ZiriTad SeiaraRebul
ZalebSic. saoperacio gankarguleba SemuSavebuli ise rom srulad gadmosces zogadi da
specifikuri sakiTxebi calkeuli operaciisa standartizebul xuT paragrafSi,
romlebicaa: zogadi mdgomareoba, amocana, mxardaWera, marTva da signalebi.

 zogadi mdgomareoba

a. mtruli Zalebi
b. megobruli Zalebi
c. garemo
1. amindi
2. reliefi
3. samoqalaqo pirebi
d. SeerTeba da danawevreba

 amocana
a. vin, ra, rodis, sad, ratom?

 (Seiyvane masSi zemdgomi


Sesruleba (Seiyvane zemdgomi meTaurebis ganzraxva, maTi Canafiqri da
ZiriTadi amocana)
amocana).
a. operaciis koncepcia
b. manevri
c. cecxli
d. sahaero mxardaWera
e. savele artileriis mxardaWera
f. damatebiTi mxardaWeris saxeebi (sainJinro, sahaero dacva, artileria)

 manevris amocanebi
 damxmare danayofebis amocanebi (sabrZolo aseve mxardaWeris sxva jgufebisaTvis)
 urTierT SeTanxmebuli moqmedebebis instruqciebi;

1. marTevelebisaTvis kritikuri informaciis moTxovnebi


2. riskis Semcirebis kontrolis RonisZiebebi
3. dakavebis wesebi
 mardamWeri momsaxurebebi

1. mxardaWeris koncepcia
2. masalebi da momsaxureba
3. momarageba
4. trasnportireba
5. samedicino evakuacia
6. sxva momsaxurebebi
7. qmediTunarianobis uzrunvelyofa

 marTva da signalebi

ganmarteba XV

amerikis armiaSi artileriis operaterators uwodeben sacecxle mxardaWeris


specialists magram yvelaze xSirad moixsenieben mas “mowinave damkirveblad”
(Forward Observer - FO). meqanizirebuli artileriis operatorTa jgufi Sedgeba
oficrisa da ramodenime pirovnebisagan (teqnikosi, mZRoli, radio operatori da
sxva damatebiTi personali) da rogorc wesi gadaadgildebian qveiTTa sabrZolo
manqaniT. arameqanizirebuli artileriis operatorTa jgufi gadaadgildeba
qveiTad msubuqi qveiTebis msgavsad da ZiriTadad Sedgeba msroleliTagan
romelebsac SeuZliaT avtomaturi iaraRis gamoyenab sakuTari Tavis dasacavad.
artileriis operatori pasuxismgebelia artileriis da axlo manZilidan sahaero
cecxlis mtris poziciebisaken zust mimarTvaze. radgan artileria es
arapirdapiri cecxlis saSualebaa amitom misi msroleli ufro xSirad araa iseT
poziciaze saidan pirdapiri xedavs samiznes aramed misgan ramodenime aTeuli
klomtriT SeiZleba iyos dacilebuli. artileriis operatori ki aris artileriis
Zalebis msrolelis Tvalebi, is aZlevs msroleles samiznis koordinatebs da
warmoebuli cecxlis Sesworebas radios an sxva saSualebebis meSveobiT. cecxlis
warmoebis centri operatoris iformacias gadaqmnis artileristebisaTvis gasageb
sacecxle brZanebebad.
artileriis operatori yvelaze xSirad moqmedebs sabrZolo jgufis samenevro
elementebTan erTad – qveiTTa aseulebTan Tu oceulebTan.
saxmeleTo artileriis operators umetes wilad evaleba maRali prioritetebis
samizneebis ganadgurebaSi monawileobis miReba - radgan saxmeleTo artileria
flobs yvelaze did scecxle Zalas da misi saxmeleTo operatori ki yvelaze
axlodan uyurebs samizneebs. Sesabamisad saxmeleTo artileriis operators
moeTxoveba aseve unda iyos daxelonebuli SeniRvasa da farul moqmedebaSi aseve
SeeZlos mtrul garemoSi daicvas Tavi, radganac misi samizneebi mtris yvelaze
Rrma zurgSia galagebuli.
amerekis saRvao qveiTebi iyeneben skaut operatorebs rogorc sazRvao artileriis
damkvirveblebs, artileriis cecslis kontroliorebs, Semasworeblebs. maTi
movaleobaa gamoiZaxon sazRvao artileriis cecxli, daakvirden mis warmoebas,
moxdinon misi Sesworeba, gamoiyenon lazeris manZilmzomebi, sazRvao artileriis
radarebi da zogadad uzrunvelyos rom gemebis sxvadasxva saartilerio
sistemebis, naRmtyorcnebis, reqtiuli artileriis da sxvaTa cecxlis iyos zusti
da Sedegani. artileris operatori rogorc wesi mimagrebulia qveiTevis aseulze
raTa uzrunvelyos artileriss cecxli da aseuls gauTavisuflos gza da
sabolo jamSi mis gadaadgilebas da amocanis Sesrulebas dauWiros mxari.
britaneTis armiaSi artiletiis operatris (“mowinave damkvirveblis” (Forward
Observer - FO)) nacvlad gamoiyeneba termini mowinave dakvirvebis oficeri (Forward
Observation Officer - FOO).

ganmarteba XVI

nawilobrivi gankarguleba (Fragmentary Order - FRAGO) aris dokumenti romelic gamoicem


yoveldRiurad da azustebs, axali detalebi Seaq da anaxlebs ZiriTad operaciis
gankargulebas, Sesabamisad is gamoicema saoperacio gankargulebis Semdeg da cvlis mis
calkeul muxlebs Tu danarTebs aseve maT mimdevrobas. misi struqtura emTxveva
operaciis gankargulebis struqturas mxolod ucvleli paragrafebi SeiZleba rom ar
iyos moxseniebuli masSi.

Вам также может понравиться